Een sappeur (ook wel bijleman) is de benaming voor een soort grondwerker in het leger. Sappeurs groeven vroeger loopgraven en tunnels rond vestingen.
Veel sappeurs werkten in tijden van vrede vroeger als mijnwerkers. Hierdoor waren ze gewend aan het werken in krappe bedompte gangenstelsels. Sappeurs waren overigens niet uitsluitend ondergronds actief. Ze bouwden in het verleden bijvoorbeeld ook bruggen, hakten bomen om wanneer die een aanval in de weg stonden of installeerden bivaks. Een groot deel van de werkzaamheden van de sappeur wordt tegenwoordig uitgevoerd door de genie.