Op zijn falie krijgen

Dagelijks worden er zegswijzen en uitdrukkingen gebruikt waarvan de oorspronkelijke betekenis onbekend is. Wie denkt er bij “iemand in de luren leggen” nog aan de doeken, waarin kinderen met Engelse ziekte werden gewikkeld om het kromtrekken van armen en benen tegen te gaan?

Veel uitdrukkingen die ontleend zijn aan dergelijke voorwerpen kan men tegenwoordig alleen nog in musea bekijken. In de nieuwe rubriek Taalmuseum worden historische gebruiksvoorwerpen en praktijken gekoppeld aan Nederlandse uitdrukkingen en zegswijzen.

Op zijn falie krijgen

Verklaring: Onder de falie verstond men in de Middeleeuwen een soort regenmantel, die vrouwen omsloegen om hun kleren te beschermen tegen de grilligheden van het klimaat. Het was een geplooide zwarte mantel met een grote kap. Het plooien van de falie was een nauwgezet karwei. De concentratie hoefde maar even te verslappen of het ging faliekant verkeerd.

De falie heeft als lokale dracht nog lang voortbestaan. Zo werd deze aan het begin van de vorige eeuw nog in Limburg gedragen als rouwkleding bij begrafenissen.

~ Girbe Buist

• Lijst van historische uitdrukkingen (en scheldwoorden)