Stonehenge behoort tot een van de bekendste zogenaamde megalithische monumenten uit de Jonge Steentijd. Het Griekse woord megaliet betekent zoveel als ‘grote steen’ en slaat op de stenen monumenten die tijdens neolithische periode werden gebouwd.

Met onze hunebedden hebben we in Nederland ook enkele van deze megalithische monumenten. Deze kunnen qua bekendheid echter niet tippen aan Stonehenge, misschien wel de bekendste prehistorische plek op aarde.

Geschat wordt dat het monument dat zich ongeveer 13 kilometer ten noordoosten van de zuidelijk gelegen Engelse plaats Salisbury bevindt, werd opgericht tussen 2500 en 2000 voor Christus. De aarden wallen rond het monument zouden nog ouder zijn. Archeologen schatten dat deze dateren uit ongeveer 3100 voor Christus.

Getallen

De stenen zijn ruim vier meter hoog en 2,5 meter breed. De grootste steen is 8,7 meter hoog en weegt ongeveer 45 ton. Het monument bestaat uit 30 grote stenen in de buitenste ring en 49 kleinere stenen in de binnenring. Om het monument heen bevindt zich een ringwal met daarbuiten een gracht en krans van 56 kuilen, de zogenaamde Aubrey-Holes. Deze zijn vernoemd naar de ontdekker van de kuilen: John Aubrey.

Positie

De stenen van Stonehenge zijn niet zomaar willekeurig opgericht. Na bestudering blijkt dat de stenen geplaatst zijn volgens een regelmatige, geometrische plattegrond waarbij rekening is gehouden met de loop van zon en maan. Volgens archelogen was Stonehenge dan ook een astronomisch observatorium uit de Megalietcultuur.

Op de ochtend van 21 juni (de langste dag) blijkt de zon precies achter de Heelstone, een steen net buiten de Stonehenge-ring, op te komen. Volgens sommige sterrenkundige is het monument niets minder dan een astronomische calculator waarmee bijvoorbeeld eclipsen kunnen worden voorspeld. Opvallend is in ieder geval dat eens in de negen jaar de volle maan van midwinter precies boven de Heelstone opkomt en daar eclipseert. Dit houdt in dat op dat moment, ergens anders ter wereld, een maans- of zonsverduistering optreedt.

In 1986 kreeg het beroemde megalithische monument een plek op de Werelderfgoedlijst van UNESCO.

• Lees ook: De mythe van Merlijn en Stonehenge

Secrets of Stonehenge