Dark
Light

Hendrick Avercamp en zijn oer-Hollandse winterlandschappen

Beroemde wintertaferelen van de ‘Stomme van Kampen’
2 minuten leestijd
Winterlandschap met schaatsers – Hendrick Avercamp ca. 1608 | Rijksmuseum
Winterlandschap met schaatsers – Hendrick Avercamp ca. 1608 | Rijksmuseum

Bij het zien van besneeuwde akkers, daken en straten spreken we al snel van een typisch oud-Hollands sfeertje. Een sfeer die we onder meer kennen van oude schilderijen. Hendrick Avercamp (1585-1634) specialiseerde zich in het maken van winterlandschappen.

Hendrick Avercamp werd in de winter van 1585 in Amsterdam geboren. Al op jonge leeftijd verhuisde hij met zijn ouders naar Kampen. Omdat hij doofstom was werd hij ook wel bekend als de Stomme van Kampen. Al op jonge leeftijd bekwaamde Avercamp zich in de tekenkunst. Vermoed wordt dat hij later veel van zijn winterschilderijen maakte op basis van schetsen die hij in de winter had gemaakt.

IJsgezicht met jager die een otter toont. ca. 1625 - Hendrick Avercamp (Rijksmuseum Amsterdam)
IJsgezicht met jager die een otter toont. ca. 1625 – Hendrick Avercamp (Rijksmuseum Amsterdam)

Kleine IJstijd

Avercamp was de eerste Nederlandse kunstenaar die zich specialiseerde in het vastleggen van winterlandschappen en ijspret. De winterse werken van de schilder zijn tegenwoordig beroemd in zowel binnen- als buitenland. Tegenwoordig leveren winters lang niet altijd ijspret op. Avercamp kon in zijn tijd zijn lol op. Hij leefde namelijk in de Kleine IJstijd (ca. 1550-1850), waardoor kanalen, meren en rivieren geregeld bedekt waren met een stevige ijslaag.

Avercamp geeft met zijn werken niet alleen een beeld van de ijspret, maar ook van het alledaagse leven tijdens de lange, koude winters. Zo schilderde hij bijvoorbeeld een houthakker die zijn huis moet verwarmen en een vrouw die de was doet in ijskoud water.

Ook interessant: Echte winters in de 19de-eeuwse Nederlandse schilderkunst
…en: Winter in de kunst
Boek: Avercamp, de meester van het ijsgezicht

Een selectie van zijn werken:

IJsvermaak bij een stad. ca. 1620 - Hendrick Avercamp (Rijksmuseum Amsterdam)
IJsvermaak bij een stad. ca. 1620 – Hendrick Avercamp (Rijksmuseum Amsterdam)
Kolfspelers op het ijs. ca. 1625 - Hendrick Avercamp (Houston Museum of Fine Arts, Collectie Edward and Sally Speelman)
Kolfspelers op het ijs. ca. 1625 – Hendrick Avercamp (Houston Museum of Fine Arts, Collectie Edward and Sally Speelman)
Winterlandschap. ca. 1605 - Hendrick Avercamp (Kunsthistorisches Museum Wenen)
Winterlandschap. ca. 1605 – Hendrick Avercamp (Kunsthistorisches Museum Wenen)
Winterlandschap bij IJsselmuiden. 1600-1634 (Musée d'Art et d'Histoire., Genève)
Winterlandschap bij IJsselmuiden. 1600-1634 (Musée d’Art et d’Histoire., Genève)
IJsgezicht. ca. 1610-1620 - Hendrick Avercamp (National Gallery of Ireland)
IJsgezicht. ca. 1610-1620 – Hendrick Avercamp (National Gallery of Ireland)
IJsvermaak - Hendrick Avercamp
IJsvermaak – Hendrick Avercamp
Winter scène met schaatsers bij een kasteel. ca. 1608-1609 - Hendrick Avercamp (National Gallery, Londen)
Winter scène met schaatsers bij een kasteel. ca. 1608-1609 – Hendrick Avercamp (National Gallery, Londen)
Winterlandschap. 1601-1615 - Hendrick Avercamp (Wallraf-Richartz-Museum, Keulen)
Winterlandschap. 1601-1615 – Hendrick Avercamp (Wallraf-Richartz-Museum, Keulen)

Ook interessant: Echte winters in de 19de-eeuwse Nederlandse schilderkunst
…en: Winter in de kunst
Boek: Avercamp, de meester van het ijsgezicht

×