Prometheus: een figuur uit de Griekse mythologie

De mythische figuur Prometheus speelt een belangrijke rol in de Griekse mythologie. Onder meer in de mythe van de doos van Pandora. Wie was Prometheus?

Prometheus was een zoon van de Titaan Iapetus en broer van onder meer de mythische figuren Atlas en Epimetheus. Laatstgenoemde trouwde met Pandora, die dus de schoonzus van Prometheus was. Prometheus dankte zijn onsterfelijkheid aan de centaur Chiron.

Prometheus: ‘Hij die vooruitdenkt’

In de oorlog tussen de Olympische goden en de Titanen kozen enkele Titanen de kant van de Olympiërs. Een van hen was Prometheus, wat letterlijk ‘hij die vooruitdenkt’ betekent. Hij voorzag dat Zeus de strijd ging winnen en was zo wijs om diens kant te kiezen. Na de strijd beloonde Zeus de Titaan door hem toestemming te geven verschillende levensvormen op de aarde te scheppen.

Prometheus maakte met toestemming van de oppergod eerst dieren. Vervolgens besloot hij ook rechtopstaande figuren te creëren, naar het voorbeeld van de goden. Volgens een verhaal blies Prometheus de mens hierna, zonder dit vooraf te overleggen, ook de levensadem in. Zeus was hierover erg ontstemd. Volgens sommige lezingen was het bedrog van Prometheus de hoofdreden dat de oppergod het niet zo op had met de mensheid. Andere verhalen vermelden dan weer dat de godin Athene de mens het leven schonk.

Prometheus roofde het vuur uit de hemel

Prometheus werd bekendheid als een helper van de mensheid. Speciaal voor de mens roofde hij vuur uit de hemel. Dit kwam de mensenhelper duur te staan, want Zeus was razend en liet Prometheus voor straf met onbreekbare ketenen vastbinden aan een rots in de Kaukasus. Iedere dag werd zijn lever er door een adelaar uitgerukt, waarna het orgaan ’s nachts weer aangroeide om vervolgens weer uit zijn lichaam gerukt te kunnen worden. Deze straf zou eeuwig duren… Dat was althans de bedoeling. Na 30.000 jaar bevrijdde de held Heracles de Titaan Prometheus uiteindelijk uit zijn ketenen. Heracles schoot de roofvogel uit de lucht met zijn pijl en boog waardoor Prometheus eindelijk kon ontkomen. Volgens een ander verhaal werd Prometheus bevrijd door Zeus omdat hij een geheim kende dat zeer belangrijk was voor de oppergod. Dit geheim was dat Zeus onttroond zou worden door een kind dat de nimf Thetis hem baarde.

Lees ook: Overzicht van de Griekse mythologie
Boek: De grote mythologie encyclopedie – Arthur Cotterell

Video: De mythe van Prometheus

Bronnen