Dark
Light

Kerken erkennen betrokkenheid bij slavernij

3 minuten leestijd
Slavernij (cc - Pixabay)
Slavernij (cc - Pixabay)

De Raad van Kerken (RvK) heeft vrijdag een officiële verklaring naar buiten gebracht waarin het erkent betrokken te zijn geweest bij het slavernijverleden.

De RvK is een samenwerkingsverband van grote en kleine kerkelijke organisaties in Nederland. In de verklaring, die gericht is aan de kerken en de nazaten van de mensen die ooit als slaven werden verhandeld, stelt de RvK onder meer dat men slaven destijds niet goed heeft behandeld.

In het programma Knevel en Van den Brink zei de secretaris van de organisatie eerder dat het tijd is dat blanken gaan erkennen dat zij een “zwarte holocaust” teweeg hebben gebracht.

Op 1 juli 1863 werd de slavernij afgeschaft in Suriname en de Nederlandse Antillen. Met vijf procent van de slavenhandel was Nederland een belangrijke speler op het wereldtoneel. In totaal werden er door Nederland naar schatting 550.000 slaven verscheept. Met de afschaffing van slavernij was Nederland tamelijk laat. De Britten hadden slavernij al dertig jaar eerder afgeschaft, de Fransen zelfs al tijdens de revolutie van 1794.

De volledige verklaring van de Raad van Kerken:

Wij als kerken in Nederland, verenigd in de Raad van Kerken, hechten er aan onderstaande uit te spreken tot de kerken en de nazaten van de mensen die ooit als slaven werden verhandeld en als slaven moesten werken; nazaten leven in verschillende landen, onder meer in Suriname, Aruba, Curaçao, Sint Maarten, Caribisch Nederland en Nederland.

We weten uit de Bijbel dat alle mensen naar Gods beeld zijn geschapen maar we hebben mensen niet als beelddrager rechtgedaan; ze zijn niet behandeld zoals het conform het later geformuleerde handvest voor de rechten van de mens wenselijk zou zijn. We erkennen onze betrokkenheid in het verleden van afzonderlijke kerkleden en van kerkelijke verbanden bij het in stand houden en legitimeren van de slavenhandel; de slavernij heeft eeuwenlang tot 1863 plaatsgevonden onder Nederlandse vlag. Er was geen of onvoldoende respect voor Bijbelse en menselijke waarden. Honderdduizenden mensen werden van huis en haard weggehaald en moesten een leven lang in gevangenschap verkeren, werden uitgebuit, kregen geen kans om in vrijheid van geloof, meningsuiting en arbeid hun leven invulling te geven. Velen stierven tijdens het transport. Miljoenen mensen werden slaaf gehouden. Als kerken weten we ons deel van dit schuldig verleden en moeten we vaststellen dat theologie in bepaalde omstandigheden misbruikt is om de slavernij te rechtvaardigen. Als kerken benoemen we deze betrokkenheid, en willen we helpen recht te doen aan de nazaten van hen die soms generaties achtereen zijn geknecht en uitgebuit, waarbij we als kerken ons realiseren dat kerken destijds onderling verschilden qua mogelijkheden en dat er binnen diverse kerken ook verschillende geluiden te horen waren.

Wie kan de schuld vergeven en vergiffenis aanreiken voor mensen die zelf geen woorden meer in de mond kunnen nemen en die tot het einde van hun leven in slavernij hebben moeten doorbrengen? We realiseren ons dat we te laat spreken, te weinig op het goede moment de goede inzichten hebben gehad en ons hebben laten leiden door misplaatst winstbejag en machtsmisbruik. Het is een vorm van onrecht, die doorwerkt tot in de huidige generatie toe, waar een deel van onze samenleving is gebouwd op misbruik van anderen en waar discriminatie onvoldoende wordt uitgebannen. Er zijn vele zaken die we niet meer kunnen veranderen. We erkennen nazaten van de slaven dat we veel leed hebben veroorzaakt. We spreken de wens uit om samen met hen en samen met allen die gerechtigheid en vrede willen dienen te zoeken naar een samenleving waarin menswaardig leven, vrijheid, verantwoordelijkheid, solidariteit en respect elementaire waarden zijn. We hopen op een gezamenlijke inzet voor de samenleving, omdat we ons realiseren dat ook vandaag de dag gelijkwaardigheid van mensen allerminst vanzelfsprekend is en iedere keer weer ontdekt, verworven en verdedigd zal moeten worden.

Raad van Kerken in Nederland.

×