Redactie
In Airborne Museum ‘Hartenstein’ is vanaf komend najaar een Victoria Cross te bewonderen dat na de Tweede Wereldoorlog postuum werd gegeven aan John Hollington ‘Jack’ Grayburn (1918-1944), voor zijn rol bij de Slag om Arnhem. De onderscheiding is vanaf 2 september te zien in de tentoonstelling ‘EGO. Vergeet mij niet’, over het menselijk perspectief tijdens de Slag om Arnhem.
Hoewel er vijf keer een Victoria Cross werd toegekend naar aanleiding van de gevechten tijdens de Slag om Arnhem, was John Grayburn de enige die tijdens de gevechten bij de brug met het Victoria Cross werd onderscheiden.
John Hollington Grayburn
Luitenant John Grayburn voerde tijdens de Slag om Arnhem het bevel over het tweede peloton, A compagnie, 2de Bataljon van het Parachute Regiment. Het 2de bataljon slaagde er als een van de weinige bataljons in de Rijnbrug te bereiken. De Rijnbrug was de laatste in een serie bruggen die tijdens Operatie Market Garden veroverd moest worden door verschillende luchtlandingsdivisies. De luchtlandingstroepen zouden vervolgens vast moeten houden totdat ze ontzet werden door oprukkende grondtroepen.
Grayburn landde op 17 september met het 2de bataljon en bereikte met zijn peloton als eerste de Rijnbrug. Diezelfde avond ondernam hij een poging de brug over te steken. Een vijandelijke mitrailleur opende het vuur en Grayburn werd geraakt in zijn schouder. Hij probeerde de aanval voort te zetten, maar door de vele gewonden besloot hij terug te trekken. De volgende dagen hielp Grayburn Duitse aanvallen op de Britse posities bij de brug af te slaan.
Springstoffen onschadelijk
Op 20 september besloten de Duitsers de Rijnbrug op te blazen. Grayburn verliet zijn verschansing om zojuist geplaatste springstoffen onklaar te maken. Hij raakte opnieuw gewond. Met een verbonden hoofd en zijn arm in een mitella maakte hij een tweede keer springstoffen aan de brug onschadelijk. Waarschijnlijk werd hij daarna dodelijk getroffen. Voor zijn moedige en vastberaden optreden werd John Grayburn in januari 1945 postuum onderscheiden met het Victoria Cross. Hij liet een echtgenote en één jarige zoon achter.
Meer Tweede Wereldoorlog
Boek: De slag om Arnhem, september 1944 – Lloyd Clark
