Redactie
Koning Willem-Alexander heeft voor de camera van de NOS gereageerd op de vondst van de NSDAP-lidmaatschapskaart van prins Bernhard. Volgens de koning is het goed dat het oorlogsarchief openbaar is en heeft hij er bewust voor gekozen geen stukken achter te houden. De volledige reactie van de koning:
Ik kan me heel goed voorstellen dat het nieuws echt een grote impact heeft. Dat het vele emoties oproept, met name ook bij de joodse gemeenschap. Maar ik ben er ook van overtuigd dat we het verleden onder ogen moeten zien. Ook de minder mooie gedeeltes van het verleden. En daarom heb ik ook besloten om het hele archief tot 6 september 1948 vrij te geven. Inclusief de kaart.
Ik heb zelf de mogelijkheid om dingen uit het archief te halen, maar ik heb besloten om dat niet te doen. ik vind dat het hele archief zo transparant mogelijk beschikbaar moet zijn voor onderzoekers en voor de geschiedschrijving.
Dat is niet zo relevant. Het gaat erom dat ik besloten heb om nu het hele archief beschikbaar te stellen tot 6 september 1948. Inclusief alle elementen die misschien wat minder fraai zijn. Maar die horen nu eenmaal bij transparante geschiedschrijving.
‘Met de hand op de bijbel’
De lidmaatschapskaart van prins Bernhard werd deze week vrijgegeven. Historici twijfelden er al langer niet meer aan dat de prins daadwerkelijk lid was geweest van de nazi-partij. Zelf ontkende Bernhard echter lid te zijn geweest. Kort voor zijn dood zei hij in een interview met de Volkskrant nog: “Ik kan met de hand op de bijbel verklaren: ik was nooit een nazi. Ik heb nooit het partijlidmaatschap betaald, ik heb nooit een lidmaatschapskaart gehad.”
Wat historici vooral opvallend vinden is dat de prins het belastende document niet vernietigde, nadat hij het in 1949 kreeg toegestuurd door een Amerikaanse militair bewindvoerder. Die had de kaart eerst zelf willen vernietigen, maar vond dat Bernhard het recht had dit zelf te doen.
De prins besloot de kaart echter te bewaren in zijn privéarchief.
Onderzoek
Naar aanleiding van de vondst van de kaart dringen verschillende partijen aan op nieuw groot onderzoek naar het oorlogsverleden van de prins. Het Nederlandse Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies (NIOD) ziet vooralsnog geen aanleiding voor een nieuw onderzoek. Het instituut meent dat het verstandig is eerst het onderzoek af te wachten van historicus Dik van der Meulen, die werkt aan een nieuwe biografie van prins Bernhard. Hierin zal de periode vanaf 1936 centraal staan.
