Georg Ritter von Trapp (1880-1947) – Een muzikale geschiedenis

Decennia nadat de film “The Sound of Music” gebaseerd op de gelijknamige musical in de zalen uitkwam, spreekt de figuur van Georg von Trapp als hoofd van de zingende familie nog steeds tot de verbeelding. Het relaas van een bijzonder verhaal:

Von Trapp’s jonge jaren

Georg Ludwig von Trapp zoals hij eigenlijk voluit heette, werd binnen een welstellende aristocratische familie geboren op 4 april 1880 in Zara, het huidige Zadar in Kroatië, dat toen deel uitmaakte van het Oostenrijks-Hongaarse Rijk. Zijn vader August, een hoge marineofficier, was door keizer Franz Joseph met de titel van “Ritter” in de adelstand verheven. Bij diens dood ging de titel over op Georg die zich vanaf toen dus ook “Ritter” mocht noemen. In 1894 besloot Georg in de voetsporen van zijn vader te treden en meldde hij zich als cadet bij de marine-academie in Fiume. Na zijn opleiding aldaar nam hij als aspirant officier aan boord van de pantserkruiser “SMS Zenta” deel aan het neerslaan van de Boxeropstand in China. Kort daarna kreeg von Trapp zijn benoeming tot luitenant-ter-zee. Na verscheidene functies aan boord van verschillende schepen te hebben uitgeoefend, vroeg von Trapp die gefascineerd was geraakt door onderzeeërs zijn overplaatsing aan naar het onderzeebootwapen. Op de vooravond van de Eerste Wereldoorlog was het zo ver en kreeg von Trapp het bevel over zijn eerste U-Boot.

Ten strijde voor het “Vaterland”

Tijdens de oorlog ontpopte von Trapp zich tot een te duchten duikbootcommandant. In totaal voerde hij negentien patrouilles uit waarbij hij veertien geallieerde schepen tot zinken bracht, waaronder de Franse pantserkruiser “Léon Gambetta”. Het leverde hem het Ridderkruis in de Orde van Maria Theresia op, de hoogst mogelijke militaire onderscheiding. Begin 1918 werd hij tot korvetkapitein gepromoveerd en kreeg hij het commando over de onderzeebootbasis in Cattaro in de baai van Kotor. Toen echter enkele maanden later de oorlog voor de Oostenrijks-Hongaarsse dubbelmonarche op een nederlaag uitdraaide, betekende dit ook het einde van von Trapp’s militaire carrière. De dubbelmonarchie werd immers ontbonden en de grenzen van Oostenrijk hertekend waardoor het zijn kustgebieden verloor en bijgevolg geen behoefte meer had aan een oorlogsvloot.

De “Roaring twenties” en de verdere gebeurtenissen

Na de oorlog vestigde von Trapp zich in Aigen, een voorstad van Salzburg. Begin september 1922 sloeg echter het noodlot toe. Agatha, zijn echtgenote met wie hij zeven kinderen had kwam plotseling te overlijden. Toen op de koop toe kort daarna één van zijn kinderen ziek werd nam hij Maria Kutschera, een jonge novice uit een nabijgelegen klooster als kindermeisje in dienst. Blijkbaar klikte het niet alleen goed tussen Maria en de kinderen, want vijf jaar later, in november 1927, trad von Trapp ondanks een leeftijdsverschil van vijfentwintig jaar met haar in het huwelijk.

Veel huwelijksgeluk was hen evenwel niet gegund. Een reeks slechte bankbeleggingen samen met de wereldwijde economische crisis die eind jaren twintig vanuit de Verenigde Staten was overgewaaid, had het gezin in armoede ondergedompeld. Om in hun levensonderhoud te voorzien organiseerde Maria met de kinderen tegen betaling kooroptredens in kerken en variététheaters. Tijdens één van die optredens maakte zij kennis met Lotte Lehmann, een succesvolle operasopraan die haar en de zingende von Trapp familie introduceerde bij de voornaamste nationale radio-omroepen. Het was het begin van hun muzikale doorbraak. Maar toen pakten zich boven het gezin opnieuw donkere wolken samen.

In het voorjaar van 1938 had von Trapp al met lede ogen moeten toekijken hoe Oostenrijk door nazi-Duitsland werd geannexeerd. Toen enkele weken later echter de Duitse “Kriegsmarine” hem benaderde met het ‘verzoek’ om als marineofficier de actieve dienst te hervatten, besloot von Trapp samen met zijn familie het land te ontvluchten en naar de Verenigde Staten uit te wijken. In Amerika werd het gezin met open armen ontvangen en reeg de zingende familie tot ver in de jaren vijftig het ene muzikale succes na het andere aan elkaar. Georg von Trapp maakte het succes slechts gedeeltelijk mee. Op 30 mei 1947 kwam hij op 67-jarige leeftijd aan de gevolgen van longkanker te overlijden.

Het verhaal van de zingende familie von Trapp zette de Amerikaanse filmregisseur Robert Wise (1914-2005) ertoe aan een filmversie te realiseren van “The Sound of Music”, een door Richard Rodgers en Oscar Hammerstein eerder uitgebrachte musical. De filmbewerking met in de hoofdrollen Julie Andrews en Christopher Plummer kwam onder dezelfde titel in 1965 uit in de zalen en ontving naast vijf “Academy Awards” waaronder die van ‘beste film’ ook twee “Golden Globe Awards”.

~ Rudi Schrever
[email protected]

Gerelateerd: Sound of Music-lid Maria von Trapp (99) overleden
DVD: The Sound of Music