Zeldzame kamerbeschildering van Schouman ontdekt

Een bijzondere reeks ‘behangsels’ van Aert Schouman uit 1740 is teruggevonden in Engels particulier bezit. Het gaat om zeer grote beschilderde doeken die oorspronkelijk gemaakt zijn ter decoratie van een complete achterkamer van een pand in Dordrecht. Dat meldt het Dordrechts Museum.

De schilderingen met scènes uit Il Pastor Fido (de trouwe herder), een destijds zeer populair herdersspel van Guarini, behoren volgens het museum tot de top van de Nederlandse decoratieve schilderkunst uit de achttiende eeuw. Vanaf 28 juni zijn de stukken na meer dan honderd jaar afwezigheid terug in de stad waar ze zijn gemaakt. In voorbereiding van een grote tentoonstelling over Schouman worden de behangsels vanaf dat moment al getoond in het auditorium van het Dordrechts Museum.

De kamerbeschildering zijn volgens het museum meesterwerken uit het vroege werk van Aert Schouman (1710-1792). De kunstenaar, aan wie het Dordrechts Museum volgend jaar de tentoonstelling Het paradijs van Schouman wijdt, beschilderde zogenaamde ‘kamers in ’t rond’ met wandvullende behangsels. Dergelijke kamers in ’t rond zijn zeer kenmerkend voor de Nederlandse decoratieve schilderkunst, maar meer dan 95 procent daarvan is verloren gegaan.

“De ‘Il Pastor Fido’ behangsels met idyllische liefdesscènes in een Arcadische sfeer zijn karakteristiek voor de achttiende eeuw. De schilderingen vallen vooral op door de fraaie lichte kleurstelling, waarbij pasteltinten als roze, (licht)groen, blauw en geel overheersen. Door de frivole thematiek, losse uitvoering en lichte kleuren wordt deze behangselkamer tot het mooiste van Schouman en het beste van de decoratieve Hollandse schilderkunst uit de achttiende eeuw gerekend.”

Koninklijk behang

Eerder dit jaar werd bekend dat ook de kamerbeschildering van Schouman uit Huis ten Bosch naar het Dordrechts Museum zal komen voor de tentoonstelling. Vanwege de renovatie van Huis ten Bosch kunnen deze behangsels met de menagerie van prins Willem V eenmalig voor het publiek getoond worden. Terwijl de vroege Il Pastor Fido behangsels nog verhalend van karakter zijn, gaf Schouman op de late Huis ten Bosch behangsels Hollandse landschappen met tal van exotische dieren weer. Deze vroege en late behangselkamers geven inzicht in de ontwikkeling van Schouman, een vernieuwer op het gebied van decoratieve schilderkunst. Beide reeksen laten de hoge kwaliteit van deze unieke tak van schilderkunst zien.

In Dordrecht zijn tientallen kamers in ’t rond geweest, maar door verhuizing en smaakverandering werden de behangsels verwijderd, soms versneden en vaak verkocht. De Il Pastor Fido-behangsels zijn door Schouman in 1740 in opdracht van de heer Hoogeveen gemaakt en aangebracht in de achterkamer van zijn huis in Louis XIV-stijl. Van die situatie zijn nog oude zwart-wit foto’s.

In 1899 werden de doeken verkocht en via via zijn deze in Engeland terecht gekomen. Het huis in de Voorstraat bestaat nog steeds, in de kamer zijn nog resten van een plafondschildering van Schouman te vinden.

De tentoonstelling Het paradijs van Schouman is van 19 februari tot 17 september 2017 te zien in het Dordrechts Museum.