Dark
Light

Nicolas-Joseph Cugnot, de allereerste automobilist

De uitvinder van de stoomwagen
Auteur:
2 minuten leestijd
Cugnots stoomwagen uit 1770
Cugnots stoomwagen uit 1770 (CC BY-SA 3.0 - wiki)

De Franse uitvinder Nicolas-Joseph Cugnot (1725-1804) wordt soms beschouwd als de allereerste automobilist ter wereld. De artillerie-officier bouwde in 1769 een voorloper van de moderne auto. Deze machine was gebaseerd op een stoommachine en had, anders dan de auto’s waar wij tegenwoordig in rijden, drie in plaats van vier wielen. Een ander verschil: de wagen was zeer moeilijk te besturen…

Cugnots stoomwagen uit 1769
Cugnots stoomwagen uit 1769
Volgens Cugnot kon de auto vier mensen met een snelheid van ongeveer drie kilometer per uur vervoeren. Het besturen van deze ‘auto’ was vanwege een aan de voorzijde bevestigde zware koperen ketel geen sinecure. Dat bleek ook wel, want tijdens de eerste rit botste Cugnot tegen een muur. Het instabiele voertuig liep zelf vanwege de robuuste bouw weinig schade op, maar de muur lag compleet in puin. Cugnot zette ongewild dus ook het eerste auto-ongeluk op zijn naam…

Tweede poging

De Fransman liet zich echter niet uit het veld slaan en bouwde in 1770 een nieuwe machine. Deze versie was groter dan het eerste exemplaar en kon volgens de uitvinder goed dienen als onderstel voor een kanon (een affuit). Cugnot stelde dat zijn voertuig een gewicht van maar liefst vijf ton kon dragen. De vroege auto werkte met twee eenvoudige cilinders en was met een maximumsnelheid van vijf kilometer per uur iets sneller dan het eerste exemplaar. Groot nadeel van de wagen was dat er ieder kwartier gestopt moest worden, om nieuw water aan te voeren voor de ‘snelkookpan’ voorop. Een condensator kende men namelijk nog niet. Bovendien moest de bestuurder, die daarmee meer een machinist was, steeds een groot aantal technische handelingen verrichten om de wagen weer in beweging te brengen.

Dwarsdoorsnede van de wagen van Cugnot
Dwarsdoorsnede van de wagen van Cugnot

De vernieuwde wagen kreeg de naam Fardier. Het was de bedoeling in 1771 een proefrit te maken, maar zover kwam het niet aangezien de Franse minister die geld in de wagen had gestoken de stekker uit het project trok. De wagen bleef ergens in een arsenaal van het leger achter, maar werd later weer onder het stof vandaan gehaald. Tegenwoordig is het historische vehikel een museumobject, te bewonderen in het Musée des arts et métiers in Parijs.

De rijdende Fardier van Cugnot:

Bronnen â–¼

-https://www.britannica.com/biography/Nicolas-Joseph-Cugnot
-Vreemde verhalen. Bizarre feiten (RD, 1976) p.198
-De scheikunstenaar – Ulco Kooystra (Veroren, 2021) p.254
-Haagsche courant, 13-01-1908 (Delpher) https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB04:000130201:mpeg21:a0142
-De Telegraaf, 22-04-1950 (Delpher) https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110584869:mpeg21:a0256
×