Fons Kockelmans

Victor Marijnen, de minst bekende naoorlogse premier

Victor Marijnen is vermoedelijk de minst bekende premier die Nederland na de Tweede Wereldoorlog heeft gehad. Zijn enige kabinet regeerde van 1963 tot 1965 en zal vooral in de herinnering blijven voortleven omdat het de omroepkwestie niet wist op te lossen.

De roaring fifties - Detail van de boekcover

Boekbesprekingen·Geschiedenisboeken

Tegendraads en vernieuwend in de jaren vijftig

Waren de jaren vijftig saai, sloom en duf? Dat beeld bestaat wel, maar meerdere historici hebben het al bijgesteld.

Anna de Waal tijdens een toespraak in het Koninklijk Instituut voor de Tropen, augustus 1956

Biografieën·Historische vrouwen·Politieke geschiedenis

Anna de Waal, het eerste vrouwelijke kabinetslid ooit

Anna de Waal was de eerste vrouw ooit die lid werd van een Nederlandse regering.

Els Borst in 2009 tijdens een D66-congres in Breda. Links Hans van Mierlo, rechts Alexander Pechtold

Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

Els Borst: nuchter en pragmatisch, maar ook nogal afstandelijk

In 2001 verwierf Els Borst internationale bekendheid toen Nederland als eerste land ter wereld een ‘euthanasiewet’ invoerde.

Zicht op Vak K, het deel van de plenaire vergaderzaal van de Tweede Kamer waar kabinetsleden tijdens debatten zitting nemen

Politieke geschiedenis

Coalities met dezelfde partijen hebben geschiedenis tegen

Een kabinet dat uit dezelfde partijen bestaat als het vorige komt in de parlementaire geschiedenis niet zo vaak voor. Na de rooms-rode coalities van Willem Drees in de jaren vijftig gebeurde dat maar twee keer: Lubbers II en Kok (of Paars) II. Beide kabinetten waren geen doorslaand succes en ze kwamen voortijdig ten val.

Biografieën·Politieke geschiedenis

Frits Bolkestein, de schrik van Paars

Eigenlijk is er in de recente geschiedenis maar één voorbeeld van een partijleider die fractievoorzitter werd en zijn optreden een succes mocht noemen. Dat is VVD’er Frits Bolkestein. Nou ja, recent. Bolkestein was de nummer één van zijn partij van 1990 tot 1998, alweer een kwarteeuw geleden dus. Al die tijd fungeerde hij als fractieleider.

Boekbesprekingen·Koningshuis

Máxima wilde hoe dan ook de top bereiken

Op haar zeventiende antwoordde Máxima Zorreguieta in het jaarboek van haar school op de vraag welke ambities ze had: ‘Te veel om op te noemen.’ Máxima was uitermate streberig. Ze wilde hoe dan ook de top bereiken.

Hotel Des Indes aan de Lange Voorhout in Den Haag

Politieke geschiedenis

Hoe Paars in de steigers werd gezet

Des Indes is een chic hotel aan de Lange Voorhout in Den Haag. Het is ook de plek waar een groepje politici van PvdA, VVD en D66 in de jaren zeventig, tachtig en de vroege jaren negentig heimelijk samenkwamen om te praten over een regering zonder CDA. Ethische onderwerpen als abortus, euthanasie en het homohuwelijk, waarover de christendemocraten altijd zo

Politieke geschiedenis

Soms zit de politiek in de familie

Familierelaties in de Nederlandse politiek komen voor. Niet zo vaak wellicht als in de Belgische, maar het zijn er toch behoorlijk wat.

Boekbesprekingen·Rusland

De angst voor de Russen zit er diep in

In de zomer van 2020 deed het instituut voor internationale betrekkingen Clingendael onderzoek naar het Russisch imago in Nederland. Het ging te rade bij 23.000 landgenoten. Hieruit kwam naar voren dat 35 procent van de ondervraagden de Russen nog steeds als een bedreiging ziet, ook al is het communisme vervangen door de heerschappij van de alleen op papier democratische Vladimir

Etiket van een fles Hollandse graanjenever

Eten en drinken·Politieke geschiedenis

De politieke jenevercrisis (1960)

Het komt tegenwoordig nog maar zelden voor dat een politicus het verwijt krijgt te veel te drinken. De alcoholconsumptie in politiek Den Haag geeft daartoe weinig aanleiding. Enkele tientallen jaren geleden was dat heel anders. Op het Binnenhof werd het ene kelkje na het andere achterover gekieperd.

Boekbesprekingen·Koningshuis·Tweede Wereldoorlog

Stadhoudersbrief van prins Bernhard blijft onbewezen

De Stadhoudersbrief, een brief die Bernhard in april 1942 volgens sommigen aan Adolf Hitler zou hebben geschreven. Hij bood daarin aan Gauleiter, ofwel ‘stadhouder’, van Nederland te worden als de Duitsers de bezetting van het land zouden staken.

Politieke geschiedenis

Het korte partijleiderschap van Rudolf de Korte

Partijleiders bestaan formeel niet in Nederland, maar alle politieke partijen hebben iemand die de baas is en de grote lijnen uitzet. Vaak is dat de fractievoorzitter. Soms (zoals Mark Rutte bij de VVD of Jan Peter Balkenende bij het CDA) de premier. Soms ook (onder meer Wouter Bos bij de PvdA in de periode 2006-2010) de vicepremier.

Willem Drees voorafgaand aan een vertrek naar Amerika

Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

Willem Drees is meer dan een straatnaam

Wie weet nog wie Willem Drees was? Bij een vorig jaar gehouden opinieonderzoek naar de beste premier van Nederland werd hij maar betrekkelijk weinig genoemd. In de top drie kwam hij niet voor, anders dan bijvoorbeeld zijn partijgenoot Wim Kok. Drees is ook al uit de canon van de vaderlandse geschiedenis verwijderd. Voor het grote publiek begint hij een schim

Oude Zaal - Tweede Kamer - Zitting van de Eerste Nationale Vergadering in Den Haag, ca. 1796 - George Kockers

Politieke geschiedenis

De onderkomens van de Tweede Kamer

Het Binnenhof moet grondig gerenoveerd worden, dus verhuizen de Staten-Generaal, de minister-president en de andere vaste bewoners naar elders. Het zal voor het eerst in haar ruim tweehonderdjarige bestaan zijn dat de Tweede Kamer niet meer haar domicilie op het Binnenhof heeft.

Corona-sticker die oproept om anderhalve meter afstand te houden, mei 2020

Boekbesprekingen·Geneeskunde

Coronablunders en andere ramspoed

Heeft het zin de geschiedenis van een ramp te beschrijven die nog niet voorbij is? De Britse historicus Niall Ferguson oppert die vraag in zijn boek Rampspoed. Politiek ten tijde van catastrofe. Daarin beschrijft hij een groot aantal rampzalige gebeurtenissen dat de mensheid in de loop van de eeuwen heeft getroffen, maar de nadruk ligt op de meest recente casus:

Boekbesprekingen·Koningshuis

De geldjacht van prins Bernhard

Toenmalig koningin Juliana zou met aftreden hebben gedreigd als haar man Bernhard als gevolg van corruptie in de gevangenis zou belanden. Bovendien had kroonprinses Beatrix duidelijk gemaakt dat zij haar moeder in dat geval niet wenste op te volgen.

Jan Nedermeijer van Rosenthal - Detail van de boekcover

Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

De man die Thorbecke niet kon matigen

Vrijwel niemand kent de naam van Jan Nedermeijer van Rosenthal nog. Zo op het oog ten onrechte. Van Rosenthal was medeformateur van het eerste kabinet-Thorbecke, dat aantrad nadat de roemruchte grondwetswijziging van 1848 het politieke landschap van Nederland drastisch had veranderd.

De ministers van het kabinet-Beel I in de Blauwe Zaal op 3 juli 1946

Nederlands-Indië·Politieke geschiedenis

Beel I – Het eerste parlementaire kabinet na de oorlog

Het eerste officiële naoorlogse kabinet, dat aantrad op 3 juli 1946 stond onder leiding van KVP’er Louis Beel. Een zuiderling, afkomstig uit de gemeenteambtenarij, die een zeer belangrijke rol zou spelen in de Nederlandse politiek van de komende decennia. Coalitiepartner van de KVP was de PvdA, waarvan de leider Willem Drees vicepremier (en minister van Sociale Zaken) werd.

Bordesscène van de ministers van het kabinet-Van Agt I, met Hans Wiegel rechts van koningin Juliana

Nieuws·Politieke geschiedenis

Een halve eeuw bordesscènes

Op 6 juli 1971 – bijna een halve eeuw geleden dus – beklommen de leden van het nieuwe kabinet-Biesheuvel de trappen van Paleis Huis ten Bosch in Den Haag om zich in gezelschap van koningin Juliana te presenteren voor de persfotografen en tv-camera’s. Het was de eerste maal dat er een zogeheten bordesscène plaatsvond.

De grensovergang van Nederland naar België - ter hoogte van Middelburg

België·Boekbesprekingen

Waarom de Lage Landen geen eenheid vormen

Nederlanders en Belgen (althans Vlamingen) spreken dezelfde taal. En ook historisch gezien is er de nodige verwantschap. Toch zijn het heel uiteenlopende volkeren, met een ander karakter en een andere levensvisie. In het boek De Lage Landen. Een geschiedenis voor vandaag leggen de hoogleraren Marnix Beyen, Judith Pollmann en Henk te Velde uit hoe dat komt.