De geschiedenis van Rusland. Van het Kievse Rijk tot de Sovjet-Unie en het moderne Rusland van Vladimir Poetin. Geografisch is Rusland gelegen in Europa en Azië. Politiek wordt het land echter beschouwd als Europees, omdat de belangrijkste delen ervan in het Europese deel liggen en hier ook het grootste deel van de bevolking woont. Op deze pagina zijn artikelen gerelateerd aan de geschiedenis van Rusland te vinden.
Boekentip: Een geschiedenis van Rusland. Van Rurik tot Poetin
Overzicht van boeken over Rusland en de Russische geschiedenis
Ooit vond men rond de Russische stad Saratov aan de Wolga talrijke plaatsen met weinig Russisch klinkende namen als Hassenbach, Lindenau, Langenfeld en Unterdorf. Er was zelfs een dorp dat Zürich heette. Eeuwenlang leefden er inderdaad Duitsers aan de middenloop van de Wolga. Een blik op hun verhaal.
Transnistrië mag dan een maar een kleine enclave zijn, het feit dat deze ‘Pridnestrovische Moldavische Republiek’ volledig door Moskou gedomineerd wordt (inclusief aanwezigheid van een troepenmacht) maakt haar wellicht tot een volgende conflictbron tussen Rusland en het Westen.
Ivan IV, ook wel Ivan Grozny. De eerste tsaar van Rusland en de voorlaatste vertegenwoordiger van de Rurik-dynastie. In het westen vooral bekend onder de naam 'Ivan de Verschrikkelijke'.
De gevangenen hebben helemaal geen ketenen, ze werken bewust, na blago rodini (voor het welzijn van het vaderland). Er zijn helemaal geen wagons die gevangenen naar het oosten voeren, er dreigen helemaal geen lange marsen. De zorgzame staat heeft zich over hen ontfermd...
Deze week verschijnt het boek 'Rusland. Revolutie en burgeroorlog'. Dit boek van Antony Beevor blijkt onbedoeld uiterst actueel: heel veel van het huidige Russische staatsbestel en van de Russische oorlog tegen Oekraïne heeft historische wortels in de periode van 1917 tot 1921.
De term apparatsjik wordt soms gebruikt om een nogal starre of formele bureaucratische ambtenaar mee aan te duiden. Het woord is afkomstig van het Russisch woord аппаратчик en betekent letterlijk ‘‘iemand die apparaten bedient”.
Oekraïne behoorde bepaald niet tot de winnaars van de Eerste Wereldoorlog, maar was wel een van de naties die dankzij deze oorlog een eigen staat wisten te creëren.
Michail Gorbatsjov was de laatste secretaris-generaal van de communistische partij van de Sovjet-Unie (CPSU) en de eerste en enige president van het land. Zijn ambtstermijn liep van 1985 tot 1991.
Op zaterdag 14 augustus 1784 meerden twee Russische zeilschepen, de Tri Svjatitelja (‘de drie heiligen’) en de Svjatoi Simeon (Sint-Simon), aan in een fjord op het eiland Kodiak voor de zuidkust van Alaska. Aan boord zaten naast expeditieleider Grigori Sjelichov zo’n honderddertig trappers (pelsjagers), kolonisten en bannelingen. De opzet van de hele onderneming: een permanente Russische nederzetting op het eiland
De Krim, een schiereiland in de Zwarte Zee, werd in 1954 door partijleider Nikita Chroesjtsjov overgedragen aan Oekraïne, op dat moment nog onderdeel van de Sovjet-Unie. Een bijna symbolische geste, die veertig jaar later grote gevolgen had toen de Sovjet-Unie uiteenviel en de Krim daarmee ook een onderdeel werd van de onafhankelijke staat Oekraïne.
In 1889 probeerden enkele Russen vlakbij de baai van Tadjoura aan de noordelijke Somalische kust een Russische kolonie te stichten. Het verhaal van een experiment dat ongeveer één maand duurde.
In 'Oorlog met Rusland' schrijft NRC journalist Michel Krielaars zijn woede over de oorlog in Oekraïne van zich af.
In 1968 publiceerde militair historicus Frans ten Kate een boek waarin hij kwam met een krijgshistorische reconstructie van Operatie Barbarossa, de Duitse aanval op de Sovjet-Unie. Bijzonder is dat de historicus voor zijn onderzoek nog kon spreken met tien belangrijke voormalige Duitse bevelhebbers.
Tientallen jaren voor de oprichting van Israël werd geëxperimenteerd met een joods thuisland… op de Krim, toen deel van de jonge Sovjet-Unie. Een duik in een (half-)vergeten stuk joodse- en sovjet-geschiedenis.
Hitler en Goebbels hadden in de laatste maanden van de oorlog herhaaldelijk voorspeld dat de geallieerde coalitie van Anglo-Amerikaanse en Sovjettroepen uiteen zou vallen. Wat ze echter weigerden in te zien, was dat het doel van de vernietiging van nazi-Duitsland nu net datgene was wat het bondgenootschap bijeen hield.
Precies 70 jaar geleden deed Sovjet-leider Jozef Stalin een opmerkelijk voorstel. Hij stelde voor de beide Duitslanden te herenigen. Maar dit herenigde Duitsland mocht dan géén lid worden van een militair bondgenootschap, lees: de NAVO.
Vanaf 1385 bestond er een personele unie van het koninkrijk Polen en het groothertogdom Litouwen. Deze unie werd in 1573 met de Confederatie van Warschau hechter aangesmeed tot een staatsunie, het Pools-Litouwse Gemenebest.
In 1237 verliet een groot leger Mongoolse ruiters de graslanden op de Kyptsjaksteppe ten noorden van de Zwarte Zee en viel de vorstendommen van het Kievse Rijk binnen. De Russen waren te zwak en onderling te zeer verdeeld om weerstand te kunnen bieden, en drie jaar later waren alle Russische steden, met uitzondering van Novgorod, in handen van de Mongoolse
Jazz is in Rusland al lange tijd populair. In 2022 is het al honderd jaar geleden dat het allereerste jazzconcert door Russische musici werd gegeven.
Bij de naam van Georgi Zjoekovs denken velen aan de rol die hij als Sovjet-maarschalk in mei 1945 speelde bij de capitulatie van nazi-Duitsland, waarmee een einde kwam aan Hitlers Derde Rijk. Minder bekend is dat Zjoekov het daarna tot één van de meest invloedrijke politici van de Sovjet-Unie schopte.
"Zelfs vandaag de dag, ruim vijfenzeventig jaar sinds het einde van de oorlog, zijn de Duitse wonden nog steeds niet helemaal geheeld en zijn de herinneringen nog steeds levend, en beginnen ze het land te polariseren."
