Dark
Light

Magnus Hirschfeld – Duitse arts en seksuoloog

Auteur:
2 minuten leestijd
Magnus Hirschfeld in 1929
Magnus Hirschfeld in 1929

Magnus Hirschfeld (1868-1935) was een vooruitstrevende Joods-Duitse seksuoloog en homo-emancipator. Oprichter van het Wissenschaftlich-humanitäres Komitee (WHK).

Magnus Hirschfeld
Magnus Hirschfeld werd geboren op 14 mei 1868 in Kolberg, een stad die na de Tweede Wereldoorlog Pools werd en sinds die tijd Kołobrzeg heet. Hirschfeld werd arts en vestigde zich in Berlijn waar hij in 1897 het Wissenschaftlich-humanitäres Komitee (WHK) oprichtte. De WHK trok zich het lot aan van homoseksuelen. Bij de Rijksdag diende het instituut een petitie in. Leden van het WHK pleitten voor het afschaffen van een strafwetartikel tegen homoseksualiteit.

In Nederland werd in 1911 door de advocaat en homo-emancipator Jacob Schorer een variant van Hirschfeld’s WHK opgericht: het Nederlandsch Wetenschappelijk Humanitair Komitee (NWHK). Tijdens de oorlog werd dit comité door de Duitse bezetter gesloten. Na de oorlog werd het comité vervangen door het Cultuur- en Ontspannings Centrum (COC).

Seksuoloog Magnus Hirschfeld was zelf homoseksueel. In zijn tijd was dit echter nog niet erg geaccepteerd. Het begrip homoseksualiteit ontstond überhaupt pas in de tweede helft van de negentiende eeuw. Voor die tijd zag men homoseksualiteit sowieso als sodomie, maar in de negentiende en twintigste eeuw bleven velen dit zo zien. Vanaf de negentiende eeuw werd homoseksualiteit steeds meer medisch en psychologisch bekeken. De algemene overtuiging was dat homoseksualiteit een ziekte was. Hirschfeld zag dit anders. De Duitser benaderde homoseksualiteit op een meer biologische manier. Volgens hem waren hetero- en homoseksualiteit beiden even natuurlijk.

Met zijn WHK zette Hirschfeld zich wereldwijd in voor sociale en juridische gelijkstelling van homoseksuelen. In 1919 opende hij het Insitut für Sexualwissenschaft dat wetenschappelijk onderzoek ging verrichten naar seksualiteit. Op bevel van de nazi’s werd dit instituut in 1933 gesloten. Op 6 mei dat jaar bezochten nazi’s het pand van het instituut in Berlijn en verbrandden veel van de boeken die zich daar bevonden. Hitler zou Hirschfeld ooit bestempeld hebben als “de ergste Jood”.

Op het moment van de boekverbranding woonde Hirschfeld al niet meer in Duitsland. De seksuoloog was eerder al uitgeweken naar Frankrijk. Hij woonde enige tijd in Parijs en vertrok toen naar Nice. Hij overleed op 14 mei 1935, zijn 67e verjaardag, en werd in Nice begraven.

In 1999 verscheen er een film over de Duitse seksuoloog onder de titel: Der Einstein des Sex.

×