De Sovjet-Unie voerde op 30 oktober 1961 een grote kernproef uit. Boven Nova Zembla werd de zogeheten Tsar Bomba tot ontploffing gebracht. Deze drietraps waterstofbom zou een kracht hebben gehad van ongeveer 50 megaton en daarmee ruim 3500 keer sterker zijn geweest dan de bom die in 1945 door de Amerikanen werd gebruikt bij de aanval op de Japanse stad Hiroshima.
Tsar Bomba heette officieel RDS-220 maar kreeg allerlei bijnamen. Zo noemden de ontwerpers de bom bijvoorbeeld Grote Ivan en in de Sovjet-Unie werd verder onder meer gesproken van Koezma’s moeder, als verwijzing naar Nikita Chroesjtsjov die met de woorden “we zullen Amerika Koezma’s moeder laten zien” eerder had aangegeven de Amerikanen een lesje te willen leren. In het Westen kwam de bom bekend te staan als Tsar Bomba.
Voorafgaand had het westen geprotesteerd tegen de test en op de dag zelf verzochten de Verenigde Naties de Sovjet-Unie nog om het nucleaire testprogramma te staken. Tevergeefs.

Impact
De bom had een lengte van 8 meter en een diameter van 2 meter. De destijds grootste bommenwerper van de Sovjets, de Toepolev Tu-95, moest vanwege deze omvang speciaal worden aangepast zodat hij de bom kon transporteren. Geflankeerd door een kleinere bommenwerper, die de explosie op foto en film moest vastleggen, vertrok de Toepolev in de ochtend van 30 oktober 1961 van het schiereiland Kola. Enige tijd hierna werd de bom vanaf van een hoogte van 10.500 meter afgeworpen. Om de bemanning van de twee bommenwerpers de tijd te geven zich in veiligheid te brengen, was aan de bom een parachute van 800 kilo zwaar bevestigd.
De bom creëerde een paddenstoelwolk van meer dan 60 kilometer hoog en de flits van de bom was tot op 1000 kilometer afstand te zien. Alle gebouwen van een verlaten dorpje op het eiland Severny, ongeveer 55 kilometer verderop, werden door de impact van de explosie met de grond gelijk gemaakt. Volgens wetenschappers had de hitte die de bom veroorzaakte tot op 100 kilometer afstand derdegraads brandwonden kunnen veroorzaken.
Propaganda
Hoewel de test vanuit Sovjet-perspectief, zeker op het gebied van de propaganda, een succes was, was ook duidelijk dat de bom nooit gebruikt zou worden in een echte oorlog. De omvang van de bom was namelijk te groot om hem aan een ballistische raket te bevestigen, waardoor hij alleen met een bommenwerper vervoerd kon worden. Bij een aanval op Europese doelen zou een groot deel van de fall-out bij westenwind bovendien ook de Sovjet-Unie inwaaien.
Tsar Bomba – Officiële beelden van de Sovjet-Unie:
Hoe en wanneer zet Poetin zijn kernwapens in? (2022)
Bronnen â–¼
-https://en.wikipedia.org/wiki/Tsar_Bomba
-https://www.britannica.com/topic/Tsar-Bomba