‘Vichy-regering verhardde anti-Joodse wetten’

Philippe Pétain, hoofd van de Franse Vichy-regering, wilde geen Joden redden tijdens de Tweede Wereldoorlog. Sterker nog, hij maakte de anti-Joodse wetten nog strenger. Dat blijkt uit documenten die de Franse historicus Serge Klarsfeld heeft gevonden.

Officieel portret van Pétain uit ca. 1941

Het Vichy-regime dat het tijdens de Tweede Wereldoorlog voor het zeggen had in Zuid-Frankrijk, werkte van 1940 tot 1944 actief mee met de Duitsers en de Italianen. Aan de leiding van die regering stond Philippe Pétain, een maarschalk die tijdens de Eerste Wereldoorlog een heldenstatus kreeg, onder meer vanwege zijn rol als commandant tijdens de Slag om Verdun. De 84-jarige Pétain bleek tijdens de Tweede Wereldoorlog antisemiet te zijn.

Volgens de meest positieve benadering van de rol van de Vichy-regering tijdens de Tweede Wereldoorlog, hoopte Pétain de Franse Joden te sparen door mee te werken met de bezetter. De Franse Vichy-regering zou dat onder meer hebben gedaan door hen administratief te registreren als katholieken.

Documenten

Volgens Serge Klarsfeld, één van de bekendste Franse nazi-jagers, blijkt nu uit documenten dat dit beslist niet het geval is. Hij zegt over documenten te beschikken waaruit blijkt dat het Vichy-regime de anti-Joodse wetten zelfs nog strenger instelde.

Klarsfeld wist de hand te leggen op een brief waaruit blijkt dat de door de Duitsers voorgeschreven anti-Joodse wetten op 3 oktober 1940 persoonlijk werden aangepast door Pétain. In de originele tekst werden onder meer nakomelingen van Joden die voor 1860 in Frankrijk werden of waren genaturaliseerd uitgesloten van vervolging. Die paragraaf zou Pétain eigenhandig hebben geschrapt, waardoor alle Joden konden worden gediscrimineerd. Pétain discrimineerde de Joden nog meer door hen ook te verbieden banen in het onderwijs en bij justitie te hebben.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden 76.000 Fransen gedeporteerd uit Vichy-Frankrijk. Daarvan keerden er na de oorlog minder dan drieduizend terug. Pas in 1995 verklaarde de Franse president Jacques Chirac als eerste Franse leider dat zijn land medeverantwoordelijkheid was voor de deportaties.

Er zijn er die Pétains antisemitische acties tijdens de Tweede Wereldoorlog wijten aan ‘gebrekkige geestelijke vermogens’ en beginnende dementie. Volgens de Franse generaal en politicus Charles de Gaulle (1890-1970) had de overstap te maken met Pétains afkeer van het vooroorlogse defaitisme en de Volksfontregeringen.

Na de oorlog werd Pétain ter dood veroordeeld. Charles de Gaulle zette dat vanwege zijn hoge leeftijd en zijn verdiensten tijdens de Eerste Wereldoorlog om in een levenslange gevangenisstraf. Philippe Pétain overleed in 1951 op 95-jarige leeftijd in de gevangenis.