Antonio López de Santa Ana – Mexicaanse leider

1794-1876
3 minuten leestijd
Portret van Antonio López de Santa Ana
Portret van Antonio López de Santa Ana

Antonio López de Santa Ana, Mexicaans generaal en dictator. Onder meer beroemd vanwege zijn rol in de Texaanse Onafhankelijkheidsoorlog.

Antonio de Santa Ana
Antonio de Santa Ana
Antonio López de Santa Ana wordt op 21 februari 1794 geboren in de Mexicaanse stad Jalapa. Na een korte schooltijd gaat Santa Ana werken voor een handelaar. Santa Ana is een zogenaamde criollo, een Spanjaard die geboren is in een kolonie. Zoals een criollo ‘betaamt’ blijft hij de Spaanse troon trouw tijdens de Mexicaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1810-1821).

In 1810 treedt Antonio López de Santa Ana dan ook toe tot een Spaans koloniaal leger dat geleid wordt door Joaquín de Arredondo. In 1813 dient hij in Texas tegen de zogenaamde Gutiérrez-Magee Expeditie om de Spaanse invloed in die staat in stand te houden. Santa Ana kiest in 1821 echter de zijde van Agustín de Iturbide, de man die zich verzet tegen de Spaanse kroon en in 1822 de eerste keizer van het onafhankelijke Mexico wordt. Santa Ana bewijst in dienst van Iturbide al snel zijn nut. Hij verdrijft onder meer Spanjaarden uit de stad Veracruz. Iturbide benoemt Santa Ana hierop tot generaal.

Republiek Mexico

Veel Mexicanen zijn al snel niet blij met de manier waarop keizer Agustín de Iturbide het land bestuurt. De economie staat er slecht voor en talloze gouverneurs en generaals beginnen samen te spannen tegen de eerste keizer van Mexico. Ook Santa Ana sluit zich bij de opstandelingen aan. Op 19 maart 1823 wordt Iturbide gedwongen af te treden en wordt de Republiek Mexico uitgeroepen.

Namens de Republiek Mexico wordt Antonio López de Santa Ana gouverneur van de staat Yucatán. Als gouverneur van deze Mexicaanse staat ontwikkelt hij plannen voor een invasie op Cuba dat dan nog onder Spaans gezag staat. Er is echter niet genoeg geld en te weinig steun om dit plan uit te voeren.

Heldenstatus

Als Spanje in 1829 een laatste poging doet om Mexico opnieuw in te lijven reist Santa Ana af naar Tampica waar de Spanjaarden een leger van 2600 soldaten op af hebben gestuurd. Santa Ana weet de Spanjaarden te verslaan, ondanks het feit dat hij een veel kleiner leger tot zijn beschikking heeft. Dit onder meer doordat veel van de Spanjaarden dan geveld zijn door de Gele koorts. Santa Ana wordt na zijn overwinning een held in Mexico.

Na de overwinning bij Tampica trekt Santa Ana zich terug maar laat hij wel weten dat hij er zal zijn als zijn land hem nodig heeft. Als Anastasio Bustamante in 1829 Vicente Guerrero, dan president van Mexico, van de troon stoot, meldt Santa Ana zich weer. In 1833 wordt hij benoemd tot president. Aanvankelijk toont hij weinig interesse in het landsbestuur en laat hij veel over aan de liberale vice-president Valentín Gómez Farías.

Schilderij van de Slag om de Alamo van Robert Jenkins
Schilderij van de Slag om de Alamo van Robert Jenkins

Tijdens de Texaanse Onafhankelijkheidsoorlog (1835-1836) verslaat Santa Ana de Texaanse troepen tijdens de beroemd geworden Slag om de Alamo. Kort hierna wordt hij echter verslagen tijdens de Slag bij San Jacinto en nemen Texanen hem gevangen. Santa Ana wordt vrijgelaten nadat hij de Texanen zelfbestuur heeft beloofd. In 1837 keert hij terug naar Mexico maar president is hij daar dan niet meer.

Tweede ambtstermijn

Als de Fransen in 1838 Mexico binnenvallen (de zogenaamde Gebaksoorlog) verliest Santa Ana tijdens een gevecht zijn been. Santa Ana maakt hier een heel spektakel van. Hij laat zijn verloren been met een militaire ceremonie begraven. Kort hierna (1841) wordt hij voor de tweede maal president van Mexico. Tijdens deze tweede ambtsperiode toont Antonio López de Santa Ana zich een ware dictator. Als gevolg hiervan verklaren de staten Yucatán en de Rio Grande zich onafhankelijk. In 1844 dreigt de oppositie met een burgeroorlog en ziet Santa Ana zich genoodzaakt op te stappen. Hij wordt verbannen naar Cuba.

Santa Ana in 1847
Santa Ana in 1847
Al in 1846 wordt Santa Ana echter door de Mexicanen teruggeroepen en tot opperbevelhebber van het leger benoemd. Dit vanwege het uitbreken van de Mexicaans-Amerikaanse Oorlog (1846-1848). Ondanks het feit dat hij een nederlaag lijdt bij Buenavista wordt Santa Ana in februari 1847 opnieuw tot president van Mexico gekozen. Enkele maanden later (september) ontvlucht hij het land echter alweer nadat hij een nederlaag heeft geleden en Mexico is gevallen.

Gadsden Purchase

Nadat de vrede in Mexico in 1848 is hersteld breekt er echter anarchie uit in het land. Santa Ana wordt daarom in 1853 voor de zoveelste keer terug geroepen. Tijdens deze ambtstermijn verkoopt hij enkele stukken land aan de Verenigde Staten, onder meer zodat hij zijn extravagante levensstijl kan blijven betalen: de Gadsden Purchase.

Santa Ana wordt twee jaar na zijn aantreden alweer afgezet door liberalen als Benito Juárez en Ignacio Comonfort. Santa Ana vlucht dan opnieuw naar Cuba. Pas in 1874 kan hij gebruik maken van een algemene amnestie en keert hij terug naar Mexico. Twee jaar later overlijdt Antonio López de Santa Ana als een arm man in Mexico-stad.

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen gratis toegankelijk maken. Steun ons werk

Recent gepubliceerd

Reageer

Abonneer
Stuur mij een e-mail bij
guest
0 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 54.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
0
Reageren?x
×