De Nederlandse Gouden Eeuw valt voor een groot deel samen met de zeventiende eeuw. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden maakte een periode van bloei door, in de handel, wetenschap en kunsten. In deze eeuw werd ook de Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) opgericht. Dit was destijds het grootste handelsbedrijf ter wereld en de eerste naamloze vennootschap met vrij verhandelbare aandelen. Na het rampjaar 1672 - toen "het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos" was - begon een periode van relatieve economische neergang en was de Gouden Eeuw over haar hoogtepunt heen. Op deze pagina vind je een groot aantal artikelen over en gerelateerd aan de Gouden Eeuw.
Tip: Zo groeide Amsterdam in de Gouden Eeuw (animatie)
Overzicht van: Boeken over de Gouden Eeuw
De Aziatische olifant Hansken was in de zeventiende eeuw een enorme bezienswaardigheid. Het dier werd in 1632 vanuit Azië naar de Nederlanden verscheept, als geschenk voor prins Frederik Hendrik. Hierna reisde ze langs jaarmarkten, kermissen en tentoonstelling in binnen- en buitenland. Ook Rembrandt was onder de indruk.
In aanloop naar een grote tentoonstelling over schilder Johannes Vermeer heeft het Rijksmuseum recent onderzoek laten doen naar het beroemde schilderij 'Het melkmeisje'.
Tijdens een bezoek aan het Rembrandthuis in Amsterdam heeft de ambassadeur van Japan een zeventiende-eeuwse helm onthuld. Het museum wil de nieuwe aanwinst gebruiken om het verhaal van Rembrandts interesse voor de Japanse cultuur vertellen.
Bijzonder is dat de bewuste tekening enige tijd geleden nog voor een enkele honderden dollars te koop werd aangeboden bij een klein Amerikaans veilinghuis.
De invloedrijke Amsterdamse regent Reinier Pauw was in 1602 de drijvende kracht achter de oprichting van de VOC, waarvan hij ruim een decennium lang het beleid bepaalde.
Voor de dagboeken van Constantijn Huygens junior hadden vorige generaties historici niet veel waardering. De een vond ze ‘ranzig’, een ander schreef dat deze zoon ‘niet in de schaduw kon staan van zijn veelgeprezen vader’.
Revoluties, droogtes, hongersnoden, invasies, oorlogen: het zijn niet de eerste woorden die in ons opkomen wanneer we denken aan de zeventiende eeuw. Toch was juist ‘onze’ Gouden Eeuw een mondiale aaneenschakeling van rampen en plagen, waardoor naar schatting een derde van de wereldbevolking kwam te overlijden.
Er bestonden al langer vermoedens dat Rembrandt een schets maakte op het doek voordat hij begon, maar nu is dat met behulp van geavanceerde computertechnieken ook daadwerkelijk aangetoond.
Voor het eerst in zijn geschiedenis wijdt het Rijksmuseum in Amsterdam over anderhalf jaar een overzichtstentoonstelling aan de zeventiende-eeuwse meester Johannes Vermeer. Mede dankzij bruiklenen vanuit de hele wereld moet dit “de grootste Vermeer-tentoonstelling ooit” worden.
Onderzoek van het Dordrechts Museum levert bewijs dat twee stadsgezichten van kunstenaar Albert Cuyp (1620-1691) ooit één langwerpig schilderij vormden.
De internationale duikgroep Badewanne heeft ontdekt uit welk jaar het unieke scheepswrak stamt dat op de bodem van de Baltische Zee ligt. Het wrak van een Nederlands fluitschip werd vorig jaar op een diepte van 85 meter aangetroffen en is buitengewoon goed bewaard gebleven.
Voor vrouwen was het schilderen van een glimlachend zelfportret niet louter een uiting van plezier. Een glimlach kon ook een brutalere betekenis hebben: een gebaar dat zo charmant mogelijk duidelijk maakte dat ze zich door niemand liet voorschrijven welk besluit ze moest nemen of hoe ze zich hoorde te gedragen.
Tussen 1520 en 1720 trokken ongeveer 330 schilders vanuit de Nederlanden naar Groot-Brittannië. In zowel de Nederlandse als Britse kunstgeschiedschrijving was er tot nu toe weinig aandacht voor deze grote groep kunstenaars. En dat terwijl zij een grote invloed hadden op de Britse schilderschool.
Voor het eerst in driehonderd jaar is 'De Nachtwacht' weer in zijn oorspronkelijke verschijningsvorm te zien. In het verleden zijn er vier repen van het doek afgesneden. Een team van het Rijksmuseum dat momenteel onderzoek doet naar het werk heeft met behulp van kunstmatige intelligentie een reconstructie weten te maken van die ontbrekende stukken.
In een laat zestiende-eeuwse prentenserie van Hendrick Goltzius wordt de reuk verbeeld door verliefde paartjes. Daarin verwijst de roos steevast als attribuut naar de gelukzalige geestes- en lichaamsgesteldheid van verliefden. Soms waarschuwt een moraliserend onderschrift voor de bedrieglijke aard van de zintuigen. Rozen hebben doornen: het is niet altijd rozengeur...
Op geurgebied viel er in de zeventiende eeuw heel wat te beleven. Dankzij de handel overzee maakten Nederlandse burgers kennis met geuren en smaken die men tot die tijd nog nauwelijks had geroken en geproefd.
Anna Roemers Visscher verwierf in de zeventiende eeuw faam als dichteres en glasgraveerster. Oudste dochter van Roemer Visscher en zuster van Maria Tesselschade Roemers Visscher.
Museum Ons’ Lieve Heer op Solder in Amsterdam heeft recent na een tip een altaarsteen gekocht die waarschijnlijk afkomstig is uit de zeventiende-eeuwse huiskerk.
De Nederlander Menno van Coehoorn (1641-1704) staat in de militaire geschiedenis van ons land bekend als een baanbrekend vestingbouwer en een uniek artillerist en legeraanvoerder. Zijn bouwstijl voor militaire vestingen raakte in heel Europa bekend.
In de zeventiende en achttiende eeuw vochten Engeland en de Nederlandse Republiek vier oorlogen uit, die de geschiedenisboeken ingegaan zijn als de Engels-Nederlandse Oorlogen.
De Franse schrijver en acteur Jean-Baptiste Poquelin (1622-1673) is de annalen van de kunstgeschiedenis ingegaan onder zijn artiestennaam Molière. Hij heeft vooral naam gemaakt met zijn satirische komedies.
