Rudi Schrever
Kemal Reis slaagde er eind vijftiende eeuw in om eerst als kaperkapitein en vervolgens als vlootadmiraal in dienst van het Ottomaanse Rijk de hegemonie te veroveren over grote delen van de Middellandse Zee. Het verhaal:
Reis’ jonge jaren en eerste wapenfeiten
Eind 1487 kreeg Reis van de Ottomaanse sultan Bayezid II (1447-1512) een vrijgeleide om als kaperkapitein de laatste islamitische bolwerken in Spanje te hulp te snellen. Kort daarna landde Reis met een troepenmacht in Malaga en evacueerde de daaropvolgende maanden van daaruit de moslims en joden die Andalusië wilden verlaten naar de verschillende provincies van het Ottomaanse Rijk. In diezelfde periode maakte hij gretig gebruik van zijn vrijgeleide als kaperkapitein en ondernam verschillende plundertochten bij de Balearen, in Corsica en zelfs op het Italiaanse vasteland.
Van piraat tot admiraal
Begin 1495 werd Kemal Reis door sultan Bayezid benoemd tot admiraal van de Ottomaanse vloot. In oktober van het jaar daarop zeilde Reis met een aanzienlijke armada vanuit Constantinopel naar de baai van Taranto in Zuid-Italië om er de kuststeden aan te vallen. Vervolgens zette hij koers naar Messenia in het zuidwesten van de Peloponnesos om er de door de Venetiaanse Republiek gecontroleerde havensteden en nederzettingen te veroveren. In het voorjaar van 1497 kreeg Reis opdracht om de vaarroutes van de Turkse handelsvloot te beschermen tegen aanvallen van de Ridders van Sint-Jan, die hun vestiging hadden op het eiland Rhodos in de Egeïsche Zee. Reis probeerde het eiland gewapenderhand in te nemen, maar had voor het eerst geen succes en zeilde in de zomer onverrichter zake terug naar Constantinopel.
De Slag bij Zonchio
De Slag om Modon
Het jaar daarop stonden beide partijen bij Modon in de Peloponnesos opnieuw tegenover elkaar en opnieuw wist Reis de Venetianen, die na hun nederlaag bij Zonchio op revanche uit waren, te verslaan. Hij beschoot vanuit zee het fort van Modon waarna hij de stad en de omliggende dorpen veroverde en de Venetiaanse bezittingen als oorlogsbuit in beslag nam. In de daaropvolgende maanden zette Reis zijn aanval op de Republiek Venetïe verder. Toen de Turkse troepen uiteindelijk in 1503 het noorden van Italië binnenvielen, zat er voor Venetië niets anders op dan vrede te sluiten met het Ottomaanse Rijk.
Het verdere verhaal
Na de Slag om Modon en zijn opmars in de Peloponesos zeilde Reis naar het eiland Kos dat hij zonder al te veel tegenstand wist te veroveren. Van daaruit zette hij koers naar het eiland Lesbos waar hij een einde maakte aan de belegering van de havenstad Mytelene door enkele Franse oorlogsschepen en zo het Ottomaans gezag over het eiland herstelde. In mei 1505 voerde Reis opnieuw een weinig succesvolle aanval uit op Rhodos en de Ridders van Sint-Jan.
In de volgende jaren bleef Reis als vlootadmiraal de belangen van het Ottomaanse Rijk in de Middellandse Zee verdedigen tot in december 1510 zijn vlaggenschip voor het laatst werd opgemerkt ter hoogte van het eiland Naxos. Wat er daarna precies gebeurde is niet bekend, maar vermoedelijk is zijn schip even later in een storm terecht gekomen en vergaan.
Ook interessant: Cornelis Haga – Ambassadeur in het Ottomaanse Rijk
…of: Liever Turks dan paaps
