Dark
Light

Het zestigtallig stelsel – Soemeriërs en Babyloniërs

Auteur:
1 minuut leestijd
Willekeurig stenen spijkerschrifttablet met Soemerische inscriptie
Willekeurig stenen spijkerschrifttablet met Soemerische inscriptie (CC BY-SA 4.0 - U0045269 - wiki)

De Soemeriërs kenden het zestigtallig stelsel, of sexagesimale stelsel. Dit oudste rekensysteem ter wereld werd in ongeveer 3000 v.Chr. ontwikkeld en werd overgenomen door de oude Babyloniërs. Niet geheel verwonderlijk was het getal zestig in dit stelsel de belangrijkste eenheid, het zogenoemde grondtal.

Het rekensysteem werd met name voor de handel gebruikt. Hoewel we tegenwoordig hoofdzakelijk gebruikmaken van het decimale of tientallige talstelsel, zijn er nog altijd zaken die herinneren aan het zestigtallig stelsel van de Soemeriërs. Zo verdelen wij een uur in zestig minuten en een minuut in zestig seconden. En een cirkel heeft 360 graden (zes maal zestig). Het Soemerische jaar telde 360 dagen en de belangrijke hemelgod Anoe (Anu) werd aangeduid met het volmaakte getal zestig.

Positiestelsel

Het zestigtallig stelsel is een zogeheten positiestelsel, waarmee bedoeld wordt dat de positie van de symbolen van belang is voor de betekenis van het symbool. In de Babylonische tijd werd in het rekensysteem gebruikgemaakt van slechts twee symbolen: de 1 en de 10. Een symbool voor de nul ontbreekt. Onderstaande afbeelding laat zien hoe de getallen 1 tot en met 59 in spijkerschrift werden weergegeven:

Het zestigtallig stelsel van de Babyloniërs
Het zestigtallig stelsel van de Babyloniërs (CC BY-SA 4.0 – Josell7 – wiki)

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.323 actieve abonnees)


Mede dankzij onze donateurs zijn al onze artikelen gratis te lezen. Op Historiek vindt u dus geen PREMIUM artikelen of 'slotjes'.

Steun ons ook

×