Ferdinand Magalhães en de eerste zeilreis rond de wereld

De Portugese zeevaarder en ontdekkingsreiziger Ferdinand Magalhães vond de zeestraat van de Atlantische naar de Grote Oceaan. Hij leidde ook de eerste zeilreis rond de wereld.

Ferdinand Magalhães werd waarschijnlijk rond 1480 geboren in het Portugese plaatsje Sabrosa. Er is vrij weinig bekend over zijn jonge jaren. Hij was een zoon van Rui de Magalhães en van adellijke komaf. Zijn ouders overledentoen hij nog een kind was. Magalhães werd toen page aan het hof van Eleonora van Habsburg, koningin van Portugal.

Na verschillende reizen naar Indië en Oost-Afrika te hebben gemaakt, legde Magalhães zich vanaf 1511 volledig toe op een studie geografie en astronomie.

Toen de Spaanse zeevaarder Vasco Núñez de Balboa de Grote Oceaan (Zuidzee) had ontdekt, ontwikkelde Magalhães een plan om in het zuiden een doorgang naar deze oceaan te vinden. Balboa bereikte deze oceaan in 1513 na te zijn vertrokken vanuit de westkust van Zuid-Amerika. Magalhães wendde zich tot koning Emanuel I van Portugal maar die gaf hem geen toestemming voor de expeditie. De zeevaarder sloot toen een overeenkomst met de koning van Spanje (keizer Karel V). Doel van de expeditie werd om een westelijke zeeroute naar de Indische specerij-eilanden te vinden.

Reis om de wereld van Ferdinand Magalhães

Ferdinand Magalhães vertrok op 17 september 1519 met vijf schepen en 265 bemanningsleden. Ruim een half jaar later bereikte hij Rio de la Plata, een riviermonding tussen Uruguay en Argentinië. Na enige tijd voor anker te hebben gelegen, reisden de schepen verder naar het zuiden. Veel zuidelijker dan hij verwachtte vond Magalhães op 21 oktober een zuidelijke doorgang naar de Grote Oceaan. Deze doorvaart tussen Vuurland en het vasteland werd later naar de Portugees vernoemd: straat Magalhães.

Met nog drie schepen over stak Magalhães hierna de Grote Oceaan over. Eenvoudig was dit niet. Magalhães wist niet dat hij de grootste oceaan ter wereld over moest steken om de Molukken te bereiken. Aan boord was water- en voedselgebrek. De overlevenden van de tocht bereikten op 6 maart 1521 de Marianen, een groep eilanden en atollen in de Grote Oceaan. Op 31 maart bereikten de mannen uiteindelijk de Filippijnen. Een maand na aankomst overleed Magalhães. Dit tijdens een gevecht met de lokale bevolking van Mactan.

Slechts één van de schepen die in 1519 waren vertrokken voltooide de reis om de wereld. Met nog slechts achttien levende bemanningsleden completeerde Juan Sebastian de Elcano de eerste reis om de wereld. Op 6 september 1522 voer hij de haven van Sevilla binnen.

Ondanks het feit dat Magalhães deze reis om de wereld vanwege zijn dood zelf niet kon afmaken, behoort hij tot een van de beroemdste ontdekkingsreizigers. Ook in Nederland zijn verschillende straten naar de Portugees vernoemd.

• Boek: Zeevaarders en ontdekkingsreizigers
• Lijst van ontdekkingsreizigers