Dark
Light

Waarom Amersfoort ook wel Keistad wordt genoemd

Het verhaal van de ‘keitrekkers’ en de Amersfoortse kei
2 minuten leestijd
De Amersfoortse kei - Amersfoortse steentrekking, 1661
De Amersfoortse kei - Amersfoortse steentrekking, 1661 (CC0 - Rijksmuseum - wiki)

Op 7 juni 1661 trekken zo’n vierhonderd inwoners van Amersfoort, op initiatief van jonkheer Everard Meyster, een enorme kei op een slee naar de Varkensmarkt. De stad dankt aan deze geschiedenis de bijnaam ‘Keistad’ en inwoners van de stad zijn lange tijd ‘keitrekkers’ genoemd.

De Amersfoortse Kei
De Amersfoortse Kei (CC BY-SA 3.0 – Michielverbeek – wiki)
Al in de zestiende eeuw wordt melding gemaakt van een grote kei langs de weg van Amersfoort naar Utrecht. Jonkheer en dichter Everard Meyster gaat in 1661 met een aantal van zijn vrienden een weddenschap aan. Hij beweert dat hij de Amersfoorters zover kan krijgen de enorme kei naar de stad te slepen. Vermoed wordt dat de bewuste steen bij Soesterberg lag, ongeveer zes kilometer van het centrum van Amersfoort. Een hele afstand dus om met zo’n zware steen af te leggen…

De jonkheer slaagt er inderdaad in een grote groep Amersfoorters zo gek te krijgen de steen helemaal naar de stad te laten slepen. Geheel ongevaarlijk is dit niet. Eén man verliest tijdens de sleeptocht zelfs twee benen als hij onder de kei belandt. De Amersfoorters zetten ondanks dit soort tegenslag door en weten de steen uiteindelijk, met heel veel moeite, naar de stad te slepen.

Nadien worden de stedelingen door mensen uit omliggende dorpen nog lange tijd bespot. Veel mensen vinden het maar raar dat de Amersfoorters zoveel moeite hebben gedaan om een doodgewone kei te verplaatsen. Ze hebben zich voor een karretje laten spannen… Dommeriken!

De Amersfoortse kei, net opgegraven, ligt op een kar voor transport naar Plantsoen-West. Hij is nog niet versierd. Varkensmarkt, bij de Utrechtsestraat.
De Amersfoortse kei, net opgegraven, ligt op een kar voor transport naar Plantsoen-West. Hij is nog niet versierd. Varkensmarkt, bij de Utrechtsestraat. (Archief Eemland – AFT001000986)

Opgraving

Vanwege al die spot laat het stadsbestuur de steen na enige tijd begraven onder de Varkensmarkt. Men wil niet meer herinnert worden aan de keitrekkers en hun steen. Halverwege de negentiende eeuw vinden rioolwerkers de kei, maar pas in 1903 wordt hij, op initiatief van de oudheidkundige vereniging Flehite, helemaal uitgegraven.

Tegenwoordig staat de kei aan de rand van het centrum van Amersfoort, op een sokkel. En ondanks alle spot zijn de Amersfoorters vandaag de dag gewoon trots op ‘hun kei’. En ‘Keitrekkers’ is een soort geuzennaam geworden.

De Amersfoortse Kei weegt ruim zevenduizend kilo, heeft een hoogte van twee meter en een omtrek van ruim vijf meter.

Boek: ‘Bruit van d’Eem’ – Geschiedenis van Amersfoort

Video: De Amersfoortse Kei:

×