Zodra er een nieuwe paus moet worden gekozen, verzamelen kardinalen zich in de Sixtijnse kapel om met elkaar in conclaaf te gaan. Tijdens zo’n vergadering moeten de kardinalen met elkaar bepalen wie van hen de volgende paus wordt. De nieuwe paus hoeft echter niet per se een kardinaal te zijn, maar het ligt wel voor de hand dat er een kardinaal tot paus wordt gekozen.
De kardinalen stemmen in meerdere rondes en de ‘winnaar’ moet een tweederdemeerderheid hebben. Na elke ronde worden de stembriefjes verbrand, waarbij de kleur van de rook aangeeft of er een paus is gekozen.
Hoe lang het duurt voor er een nieuwe paus is gekozen is vooraf lastig te zeggen. Meestal zijn de kardinalen er vrij snel uit, maar soms duurt het dagen of zelfs weken voor er overeenstemming wordt bereikt. Zodra de nieuwe paus is gekozen wordt deze naar een bijzonder kamertje geleid, het zogenaamde ‘huilkamertje’.
Even alleen…
In dit kleine, rode zijkamertje van de Sixtijnse kapel trekt de nieuwe paus voor het eerst de zogenaamde pontificale kleding aan. Het kamertje dankt zijn bijnaam aan het feit dat de tot paus gekozen kardinaal hier na alle spanningen van de stemmingen eindelijk even alleen is en zijn emoties de vrije loop kan laten gaan. Het is vaak ook hier dat de nieuwe paus beseft dat hij daadwerkelijk tot paus gekozen is en zich realiseert welke verantwoordelijkheden er nu op hem rusten. Kort hierna zal hij zich aan de wereld moeten presenteren als de nieuwe paus.
Als de paus zijn kleding aan heeft getrokken en zijn hoofd heeft bedekt met de witte zucchetto wordt hij naar de Sint Pieter geleid. De kardinaal-protodiaken loopt dan naar het centrale balkon en laat de toegestroomde gelovigen weten dat er een nieuwe paus is en onthult diens naam. Daarna treedt de nieuwe paus naar voren en spreekt hij zijn eerste woorden.
