Dark
Light

Nederlands wrak uit begin achttiende eeuw gevonden

Het gaat waarschijnlijk om een oorlogsschip uit Medemblik
2 minuten leestijd
Kanon op het dek van het fregatschip. (Copyright SubZone, Finland) / Canon on the deck of the frigate. (Copyright SubZone, Finland)
Kanon op het dek van het fregatschip. (Copyright SubZone, Finland) / Canon on the deck of the frigate. (Copyright SubZone, Finland)

Op de bodem van de Finse Golf hebben archeologen een uitzonderlijk goed bewaard oorlogsschip uit het begin van de achttiende eeuw teruggevonden. Het schip ligt 62 meter diep. Door het koude en diepe water zou de houten constructie van het schip vrijwel intact. Dat meldt de gemeente Medemblik in een persbericht.

Alle kanonnen van het schip staan volgens de gemeente zelfs nog op het dek. Vermoed wordt dat het schip behoorde tot de Admiraliteit van West-Friesland en in 1708 werd gebouwd in Medemblik.

Zeekaart met de locatie van het wrak 1715. (Maritiem Museum Rotterdam) / Sea chart with the location of the wreck 1715. (Rotterdam Maritime Museum)
Zeekaart met de locatie van het wrak 1715. (Maritiem Museum Rotterdam) / Sea chart with the location of the wreck 1715. (Rotterdam Maritime Museum)
De Finse Maritieme Dienst vond het schip al zo’n tien jaar geleden bij werkzaamheden. Pas in 2014 doken maritiem archeologen en diepzeeduikers naar het wrak. Het bleek een oorlogsschip van 35 meter lang met drie masten, waarvan er nog één overeind staat. Het schip is vermoedelijk op een rots onderwater lek geslagen en rechtstandig gezonken. Uit de bouwwijze bleek dat het schip van rond 1700 moest dateren. Na de vondst leidde het Finse bureau ‘SubZone’ een onderzoek in Zweedse en Russische archieven om de identiteit van het zogeheten ‘KalbÃ¥dagrund gunship’ vast te stellen. Toen duidelijk werd dat het geen Zweeds of Russisch schip betrof, werd de informatie met andere landen gedeeld.

De identificatie van het oorlogsschip kwam eind 2015 in een stroomversnelling toen de Medemblikker historicus Peter Swart een oude zeekaart vond waarop de locatie van een scheepsramp stond aangegeven. Op de zeekaart staat de tekst:

‘hier is het Noord-Hollands oorlogschip op gebleven 1715’.

Uit Swarts onderzoek bleek dat in dat jaar slechts een oorlogsschip uit Noord-Holland niet meer naar huis terugkeerde. Gemeentelijk archeoloog Michiel Bartels zocht vervolgens contact met archeologen in Finland en vroeg of zij een scheepswrak op deze plaats kenden. Binnen enkele dagen volgde een enthousiaste reactie:

“Yes, we have found your ship!”.

De combinatie van de afmetingen, de bewapening, de locatie en de Hollandse scheepsbouwtraditie maakt het volgens de archeologen voor 95 procent zeker dat het hier om het fregat Huis te Warmelo gaat. Frank Streng, burgemeester van Medemblik, is enthousiast over de vondst van dit Medemblikker oorlogsschip:

“Dit is een unieke vondst. Het geeft de eeuwenlange maritieme identiteit van onze stad aan”.

Meer onderzoek

Het is de bedoeling dat deze zomer een duikteam van het Finse onderzoeksbureau SubZone opnieuw afdaalt naar het oorlogsschip. Het vervolgonderzoek richt zich op de definitieve identificatie van het schip. Dit kan door het nemen van houtmonsters voor jaarringonderzoek om te zien hoe oud het schip is, bestudering van allerlei details als de kanonnen en het maken van een 3D-model van het hele wrak. Het meest wordt verwacht van de bestudering van de spiegel, de achterzijde van het schip. Deze is traditioneel voorzien van ornamenten en de scheepsnaam.

Boek: Schatten en scheepswrakken

×