De Tower of London, een turbulente geschiedenis

De geschiedenis van de Tower of London begint met Willem de Veroveraar (ca. 1028-1087). Kort na 1066 gaf hij opdracht om aan de oevers van de Thames in het huidige centrum van Londen een castrum te bouwen dat in de daaropvolgende decennia al snel de allure kreeg van een kasteel met de befaamde toren als centrale blikvanger. In haar lange bestaansgeschiedenis deed het gebouwencomplex onder meer dienst als Koninklijke residentie, staatsgevangenis, wapendepot en als onderkomen voor de Koninklijke Munt. Vandaag de dag is het een museum en behoren de gebouwen sinds 1988 tot de Werelderfgoedlijst van de UNESCO.

Een kwalijke reputatie

De Tower verkreeg door de eeuwen heen een grote naamsbekendheid als gevangenis. Een hele reeks politieke opponenten van de Engelse kroon werden er opgesloten en ter dood gebracht. Zo werd in augustus 1305 de Schotse vrijheidsstrijder en patriot William Wallace er door koning Eduard I (1239-1307) gevangengezet en korte tijd nadien op de binnenplaats van de toren gevierendeeld en onthoofd. Ook Simon Sudbury, de aartsbisschop van Canterbury verloor er enkele jaren later het leven. De negentiende mei 1536 werd Anne Boleyn, de tweede vrouw van Hendrik VIII (1491-1547), op beschuldiging van overspel en incest met haar broer George er samen met haar zogenaamde minnaars onthoofd. Nauwelijks zes jaar later, in februari 1542, onderging Catharina Howard, de vijfde echtgenote van Hendrik VIII hetzelfde lot op het schavot.

In mei 1941 werd de gedoodverfde opvolger van Adolf Hitler, Rudolf Hess, na zijn solovlucht naar Schotland in een poging om via de hertog van Hamilton een vrede te bewerkstelligen tussen nazi-Duitsland en het Verenigd Koninkrijk enige tijd opgesloten in de Tower. Enkele maanden later, op 15 augustus 1941, vond in de toren de laatste executie plaats op Joseph Jacobs, een gevangen genomen spion van de Duitsers.

De ‘Yeomen Warders’

Het keurkorps de ‘Yeomen Warders’ werd in 1485 opgericht door de Engelse koning Hendrik VII (1457-1509). Oorspronkelijk waren de ‘Yeomen Warders’ belast met het bewaken van de gevangenen in de Tower en het toezicht op de Britse kroonjuwelen waaronder naast andere regalia de meer dan twee kilo wegende massief gouden ‘Sint-Edward’s Crown’ die in 1661 vervaardigd werd naar aanleiding van de kroning van Charles II (1630-1685) en de Koninklijke scepter met de grootste geslepen diamant ter wereld, de 530 karaats ‘Star of Africa’.

Bij het grote publiek staan de ‘Yeomen Warders’ beter bekend als de ‘Beefeaters’. Hoe die bijnaam is ontstaan is niet erg duidelijk. Volgens sommigen verwijst de benaming naar het feit dat zij in tegenstelling tot de rest van de Londense bevolking de enigen waren die dankzij hun royale verloning zich dagelijks een portie vlees bij de maaltijd konden veroorloven. Anderen denken dan weer dat deze bijnaam hen werd gegeven omdat zij het vlees dat aan de koning werd opgediend moesten voorproeven. Wat er ook van is, tegenwoordig hebben de ‘Yeomen Warders’ grotendeels enkel nog een louter ceremoniële functie en verzorgen zij als gids de rondleidingen voor de talrijke toeristen die de Tower bezoeken.

De Tower of London als Koninklijk Munthuis

Gedurende bijna vijfhonderd jaar, en dat tot in de late helft van de negentiende eeuw, was het centrale bestuur en het hoofdfiliaal van het Engelse Koninklijk Munthuis ondergebracht op de terreinen van de Tower. Hendrik VIII liet er tijdens zijn regeerperiode op grote schaal zilveren munten slaan met het omgesmolten zilver van monstransen, cibories en ander liturgisch vaatwerk dat hij in katholieke kloosters en abdijen in beslag had laten nemen nadat hij door het parlement was aangesteld als hoofd van de Kerk van Engeland. Aanleiding hiervoor was het conflict met paus Clemens VII die weigerde het huwelijk tussen hem en zijn eerste vrouw, Catharina van Aragon, te ontbinden. Het geschil betekende meteen ook het ontstaan van de Anglicaanse Kerk.

De raven van de Tower of London

Al sinds de late middeleeuwen huizen er in de Tower raven. Volgens een legende zou koning Charles II in een droom de waarschuwing hebben gekregen dat het Engelse koninkrijk ten val zou komen mochten de raven de Tower verlaten. Daarop gelastte hij dat men voortaan minstens zes raven in de toren diende te houden. Sindsdien wordt er nauwgezet op toegezien dat er steeds een populatie raven in de Tower vertoeft. De dieren hebben allen een persoonlijke naam en maken officieel deel uit van de ‘Royal Army’. Met hun typisch gevoel voor humor hebben de Britten twee van de vogels vernoemd naar ‘Huginn’ en ‘Muninn’, de raven die volgens de Noordse mythologie de oren en ogen waren van Odin waardoor deze weet had van alle gebeurtenissen die op til waren…

Het museum

Jaarlijks bezoeken meer dan twee miljoen toeristen de Tower en de omliggende gebouwen die nu dienst doen als museum. Zo is er een bijzonder fraai overzicht te zien van historisch wapentuig, maar het hoogtepunt van het bezoek blijft voor velen de zaal waar de kroonjuwelen zijn uitgestald terwijl op architecturaal vlak ‘The Chapel of St-John the Evangelist’ dan weer een aanrader is.

~ Rudi Schrever
[email protected]

Lees ook: Tower Bridge (Londen)
Boek: A Visit to the Tower of London