Dark
Light

Zeus – Oppergod in de Griekse mythologie

Auteur:
2 minuten leestijd
Buste van Zeus
Buste van Zeus

Zeus is de oppergod in de Griekse mythologie en de hoofdbewoner van de berg Olympus. Hij is de zoon van de titanen Cronus en Rhea. In afbeeldingen is hij vaak te zien met de bliksemschichten die hij van de cyclopen ontving. Verder zijn onder meer de adelaar en de eik onlosmakelijk met hem verbonden. Het equivalent van de godheid in de Romeinse godsdienst is Jupiter.

Zeus en zijn adelaar (CC BY-SA 3.0 – Marcus Cyron – wiki)
Zeus’ vader, Cronus, versloeg eerder de hemelgod Uranus (ook wel Ouranos genoemd). Deze heeft hem tijdens zijn ondergang wel gezegd dat Cronus zal worden onttroond door zijn zoon. Cronus wil daar helemaal niets van weten en besluit al zijn kinderen direct na de geboorte met huid en haar te verslinden.

Zijn vrouw Rhea kan dit op een dag niet langer aanzien en besluit een list te verzinnen om zo tenminste één kind te redden. Als Zeus geboren wordt wikkelt ze hem snel in een doek en geeft het kind vervolgens aan oermoeder Gaea. Hierna geeft ze Cronus een in een doek gewikkelde steen te eten. Haar man trapt erin. Die denkt dat hij weer een van zijn kinderen verslonden heeft.

Zeus wordt door Gaea vervolgens verborgen in een grot waar hij wordt gezoogd door Amaltheia – een wezen dat zowel geit als nimf is. Jaren later beloont de oppergod haar door het sterrenbeeld Steenbok voor haar aan de hemel te plaatsen.

Zeus als Stier die Europa ontvoert - Peter Paul Rubens
Zeus als Stier die Europa ontvoert – Peter Paul Rubens

De wraak van Zeus

Rhea is ondertussen bang dat Cronus het huilen van het kind zal horen en beveelt een groep mannen continu rond de grot te dansen en zingen. Ze ‘huurt’ hiervoor de Crueten in, een groep halfgoden die bekend staan om hun lawaaierige dansen.

Zeus hoort jaren later over het onrecht dat zijn vader Rhea heeft aangedaan en hij zweert wraak vanwege het vermoorden van zijn broers en zussen.

De god geeft zijn eerste vrouw, Metis, opdracht Cronus een braakmiddel te geven. Cronus kotst hierop eerst de steen uit die hij voor Zeus heeft aangezien. Vervolgens komen ook diens broers en zussen naar buiten. Deze zijn zo blij dat ze zich gelijk aan de zijde van hun jongste broer voegen en Cronus van zijn troon stoten.

Marmeren buste van Zeus, gevonden in Otricoli in 1775 - Romeins kopie naar een Grieks origineel uit de vierde eeuw
Marmeren buste van Zeus, gevonden in Otricoli in 1775 – Romeins kopie naar een Grieks origineel uit de vierde eeuw
Zeus trouwt later met zijn zus Hera. Bij haar verwekt hij vier kinderen. Ares en Hephaistos (goden) en Eileithyia en Hèbè (godinnen).

Oppergod

Zeus wordt de hoofdgod van de zogeheten Olympische goden. Zowel goden als mensen spreken hem als ‘vader’ aan. Na de overwinning op zijn vader verdeelt Zeus de wereld tussen zichzelf en zijn broers. Zelf heerst hij vanaf dat moment over de hemel, terwijl zijn broers Hades en Poseidon de heerschappij krijgen over respectievelijk de onderwereld en de zee.

In veel Griekse mythen en sagen speelt Zeus een rol. Verschillende van die verhalen draaien om de vele sterfelijke en onsterfelijke minnaressen die de god erop nahoudt, dit zeer tot onvrede van zijn jaloerse vrouw Hera die geregeld wraak neemt op haar mans geliefden.

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.015 actieve abonnees)


Donateurs ondersteunen ons project en dragen direct bij aan de uitbreiding van ons archief.

Meer informatie

×