Leiden koopt vroegst bekende schilderij Rembrandt

Museum De Lakenhal heeft samen met de gemeente Leiden het vroegst bekende schilderij van Rembrandt van Rijn aangekocht. Het gaat om het werk Brillenverkoper. Rembrandt maakte dit werk tussen 1623 en 1624.

De schilder was op het moment dat hij het werk maakte zeventien jaar oud. Hij woonde toen nog in zijn geboortestad Leiden. Het is voor het eerst dat er een werk van Rembrandt in het bezit komt van zijn geboortestad. Volgens Museum De Lakenhal getuigt Brillenverkoper al “onmiskenbaar van de artistieke uitdagingen waarmee Rembrandt gaandeweg beroemd zou worden”. Het gaat dan onder meer om de contrasten tussen licht en donker, de losse verftoets en de levensechte koppen van de hoofdfiguren.

Volgens Jan-Jaap de Haan, wethouder van Cultuur in Leiden, is de aankoop van het werk voor Leiden van historisch belang. De wethouder:

“Het bezit van deze vroege Rembrandt past bij Leiden als een stad van kennis en cultuur. Leiden is de derde museumstad, de derde monumentenstad en de derde cultuurstad van Nederland. In Leiden is de monumentale, historische binnenstad nog grotendeels intact. Het ‘Leiden van Rembrandt’ is er nog. Een werk van Rembrandt mocht niet ontbreken.”

In de zeventiende werkten veel Hollandse schilders in Leiden. Naast Rembrandt werkten bijvoorbeeld ook kunstenaars als Jan Lievens, Jan Steen en Jan van Goyen in de sleutelstad.

Wat Museum De Lakenhal betreft kan Leiden beschouwd worden als de bakermat van de Hollandse schilderkunst van de zeventiende eeuw. Museumdirecteur Meta Knol:

“Als kunstenaar liet Rembrandt zich inspireren door Lucas van Leyden, de grote wegbereider van de renaissance in de Noordelijke Nederlanden. Op zijn beurt beïnvloedde Rembrandt jongere Leidse kunstenaars zoals Gerard Dou en de Leidse fijnschilders in de loop van de zeventiende eeuw, tot Floris Verster in de negentiende en Jan Wolkers in de twintigste eeuw.”

Het aangekochte werk van Rembrandt maakte oorspronkelijk deel uit van een serie van vijf kleine paneeltjes, met als onderwerp de vijf zintuigen. Twee van de drie overgebleven schilderijen (het ‘gevoel’ en het ‘gehoor’) bevinden zich in een particuliere collectie in New York. Het derde paneel (het ‘zicht’) is aangekocht door Museum De Lakenhal en de gemeente Leiden

Waar het schilderij vandaan komt en hoeveel er voor is betaald, is niet bekendgemaakt. De Brillenverkoper is sinds vrijdag te zien in een speciale presentatie in het museum.

Overzicht van Boeken over Rembrandt van Rijn