Dark
Light

Joods Amsterdam van 1941 weer even zichtbaar

Auteur:
2 minuten leestijd

Wie op 4 mei door Amsterdam loopt of fietst zal als het goed is duidelijk kunnen zien op welke plekken voor de oorlog Joden woonden. Het Amsterdamse 4 en 5 mei comité vraagt bewoners namelijk om op die dag de huizen te markeren waar gedurende de Tweede Wereldoorlog de Joodse gezinnen woonden die werden gedeporteerd en vermoord.

Detail van de in 1941 in opdracht van de bezetter ontwikkelde ‘stippenkaart’. Iedere stip staat voor tien Joodse inwoners – Afb: NIOD
Voor de oorlog was tien procent van de Amsterdammers Joods. De Holocaust veranderde de hoofdstad enorm. Van de 140.000 Nederlandse Joden woonden er ongeveer 80.000 in Amsterdam. De Joodse gemeenschap in de hoofdstad was dan ook groot.

Maar liefst tien procent van de inwoners van de hoofdstad was van Joodse afkomst. Tijdens de oorlog werden duizenden Joden in opdracht van de bezetter afgevoerd. In het online Joods Monument staan 61.700 namen van Amsterdamse Joden die werden vermoord. Het is de bedoeling dat op 4 mei aanstaande weer even zichtbaar wordt hoe Joods Amsterdam ooit was.

Het Amsterdamse 4 en 5 mei comité, met medewerking van het Joods Historisch Museum, een inventarisatie gemaakt van Amsterdamse adressen uit 1941 vanwaar tijdens de oorlog Joden werden weggevoerd. Die adressenlijst wordt later deze maand, samen met een poster, via een projectkrant onder Amsterdammers verspreid. Op 22 april worden poster en adressenlijst ook meegestuurd met Het Parool.

Huidige bewoners worden opgeroepen om op 4 mei de poster zichtbaar vanaf de straat op te hangen en op het online Joods Monument informatie te zoeken over de voormalige bewoners. De organisatie over de actie:

“In veel steden is door militair geweld tijdens de Tweede Wereldoorlog nog steeds een zichtbaar litteken in de infrastructuur waarneembaar, zoals bijvoorbeeld de brandgrens in Rotterdam of de nog steeds zichtbare gevolgen van de bombardementen in Middelburg en Nijmegen. De grootste aanslag die de stad Amsterdam meemaakte was niet op gebouwen maar op de bevolking gericht, op de Joden. Hadden zij geleefd dan was Amsterdam wellicht een andere stad geweest. Dit project maakt die vernietiging van menselijk leven voor ten minste één dag zichtbaar.”

Het Joodse Huizenproject is opgezet nadat de Amsterdammer Frits Rijksbaron ontdekte dat hij in een ‘Joods huis’ woonde. Hij las hierover op de eigendomsbewijzen die hij bij de koop van zijn huis ontving en bedacht toen een plan om ook andere bewoners van ‘Joodse huizen’ op het verleden van hun huis te attenderen. Hij benaderde hierop het Amsterdams 4 en 5 mei comité.

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek en trekt maandelijks honderdduizenden bezoekers. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen toegankelijk maken voor een breed publiek. Meer informatie

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 51.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.171 actieve abonnees)


Ruim 50.000 geschiedenisliefhebbers ontvangen wekelijks onze gratis nieuwsbrief.

Meld u ook aan

×