Ladislao José Biro – Uitvinder van de balpen

Het is vandaag precies 117 jaar geleden dat Ladislao José Biro, de uitvinder van de balpen, werd geboren. Google staat de hele dag bij dat feit stil met een speciaal logo op zijn startpagina. In deze zogenaamde Doodle is te zien hoe het woord Google met een balpen wordt geschreven.

De balpen is uitgevonden door de Hongaarse krantenuitgever Ladislao José Biro. Hij deed zijn uitvinding in de jaren dertig van de vorige eeuw. In 1938 ontving hij patent. Eigenlijk deed de Hongaar de uitvinding samen met zijn broer Georg. Beiden hadden geregeld ‘ruzie’ met hun vulpen. De broers ergerden zich onder meer over het feit dat het lang duurde voor de inkt droogde. Bij een bezoek aan een drukkerij constateerde Biro dat drukinkt veel sneller droogde. De journalist probeerde deze inkt te gebruiken in een vulpen, maar dat werkte niet. Daarvoor was de inkt te dik.

Het kogeltje van Ladislao José Biro

Samen met zijn broer ontwikkelde Ladislao José Biro hierna een pen met een nieuwe punt én een kogeltje dat het inktreservoir afsloot en de inkt verspreidde over het papier. Vanaf dat moment kwam de inkt dus niet meer direct op het papier, maar via het kogeltje.

Vijf jaar nadat de broers Ladislao en Georg hun uitvinding hadden gepatenteerd (1943) vertrokken ze naar Argentinië. Hier richtten ze het bedrijf Biro Pens of Argentina op. Vijf jaar later werd het patent verkocht aan het Amerikaanse bedrijf Parker Pen Company. Het Franse bedrijf BIC bracht de balpen vanaf 1950 op de markt voor een groot publiek. Deze balpennen worden nog altijd veel gebruikt.

De Argentijnen noemen de balpen vandaag de dag soms nog birome, naar de man die het voorwerp uitvond.

De balpen van John J. Loud

Het principe van de balpen werd eind negentiende eeuw overigens al gebruikt door door de Amerikaan John J. Loud in een apparaat om leer mee te merken. Dit apparaat werd echter nooit commercieel gebruikt, waardoor de broers Biro over het algemeen aangemerkt worden als de uitvinders van de balpen. De pen van Loud had ook nogal wat mankementen. Voor normale correspondentie kon deze pen eigenlijk niet gebruikt worden, omdat er niet erg secuur mee geschreven kon worden. Ook vlekte de inkt en lekte de pen. Loud verkreeg wel patent op zijn uitvinding, maar dat verliep na enige tijd.

Met de pen van Biro won de balpen uiteindelijk meer en meer terrein op de vulpen.

Zie ook onze lijst met uitvindingen
Lees ook: Lewis Waterman (1837-1901) – Uitvinder van de moderne vulpen
Boek: 100 Jaar Philips research -100 jaar uitvindingen die er toe doen