Op 14 oktober is het tien jaar geleden dat Rutte I aantrad. Het kabinet bestond uit de VVD, die over 31 zetels beschikte, en het CDA, dat er bij de verkiezingen 21 had behaald. Samen 52, dus lang niet genoeg voor een Kamermeerderheid. Maar dankzij gedoogsteun van verkiezingswinnaar PVV (24 zetels) was er toch een draagvlak voor de nieuwe ploeg, zij het heel nipt.
Lijsttrekkersverkiezingen zijn tegenwoordig normaal, maar dat is het niet altijd geweest. Tot ver in de vorige eeuw bepaalden partijbesturen wie de lijst zou aanvoeren. Ze maakten de naam bekend tijdens een partijcongres, waarna de benoeming met een klaterend applaus werd bekrachtigd.
De partij van Barend Biesheuvel had het bij de verkiezingen van 1971 niet verder gebracht dan de vierde plaats. Bovendien was ze ook nog eens 2 zetels kwijtgeraakt. Toch werd Biesheuvel premier.
Bij de VVD komt iedereen in principe in aanmerking voor het lijsttrekkerschap. Zelfs degenen die nu nog geen lid zijn maken – in elk geval in theorie – een kans. Als ze zich maar op tijd aanmelden.
Premier Mark Rutte is het regeren zonder meerderheid gewend. Geen van zijn kabinetten beschikte ooit over een gegarandeerd draagvlak in de Eerste Kamer, met uitzondering van de eerste anderhalf jaar van Rutte III.
Al sinds het begin van deze eeuw is het een veelbesproken onderwerp in de politiek: het ‘gat op rechts’. In vroeger tijden, zo luidt de theorie, werden kiezers die een behoudende koers voorstonden op hun wenken bediend door de VVD. Dat veranderde toen de liberalen in de jaren negentig gingen samenwerken met hun tegenpolen van de PvdA.
In 2003 lieten de sociaaldemocraten zien dat een mirakel ook in de politiek niet tot de onmogelijkheden behoort.
Na de Nacht van Wiegel in de Eerste Kamer diende het tweede paarse kabinet zijn ontslag in. Lang duurde de politieke impasse niet, want de breuk werd al binnen enkele weken hersteld.
Ook in het verleden leidden provinciale verkiezingen soms tot spanningen in de Haagse politiek. In 1966 bijvoorbeeld, toen ze uitmondden in een fors verlies voor de regeringspartijen KVP en PvdA.
Leiderswisselingen bij politieke partijen komen vaak moeizaam tot stand. Niet zelden hebben ze ook nadelige effecten op de populariteit van de partij.
Bij Historiek vinden we dat geschiedenis niet alleen interessant maar ook relevant is. Ons motto: "Omdat we ook van gisteren zijn..."
Geschiedenis voor een breed publiek
