Dark
Light

Thomas Edison (1847-1931) – Uitvinder van de gloeilamp

4 minuten leestijd
Portret van Thomas Edison door Abraham Archibald Anderson, 1890 (Publiek Domein - National Portrait Gallery - wiki)
Portret van Thomas Edison door Abraham Archibald Anderson, 1890 (Publiek Domein - National Portrait Gallery - wiki)

De naam van de Amerikaanse zakenman en uitvinder Thomas Edison is aan talloze uitvindingen verbonden. In totaal zette hij meer dan tweeduizend uitvindingen op zijn naam. Veel van deze uitvindingen waren niet geheel van hemzelf. Vaak kocht hij uitvindingen op waarna hij ze, als ze bruikbaar bleken, perfectioneerde en op zijn naam liet zetten. Hij had de meeste octrooien ooit.

Thomas Edison in ca. 1922 (Publiek Domein - wiki)
Thomas Edison in ca. 1922 (Publiek Domein – wiki)
De bekendste uitvindingen waaraan de naam van Thomas Alva Edison is verbonden zijn de gloeilamp, fonograaf en filmcamera.

Jeugd

Edison wordt in 1847 geboren in de plaats Milan in de Amerikaanse staat Ohio. Dit als zoon van een handelaar van Nederlands komaf. Later verhuist het gezin naar Michigan. Thomas Edison gaat hier enige tijd naar school. Lang is dat echter niet. Gedurende zijn hele leven ging Edison maar drie maanden naar school.

Edison werd met name opgeleid door zijn moeder. Niet verwonderlijk dus dat hij zijn eerste laboratorium heeft in de kelder van zijn ouders. Thomas Edison is dan tien jaar oud.

Als Edison zestien is leert hij zichzelf de techniek van het telegraferen. Eerder bracht hij zichzelf al de basiskennis van de scheikunde en natuurkunde bij. Edison werkt verschillende jaren als telegrafist. In zijn vrije tijd houdt hij zich echter bezig met tal van uitvindingen. Edison wil graag op de hoogte zijn van alle nieuwe uitvindingen en zijn omgeving merkte al snel dat hij elk kapot automaat weer wist te repareren.

Koerstikker

In 1869 brengt Edison een bezoek aan de Geldbeurs in Wall Street. Hij wil hier een nieuw telegrafisch toestel bekijken dat gebruikt wordt voor het doorseinen van goudprijzen. Het apparaat lijkt echter stuk te zijn. Edison weet het echter te maken waarna de Western Union Telegraph hem de opdracht geeft om een apparaat te maken voor het doorseinen van aandelenkoersen. Edison slaagt erin het apparaat te maken. Het is zijn eerste belangrijke uitvinding: het Edison algemeen koerstikker toestel.

Na de uitvinding blijft Edison in dienst van de Western Union. Gedurende enige tijd vindt Edison verschillende uitvindingen uit die de telegrafie-techniek verbeterden.

Edison met zijn fonograaf (Publiek Domein - wiki)
Edison met zijn fonograaf (Publiek Domein – wiki)

‘Uitvindingen fabriek’

Fonograaf (CC BY-SA 3.0 - Norman Bruderhofer - wiki)
Fonograaf (CC BY-SA 3.0 – Norman Bruderhofer – wiki)
Edison opent in 1876 een eigen laboratorium in Menlo Park in New Jersey. Hij noemt het zelf een ‘fabriek om uitvindingen in te doen’. Op deze plek doet Edison zijn grootste en bekendste uitvindingen.

In het jaar dat Edison zijn laboratorium opent maakt hij een kool-weerstand-microfoon. De nieuwe microfoon verbetert het concept van geluidsoverdracht langs een elektrische draad aanzienlijk. Alexander Graham Bell past de methode toe bij zijn uitvinding van de telefoon.

Fonograaf

Thomas Alva Edison vindt in 1877 de fonograaf uit. Een voorloper van de grammofoon. Bij de fonograaf wordt het geluid ingespeeld en weergegeven door een stalen naald en een rol tinvlies, die om een draaiende stalen cilinder werd aangebracht. Op 19 februari 1878 ontvangt Edison patent op zijn uitvinding. De eerste woorden die Edison met de fonograaf opnam waren:

“(…) a little piece of practical poetry:
Mary had a little lamb,
its fleece was white as snow.
And everywhere that Mary went
the lamb was sure to go.”

Gloeilamp

Een van de eerste gloeilampen
Een van de eerste gloeilampen
Na het uitvinden van de fonograaf richt Thomas Edison zich voornamelijk op de uitvinding van de gloeilamp. De Brit Sir Joseph Swan is daarmee op dat moment overigens al zeker twintig jaar mee bezig. Edison besteedt veel tijd naar het maken van een draad die niet snel zou doorbranden. De Brit Swan is Edison voor. Hij is de eerste die een gloeilamp laat branden. Edison ontwikkelt het concept echter door. Hij begrijpt dat er een dubbel bedradingssysteem gebruikt moet worden zodat de stroomkring niet onderbroken wordt als de lamp uitgeschakeld wordt. In 1879 werd de gloeilamp voor het eerst in het openbaar ontstoken. De New York Herald schreef over die lamp:

“Hij maakt licht, zonder gas of vuur, goedkoper dan olie”.

Tien jaar nadat Edison zijn gloeilamp had uitgevonden wordt deze geëxposeerd tijdens de Wereldtentoonstelling van Parijs (1889). De Eiffeltoren wordt dan verlicht door duizenden Edisonlampen. De Fransen zijn onder de indruk en roepen hem uit tot ‘het grootste genie aller tijden’. De Franse president verleent hem toegang tot de ‘Orde van het Legioen van Eer’. De uitvinding van Edison bleek erg bruikbaar. De eerste elektriciteitscentrale die in New York gebouwd wordt werd bijvoorbeeld geheel op Edisons uitvinding gebaseerd.

Telefoon

Thomas Edison vindt niet alleen dingen uit, hij verbetert ook vele uitvindingen. De telefoon die door Graham Bell werd uitgevonden verbetert hij bijvoorbeeld. Edison geeft de telefoon een veel groter bereik. De vroege telefoon van Bell had ‘slechts’ een bereik van ongeveer 10 kilometer terwijl Edison er in slaagt vanuit Amerika zelfs telefoongesprekken te voeren van de Atlantische naar de Stille Oceaankust. Bell doet Edison een proces aan. Het gerecht erkent Bell als uitvinder zodat deze alle rechten krijgt. Bell en Edison sluiten later wel vrede. Telefoonmaatschappijen bleken liever te werken met de verbeterde methode van Edison.

Huwelijksleven

Edison trouwt op Eerste Kerstdag van het jaar 1871 met de 16-jarige Mary Stilwell. Hij kent haar dan pas twee maanden. Ze krijgen drie kinderen, twee jongens en een meisje. Mary sterft in 1884. Twee jaar later (1886) trouwt Edison opnieuw. Dan met de 19-jarige Mina Miller. Bij haar verwekt hij ook drie kinderen, opnieuw twee jongens en een meisje. Zijn zoon Charles Edison (1890-1969) neemt na Edisons dood diens bedrijf over en was ooit gouverneur van New Jersey.

Thomas Edison vertelt over de uitvinding van de gloeilamp

×