Trump geeft hoogste berg Noord-Amerika weer naam president McKinley

Denali of McKinley? What’s in a name?
6 minuten leestijd
De Denali, of Mount McKinley
De Denali, of Mount McKinley

In zijn inaugurele rede – The Inaugural Addresss – sprak president Trump op 20 januari 2025 onder meer de volgende woorden: “And we will restore the name of a great president, William McKinley, to Mount McKinley, where it should be and where it belongs.” 1 Waar ging dit over?

In 1896 stuitte een Amerikaanse goudzoeker in Alaska op een enorme berg. Hij noemde deze berg Mount McKinley.2 De republikein William McKinley was op dat moment presidentskandidaat en werd op 4 maart 1897 de 25e president van de Verenigde Staten. Trump zei over hem in zijn rede:

William McKinley in 1900
William McKinley in 1900
President McKinley made our country very rich, through tariffs and through talent. He was a natural businessman and gave Teddy Roosevelt the money for many of the great things he did, including the Panama Canal, which has foolishly been given to the country of Panama after the United States.3

McKinley is als president een voorganger waaraan Trump zich graag spiegelt. Hoe dan ook, de naam McKinley werd de officiële naam – door de federale overheid erkend vanaf 1917 – van de hoogste berg van Noord-Amerika.

Denali

De oorspronkelijke bevolking, die in dit moeilijk toegankelijke berggebied woonde, de Koyukon Athabaskans noemde de berg al eeuwenlang Dinale of Denali.4 Deze naam is afkomstig van het woord uit de taal van de Koyukon voor ‘hoog’ of ‘groot’.

Groot en hoog is deze berg, met 6.194 meter de hoogste top in Noord-Amerika. Daarmee is de berg tegelijk één van de illustre Seven Summits, de hoogste bergen op elk continent.5 Bovendien is het de hoogste berg ter wereld in termen van de afstand van de vlakten van Alaska tot de top. Bijna 5.500 meter torent de berg uit boven de toendra’s.

Van de berg stromen vijf grote gletsjers langs de hellingen van de berg af. De grootste is de Kahiltna gletsjer aan de zuidwestkant van de berg met een lengte van maar liefst 71 kilometer.6

De berg ligt geïsoleerd midden in Alaska in het huidige Denali National Park and Preserve. Het gebergte ontstond miljoenen jaren geleden door de tektonische druk van de Pacifische aardplaat die onder de Noord-Amerikaanse aardplaat schoof en deze opgetilde. De Pacifische aardplaat is seismisch actief onder de Denali en veroorzaakt diepe aardbevingen in Alaska.7 Door zijn noordelijke ligging op 63º noorderbreedte en zijn hoogte kan het op de berg vreselijk koud zijn. Ooit werd een temperatuur gemeten van -73°C.

Beklimming

Hudson Stuck en Harry Karstens in 1913
Hudson Stuck en Harry Karstens in 1913
Technisch gesproken is een beklimming van de berg niet moeilijk. Maar het onstuimige weer, de ijle lucht en de instabiele sneeuw op haar hellingen, maken deze gevaarlijk. Bovendien vraagt een beklimming een lange tocht over gletsjers naar de berg. De eerste succesvolle en bewezen beklimming van de top werd op 7 juni 1913 door de alpinisten Hudson Stuck, Harry Karstens, Walter Harper en Robert Tatum via de zuid top gerealiseerd.8

Al in 1903 rapporteerde James Wickersham een eerste poging om de berg te beklimmen, maar hij slaagde er niet in de top te bereiken. In 1906 claimde Frederick Cook wel de top te hebben gehaald, maar deze beklimming kon niet worden bewezen en werd in twijfel getrokken.

In 1951 klom Bradford Washburn via een route over de West Buttress naar de top. Deze route is de veiligste en gemakkelijkste en wordt derhalve nu het meeste gevolgd.

High Camp (5.200 meter) op de Denali, op de West Buttress Route
High Camp (5.200 meter) op de Denali, op de West Buttress Route, voor het eerst verkend door bergbeklimmer Bradford Washburn. Foto uit 2001.
Het is lastig te achterhalen welke Nederlanders deze berg voor het eerst beklommen. De Koninklijke Nederlandse klim- en bergsportvereniging vermeldt op de website ‘Grensverleggers’ – over Nederlandse expedities – dat een team met of onder leiding van P. Hoevenaars via de West Buttress route de top behaalde in mei 1979.9 Het Annual report Mountaineering Summaries 1979 van de leiding van het Denali National Park and Preserve meldt dat 680 alpinisten in dat jaar de berg beklommen. Echter in de opsomming van de nationaliteiten wordt Nederland niet genoemd.10

Icoon van de Nederlandse bergsport Ronald Naar – helaas in 2011 veel te jong overleden in de Himalaya – stond in ieder geval in 1986 op de top van de berg.11 Naar was de eerste Nederlander die in 1992 de zogenaamde Seven Summits op zijn naam schreef. Over zijn beklimming van Mount McKinley, hij gebruikte deze naam, schreef hij in zijn boek IJle Horizon – Klimmen op zeven continenten een verhaal waar je het koud van krijgt en dat goed inzicht geeft op hoe lastig de beklimming is.12

De berg wordt nog steeds veel beklommen, waarbij minder dan 60% van de alpinisten vanwege de zware omstandigheden de top bereikt.

Denali of Mount McKinley, gezien vanuit het zuiden (CC BY-SA 3.0 – ArcticHokie – wiki)

Naamgeving

De Alaska Board of Geographic Names veranderde de officiële federale naam van de berg in 1975 in Denali. Dat was immers de oorspronkelijke naam van de berg. Het verzoek van Alaska aan de federale United States Board on Geographic Names dit ook te doen, werd geblokkeerd in de Senaat.

Toen president Obama in 2015 een bezoek bracht aan Alaska besloot hij de naam Denali formeel terug te geven aan de berg, in overeenstemming met het veertig jaar eerder genomen besluit van de staat Alaska.13 Dit besluit was omstreden. Politici en inwoners van Alaska waren opgetogen. Maar verschillende senatoren en gouverneurs in de Verenigde Staten waren verontwaardigd over de naamswijziging.

Op 20 januari 2025, kort na zijn tweede inauguratie, ondertekende Trump an executive order waarin de United States Secretary of the Interior werd opgedragen om de naamswijziging uit periode van Obama binnen dertig dagen terug te draaien.

Beschouwing

Hoewel de bewoners van Alaska de berg altijd zowel Denali als Mount McKinley zijn blijven noemen, was de officiële federale naamsverandering naar Denali in 2015 van belangrijke betekenis. “De berg is zo majestueus. Deze naam is een uiting van erkenning van de inheemse bevolking en hun moedertaal”, zei Sondra Shaginoff-Stuart, assistant professor Alaska Native Studies aan de University of Alaska Anchorage in de media.14 Het teruggaan naar de naam Mount McKinley is voor velen in Alaska en de VS een ontkenning van de geschiedenis waarin de oorspronkelijke bevolking land en taal werd afgenomen door de inbezitneming van Alaska door eerst de Russen en later de Amerikanen.

Namen van hoge, bekende bergen staan vaker ter discussie. Het hoogste punt van de Kilimanjaro heette tot 1961 de Kaiser Wilhelm spitze, maar kreeg bij de onafhankelijkheid van Tanzania een nieuwe naam: de Uhuru Peak.15

Bord op de top van de Uhuru Peak, vroeger bekend als Kaiser-Wilhelm-Spitze
Bord op de top van de Uhuru Peak, vroeger bekend als Kaiser-Wilhelm-Spitze

De hoogste berg ter wereld heet nog steeds Mount Everest. Deze werd vernoemd naar de invloedrijke directeur van de Great Trigonometrical Survey of India, namelijk George Everest. Deze organisatie bracht het hele Indische subcontinent, inclusief de Himalaya nauwkeurig in kaart. De naamgeving was overigens geheel tegen Everest zijn zin. Hij had liever gezien dat de berg zijn Nepalese naam Sagarmatha, of zijn Tibetaanse naam Chomolungma had behouden.

Dat de officiële naam van de hoogste berg van Noord-Amerika opnieuw wijzigde, is een pijnlijk voorbeeld van de diepe politieke en maatschappelijke verdeeldheid in de Verenigde Staten. De toekomst zal leren welke naam beklijft. Het is echter niet ondenkbaar dat de berg voor altijd twee namen zal dragen.

Bronnen

1 – Donald Trump inauguration: Full text of the new President’s speech, The Economic Times 21 januari 2025.
2 – Pierre Berton, Klondike: the last great gold rush, 1896-1899, Penguin Books Canada, Markham 1990.
3 – Donald Trump inauguration: Full text of the new President’s speech, The Economic Times 21 januari 2025.
4 – McKinley no more: North America’s tallest peak to be renamed Denali, Anchorage Daily News 30 augustus 2015.
5 – Dick Bass & Frank Wells, De ultieme uitdaging. Zeven continenten, zeven toppen, Uitgeverij BZZTôH, Den Haag 1991.
6 – https://www.alpineinstitute.com/virtual-tours/denali-west-buttress/lower-kahiltna-glacier/
7 – https://www.usgs.gov/geology-and-ecology-of-national-parks/geology-denali-national-park-and-preserve
8 – Mitchel Beazly, Audrey Salkeld & Christ Bonington, World Mountaineering, Reed Consumer Books ltd, Londen 1998, p. 90-97.
9 – https://nkbv.nl/grensverleggers/
10 – https://www.nps.gov/dena/planyourvisit/mountaineering-reports-79-89.htm
“About 680 mountaineers climbed the major peaks of Mount McKinley National Park and Denali National Monument. As in previous years, nearly a third of the climbers travelled to Alaska from foreign countries. Eighteen Japanese expeditions and eight German parties climbed in the park and monument along with groups from Belgium, Ireland, Korea, Switzerland, Sweden, Mexico, England, Canada, France, and Iceland.”
11 – https://bergsportcanon.nl/iconen-nl-bergsport/
12 – Ronald Naar, IJle Horizon – Klimmen op zeven continenten, Uitgeverij De Toorts, Haarlem 1999, p. 167-173.
13 – Mt. McKinley, America’s tallest peak, is getting back its original name: Denali, Los Angeles Times 30 augustus 2015. Vgl. ook: https://en.wikipedia.org/wiki/Denali
14 – https://www.nbcnews.com/politics/politics-news/trump-orders-denali-renamed-mount-mckinley-presidential-descendant-sup-rcna188868
15 – ‘Uhuru’ is Swahili voor vrijheid.
0
Reageren?x
×