Franz Reichelt, de man die dacht dat hij van de Eiffeltoren kon springen

…maar het niet overleefde
3 minuten leestijd
Franz Reichelt
Franz Reichelt

Het verhaal van de Oostenrijkse-Franse kleermaker Franz Reichelt (1879-1912) is nogal tragisch. De kleermaker denkt een jas te hebben ontwikkeld waarmee het mogelijk is om vanaf grote hoogte veilig naar beneden te zeilen. Hij test de jas op 4 februari 1912 hoogstpersoonlijk door van de Eiffeltoren te springen. Dit loopt niet helemaal goed af.

De sprong van Louis-Sébastien Lenormand in 1783
Parachutesprong van Louis-Sébastien Lenormand in 1783
Reichelt wordt geboren in Wenen maar woont vanaf 1898 in Parijs. In 1909 krijgt hij de Franse nationaliteit en verfranst hij zijn naam tot François. In Parijs gaat hij aan de slag als kleermaker en in 1910 krijgt hij het plan om een parachute-pak te maken. Behoefte aan zo’n pak is er zeker, want de luchtvaart staat in deze periode nog in de kinderschoenen. Geregeld komen er mensen om het leven tijdens luchtvaartexperimenten. Verschillende uitvinders zijn dan ook tegelijkertijd bezig om een parachute te ontwikkelen die ook in de luchtvaart gebruikt kan worden.

Reichelt test zijn uitvinding

In de tijd van Franz Reichelt zijn er al parachutes. Bij deze vroege sprongen is de parachute echter steeds al uitgeklapt voordat de vlucht naar beneden begint.

In 1911 wordt er een prijsvraag uitgeschreven. Voor degene die erin slaagt een parachute te ontwikkelen die gebruikt kan worden in de luchtvaart, ligt 100.000 francs klaar. Voorwaarde is wel dat de parachute niet meer dan vijfentwintig kilo weegt. Reichelt is op dat moment al bezig een parachutepak te ontwikkelen, maar zijn eerste ontwerp weegt maar liefst zeventig kilo. Voor de kleermaker is er dus nog wat werk aan de winkel.

Franz Reichelt demonstreert zijn pak, kort voor de fatale sprong
Franz Reichelt demonstreert zijn pak, kort voor de fatale sprong
Later dat jaar heeft de uitvinder echter al een pak gemaakt dat voldoet aan de gewichtseisen. Volgens verschillende Franse kranten test Reichelt dit pak een aantal keer. Zo zou hij bijvoorbeeld in Joinville zelf zo’n negen meter naar beneden zijn gesprongen. Volgens de L’Ouest-Éclair verloopt die test niet voorspoedig. Dat Reichelt niet zwaar gewond raakte is enkel te danken aan het feit dat zijn val wordt gebroken door een stapel stro. Een andere krant meldt dat Reichelt twee succesvolle tests uitvoert vanaf de Eiffeltoren. Hij zou daar dummy’s voor hebben gebruikt. Vrienden van de kleermaker melden later echter dat dat onzin is. Reichelt zou geen toestemming hebben gekregen voor deze experimenten.

De fatale sprong

Franz Reichelt is er kennelijk van overtuigd dat zijn pak voldoet. Hij wil dit ook demonstreren en na enige moeite krijgt hij officieel toestemming om in februari 1912 een test uit te voeren vanaf het eerste dek van de Eiffeltoren, op zo’n zestig meter hoogte.

Op 4 februari 1912 is het zover. De uitvinder wordt door een paar vrienden naar de Eiffeltoren gebracht. Beneden laat hij zich in zijn pak bekijken en filmen door het toegestroomde publiek. Pas dan wordt het veel mensen duidelijk dat Reichelt van plan is om zijn pak zelf te testen. Tot die tijd gingen de meeste mensen er van uit dat de kleermaker een dummy zou inzetten. Zijn vrienden zouden Reichelt nog verzocht hebben toch maar een testpop te gebruiken maar de kleermaker is kennelijk vastbesloten. Tegenover journalisten van Le Petit Journal verklaart de kleermaker dat hij er zeker van is dat het pak goed zal werken.

Le Petit journal (1912) over de fatale sprong
Le Petit journal (1912) over de fatale sprong (BnF)
Reichelt klimt uiteindelijk naar boven. Halverwege draait hij zich nog even om naar het publiek, zwaait en roept À bientôt (tot straks). Kort tijd later springt Reichelt naar beneden. Volgens omstanders is hij op het moment van springen nog altijd vol vertrouwen. Hij zou zelfs nog even gelachen hebben. De sprong verloopt echter dramatisch. De parachute werkt niet. Franz Reichelt stort naar beneden en valt voor het oog van het toegestroomde publiek dood neer.

De dramatische dodelijke sprong is gefilmd. In deze film is ook te zien hoe Franz Reichelt zich op het eerste dek van de Eiffeltoren prepareert voor zijn gewaagde onderneming.

Franz Reichelt jumps off the Eiffel Tower

Parachute van Leonardo da Vinci
Parachute van Leonardo da Vinci
Vaak wordt de Franse natuurkundige Louis-Sébastien Lenormand genoemd als de man die de allereerste parachutesprong maakte. Op 26 december 1783, lang voor Reichelt dus, doet hij de wereld versteld staan door van het observatorium in Parijs te springen. Hij gebruikt daarvoor een parachute die aan een houten frame bevestigd is en landt veilig op de grond.

Lenormand is hoogstwaarschijnlijk echter niet de eerste die een parachutesprong maakte. Mogelijk heeft de Fransman zich laten inspireren door geschriften van een voormalige Franse ambassadeur in China die melding maakt van acrobaten die met paraplu’s naar beneden komen zetten. En daarnaast is er uiteraard de tekening van een parachute van Leonardo da Vinci uit circa 1485. Enkele jaren geleden besloot een Zwitser deze piramidevormige oer-parachute na te maken en te testen. De Zwitser sprong uit een helikopter die 650 meter boven de grond hing en kon het navertellen.

De eerste parachutesprong van grote hoogte wordt gemaakt door de Franse ballonvaarder André-Jacques Garnerin. Hij springt in 1797 met zijn parachute uit een luchtballon en daalt vervolgens zo’n 680 meter. Garnerin landt enkele minuten later ongedeerd in het Parc Monceau in Parijs.

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen gratis toegankelijk maken. Steun ons werk

Recent gepubliceerd

Reageer

Abonneer
Stuur mij een e-mail bij
guest
0 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 54.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
0
Reageren?x
×