John Bull – Bijnaam voor de gemiddelde Engelsman

John Bull is een symbolische personificatie van het Verenigd Koninkrijk of de typisch Britse man. Hij wordt doorgaans afgebeeld als een stevige, vriendelijk ogende en vaderlandslievende man. Meestal draagt hij een hoed en in zijn kleding is vaak de Britse vlag, de Union Jack, verwerkt.

De bijnaam John Bull wordt tegenwoordig niet meer zoveel gebruikt. Zeker wanneer het over Engelsen gaat, spreekt men vandaag de dag eerder van ‘Tommies’, een oude bijnaam voor Engelse soldaten die vooral populair werd tijdens de Boerenoorlogen.

John Bull was lange tijd, als personificatie van het Verenigd Koninkrijk en in het bijzondere de typische Engelsman, veel te zien in politieke cartoons. De bijnaam werd als eerste gebruikt door de Schotse wiskundige en auteur John Arbuthnot. Vanaf 1712 publiceerde die een pamflettenreeks onder de titel The History of John Bull. In deze satirische werkjes, die zich afspelen tegen de achtergrond van de napoleontische oorlogen, is te lezen hoe de eerlijke lakenhandelaar John Bull (Engeland) met zijn vriend, linnenhandelaar Nicholas Frog (de Nederlandse Republiek), een rechtszaak aanspant tegen Lewis Baboon (Lodewijk XIV van Frankrijk) omdat die de handel zou belemmeren.

Het satirische werk werd dusdanig veel verspreid dat John Bull na verloop van tijd een synoniem werd voor de eerlijke ‘gewone’ Engelsman die trouw was aan de koning en zich verzette tegen de Franse agressie. Ook in veel andere achttiende-eeuwse politieke geschriften kreeg John Bull hierna een plek. Zo was de typische Engelsman bijvoorbeeld te zien in werk van bekende satirici als James Gillray en Thomas Rowlandson. Zij beeldden John Bull echter geregeld af als een wat dommig figuur die gebukt ging onder zijn schulden.

Organist

Arbuthnot ontleende de bijnaam mogelijk aan de zestiende-eeuwse hoforganist John Bull, van wie weleens beweerd wordt dat hij het volkslied God Save the King componeerde.

Bronnen ▼