Dark
Light

Waarom legpuzzels in Engeland ‘jigsaws’ heten

1 minuut leestijd
Legpuzzel of 'dissected map' van het Engelse graafschap Somerset
Legpuzzel of 'dissected map' van het Engelse graafschap Somerset

Als je in Engeland op zoek bent naar een jigsaw kan je zowel terecht in de bouwmarkt als in de speelgoedwinkel. Na een bezoek aan de bouwmarkt keer je huiswaarts met een decoupeerzaag of een dunne figuurzaag en in de speelgoedwinkel koop je een legpuzzel. In Engeland zijn legpuzzels namelijk vernoemd naar het gereedschap waarmee vroege puzzels werden gemaakt.

De Engelse kaartenmaker en winkelier John Spilsbury geldt als de uitvinder van de legpuzzel. Rond 1760 maakte hij naar verluidt de allereerste puzzel. De verschillende stukjes, die Spilsbury dus met een figuurzaagje uitzaagde, bevatten ieder een afbeelding van een Brits graafschap. De stukjes werden los verkocht en wie ze allemaal had, kon thuis een grote afbeelding van Groot-Brittannië neerleggen. De uitvinder verkocht dit speelgoed zelf onder de naam ‘dissected maps’ (ontlede kaarten), maar in de volksmond ging men na verloop van tijd dus van jigsaws spreken.

De vroege puzzels waren meestal educatief van aard. Bekend van Spilsbury, die veel van zijn puzzels aan scholen verkocht, is bijvoorbeeld ook een jigsaw met de kaart van Europa:

'Europe divided into its kingdoms, etc.' - Legpuzzel van John Spilsbury uit 1766
‘Europe divided into its kingdoms, etc.’ – Legpuzzel van John Spilsbury uit 1766 (CC0 – wiki)

Moderne puzzels worden natuurlijk niet meer met de hand gezaagd en zijn doorgaans ook niet meer van hout, zoals de eerste exemplaren. Voor het maken van puzzels gebruikt men vaak stansmachines, die met behulp van hele kleine mesjes puzzelvormen in kartonnen platen persen. Ook in Engeland worden puzzels tegenwoordig op deze manier gemaakt. Maar daar blijft men de legpuzzels traditiegetrouw wel gewoon jigsaws noemen.

×