Epimetheus – ‘Hij die achteraf nadenkt’

Epimetheus is een bekend figuur uit de Griekse mythologie. Hij was een van de Titanen en een broer van Prometheus.

Epimetheus betekent iets als ‘de achternadenkende’ of ‘hij die achteraf nadenkt’. Anders dan zijn slimme broer Prometheus (‘hij die vooruitdenkt’) was hij vrij impulsief en onverstandig. Epimetheus luisterde vaak niet naar de goede raad die hij van anderen kreeg en realiseerde zich pas achteraf de consequenties van zijn daden, als het kwaad al was geschied.

Volgens de mythe waren Epimetheus en zijn broer Prometheus verantwoordelijk voor het creëren van mensen en dieren op aarde. Zeus, de oppergod, gaf Epimetheus daarnaast de taak om iedere nieuwe soort op aarde een krachtige eigenschap te geven, zoals snelheid, kracht of het vermogen om te kunnen vliegen. Helaas voor de mensheid ging Epimetheus echter nogal gehaast te werk, waardoor er weinig goede eigenschappen voor de mens overbleven. Om hen toch nog een belangrijke kracht te schenken, besloot zijn broer echter om voor de mens het vuur uit de hemel te stelen. Hiermee haalde Prometheus zich echter wel de woede van Zeus op de hals.

Pandora

Ook de mensheid werd voor deze diefstal gestraft. Zeus beval de andere goden een vrouw te maken, Pandora. Deze eerste vrouw moest het kwaad in het huis van de mens te brengen. Daarvoor kreeg ze een doos mee waarin iedere godheid een gruwelijk geschenk had verstopt. Zoals ziekten, misoogsten, honger en allerlei (natuur)rampen. Toen alles in de doos zat besloot Zeus de vrouw op de onnadenkende Epimetheus af te sturen.

Hoewel zijn broer hem had gewaarschuwd nooit geschenken van de goden aan te nemen, viel de Titaan voor de vrouw en nam haar aan als bruid. Kort hierna maakte hij tot overmaat van ramp ook de ‘doos van Pandora’ open, waarna een stroom aan demonen vrijkwam die de mensheid vanaf dat moment zouden kwellen. Toen al het kwaad uit de doos leek te zijn ontsnapt, hoorde Epimetheus een zacht geluid. Op de bodem van de doos vond hij een witgevleugeld wezentje, de hoop (elpis). Het is de enige goede gave die in de doos verborgen was. Volgens een andere lezing moet ook de hoop beschouwd worden als een giftig geschenk.

Er zijn ook versies van het verhaal waarbij het Pandora zelf is die haar nieuwsgierigheid niet kan bedwingen en de doos opent.

Boek: De grote mythologie encyclopedie – Arthur Cotterell