In de nacht van zaterdag 29 op zondag 30 oktober 2022 wordt de klok weer een uur achteruit gezet. Het is dan weer wintertijd. Hoe lang doen we dat al, de klok verzetten, en waarom eigenlijk?
De Olympische Spelen kende vroeger alleen een zomerversie. De Winterspelen die nu ook om de vier jaar gehouden worden vonden pas plaats vanaf 1924.
Ook bij studenten van de beroemde Princeton-universiteit in Amerika gaat het kriebelen als er sneeuw is gevallen.
Als een bepaald persoon niet helemaal in de groep past, dan zegt men wel eens dat de persoon in kwestie "een vreemde eend in de bijt" is. Waar komt deze uitdrukking eigenlijk vandaan?
Hendrick Avercamp (1585-1634) specialiseerde zich in het maken van winterlandschappen. Zijn wintertaferelen zijn wereldberoemd.
Beroemde wintertaferelen van de ‘Stomme van Kampen’
Voor zeevaarders in de zeventiende, achttiende of negentiende eeuw was een periode van koude een reden voor kopzorgen.
In januari lag door de vrieskou het werk op het land grotendeels stil. Er was dus volop tijd om te schaatsen.
Maar hoe lang nog?
Op 18 januari 1963 werd de zwaarste Elfstedentocht aller tijden gereden. Bij de start vroor het maar liefst achttien graden. Door een harde, stormachtige oostenwind lag de gevoelstemperatuur echter nog een stuk lager.
IJzel doet zich wel vaker voor. Meestal aan het einde van een vorstperiode, als de temperatuur boven het vriespunt komt, en regen valt op de nog bevroren weg. Meestal is de gladheid dan met een paar uur verdwenen, samen met de vrieskou.
‘Nog nooit heeft iemand zoiets ellendigs gezien’- de ijzel van 1664
De winters van de negentiende eeuw waren zo ‘echt’ omdat de eerste dertig jaren worden gerekend tot de laatste uitlopers van de ‘Kleine IJstijd’.
Tentoonstelling en boek: ‘Echte Winters’
Op 10 april 1815, tweehonderd jaar geleden, kreeg de Indonesische vulkaan Tambora een zware eruptie met enorme gevolgen voor de gehele wereld: 10.000 tot 100.000 doden, maar Philip Dröge stelt in zijn boek 'De schaduw van Tambora' dat die cijfers misschien nog wel te bescheiden zijn.
Weerkundige feiten in ‘Jaar zonder zomer’ (1816) minder dramatisch
Eerst in middeleeuwse miniaturen in getijdenboeken en vervolgens in de schilderkunst is de winterperiode met zijn stormen, vrieskou, ijs en sneeuw voor menig kunstenaar steeds een verleidelijke inspiratiebron geweest. De winterse capriolen van ‘moeder natuur’ lenen zich immers zonder meer tot betoverende taferelen en sfeervolle scènes. Een kennismaking:
Maar liefst 24! Zoveel medailles sleepte Nederland binnen op de Spelen in Sotsji. Het hoeft niet te verwonderen dat al deze medailles werden behaald in het schaatsen (23 op de lange baan en 1 in het shorttrack om precies te zijn). En ook buiten het schaatsseizoen zijn bij onze noorderburen (ex-)schaatsers graag geziene gasten in diverse tv-programma’s. Maar van waar
Enige tijd geleden bedacht ik dat ik de gelegenheid had om het legendarische Behouden Huys zélf te bezoeken, zodat ik me een beter beeld kon vormen van de omstandigheden die de expeditieleden van Willem Barentsz op Nova Zembla hadden moeten doorstaan in 1596. Of iets wat er in de buurt kwam in elk geval: West-Terschelling heeft een museum dat de
Het Behouden Huys, gebouwd door de mannen van de Willem Barentsz expeditie in 1596 op Nova Zembla, had op het eerste gezicht zijn naam mee: je zag bij wijze van spreken het kaarslicht flakkeren door de van gordijnen voorziene raampjes. Maar de werkelijkheid boven de poolcirkel was niet die van ganzenbordende winteravondgezelligheid. Een poolreiziger zou dat later mooi verwoorden:
Dat de winter van 1963 een ‘helse winter’ was dat weten we nu wel. Maar hoe zat het precies met het verkeer in die winter? Reden de treinen? Stonden er veel files? Hans Buiter, bedrijfshistoricus van de ANWB, heeft een tentoonstelling gemaakt over het verkeer tijdens de winter van 1963.
Leerkracht Jan van der Kolk bezocht enkele jaren geleden schaatsenverzamelaar Henk Bonthuis uit Den Ham. Hij sprak met hem over de geschiedenis van de schaats en over enkele bijzondere stukken in de verzameling. Een artikel over de collectie schaatsen verscheen later in een periodieke uitgave van de Oudheidkundige Vereniging Den Ham Vroomshoop. Dat artikel is nu ook op Historiek te
De winter van 1849 liet zijn sporen na in het Zuiderzeedorp Durgerdam. Drie ijsvissers raakten vast op de bevroren Zuiderzee en moesten vechten voor hun leven.
Een waargebeurd overlevingsdrama op een bevroren Zuiderzee
De 18e januari 1963, de dag waarop de zwaarste Elftstedentocht aller tijden werd geschaatst, was volgens het KNMI een van de koudste dagen uit de Nederlandse geschiedenis.
Zodra er een laagje ijs ligt, binden we in Nederland massaal de ijzers onder. Schaatsen zit ons in het bloed, zo lijkt, maar wie vond de schaats eigenlijk uit?
De winter van 1963 was de allerstrengste van de twintigste eeuw. De Noordzee lag vol ijs, auto’s reden over het IJsselmeer en bij -20°C werd de koudste Elfstedentocht ooit gereden.
