Mark Barrois
De Verenigde Naties werden vlak na de Tweede Wereldoorlog door de geallieerden opgericht. Het doel van de VN laat zich, op papier althans, gemakkelijk samenvatten: het nastreven van een wereld zonder oorlog en armoede. In de praktijk is dat natuurlijk een enorme opgave. In dit artikel kijken we naar de ontstaansgeschiedenis van de VN, de doelen van de organisatie, de organisatiestructuur en naar de ontwikkelingen die de organisatie door de jaren heen doormaakte.
Ontstaansgeschiedenis
Voorloper: de Volkenbond
Vlak na de Eerste Wereldoorlog, in 1919, werd op initiatief van de Amerikaanse president Woodrow Wilson tijdens de Vrede van Versailles de Volkenbond opgericht, de organisatie die beschouwd kan worden als de voorloper van de Verenigde Naties. De Volkenbond was bedoeld om de internationale vrede te handhaven en een nieuwe wereldoorlog te voorkomen. Diplomatie en het sluiten van overeenkomsten, die politieke onafhankelijkheid en territoriale onschendbaarheid van lidstaten garandeerden, waren de belangrijkste instrumenten van de Volkenbond.
Groei van de Volkenbond
Tijdens het Interbellum groeide het aantal leden van de bond gestaag: bij de oprichting in 1919 waren 44 landen lid, terwijl in 1934, op het hoogtepunt van de organisatie, 58 landen lid waren. De Verenigde Staten werden zelf overigens geen lid van de bond. Het merendeel van de Amerikaanse Senaat, en met name de Republikeinse leden, waren namelijk isolationistisch ingesteld – kenmerkend voor de Verenigde Staten in die tijd – en wilde geen deel uit te maken van de Volkenbond. De Democratische president Wilson werd op zijn vingers getikt.
Volkenbond op z’n retour
Al snel bleek dat het draagvlak voor Wilsons geesteskind afbrokkelde. De Verenigde Staten werden, zoals gezegd, geen lid en andere grootmachten, zoals Japan, Duitsland en Italië zegden in de jaren dertig hun lidmaatschap op. Toen Japan in 1931 Mantsjoerije binnenviel, Duitsland, met Hitler aan het roer, het Rijnland herbewapende, en Volkenbondlid Ethiopië door Italië werd geannexeerd, werd pijnlijk duidelijk dat het de Volkenbond ontbrak aan zowel moreel gezag als militaire middelen om in dreigende conflicten de vrede te bewaren. Al snel zag de Volkenbond zijn belangrijkste doelen, het handhaven van de internationale veiligheid, het garanderen van politieke onafhankelijkheid en het bewaken van territoriale onschendbaarheid, verdampen. De Tweede Wereldoorlog brak uit.
Verenigde Naties in de steigers
De laatste bijeenkomst van de Volkenbond vond op 18 april 1946 plaats. De resterende bezittingen van de organisatie werden een dag later overgedragen aan de recentelijk opgerichte Verenigde Naties. De oprichting van deze nieuwe internationale organisatie ging niet van de één op de andere dag. Al tijdens de Tweede Wereldoorlog werd de toekomstige vredesorganisatie in de steigers gezet. De Britse premier Winston Churchill en zijn Amerikaanse collega Franklin Delano Roosevelt bespraken in 1941 al hun visies op de naoorlogse wereld. Tijdens deze zogenaamde conferentie van Placentia Bay, overigens de eerste, formele bijeenkomst in oorlogstijd waarin de twee wereldleiders elkaar troffen, ondertekenden Churchill en Roosevelt een vrije algemene verklaring, het Atlantisch Handvest (Atlantic Charter).
Het Atlantisch Handvest
Het Handvest schoot echter bij de Asmogendheden, waaronder Japan en Duitsland, in het verkeerde keelgat. Zij interpreteerden de verklaring namelijk als een politiek verbond tegen hen. Als gevolg daarvan voelden zij zich gesterkt om een (nog) agressievere houding ten opzichte van de VS en het Verenigd Koninkrijk aan te nemen. De Japanse verrassingsaanval op Pearl Harbor is bijvoorbeeld in die context te plaatsen.
Isolationisme maakt plaats voor realisme
Na Pearl Harbor kantelde de houding van de Verenigde Staten op het internationale vlak volledig. Waar de VS voorheen vertrouwden op hun militaire overmacht enerzijds en de omliggende oceanen anderzijds om hun vijanden op afstand te houden, bewees Pearl Harbor dat zelfs de VS kwetsbaar waren. De isolationistische houding, waar de Volkenbond destijds onder had geleden, bleek niet langer houdbaar. In de VS groeide het besef dat internationale samenwerking noodzakelijk was om een duurzame, collectieve veiligheid te bewerkstelligen. De Japanse aanval op Pearl Harbor was niet alleen de directe aanleiding voor de Verenigde Staten om deel te nemen aan de Tweede Wereldoorlog, maar ook de voornaamste reden om in de naoorlogse wereld een veel actievere rol te willen spelen.
Roosevelts ideeën
President Roosevelt was ervan overtuigd dat de toekomstige overwinnaars van de oorlog nauw moesten samenwerken om een duurzame vrede te realiseren. De president zag met name in het Verenigd Koninkrijk en de Sovjet-Unie belangrijke partners om, in de gevleugelde woorden van Roosevelt te spreken, ‘na de oorlog de vrede te winnen.’
Persoonlijk zag Roosevelt een volledig ontwapende wereld voor zich, waarin de vier belangrijkste staten (de VS, de Sovjet-Unie, China en het Verenigd Koninkrijk) in gezamenlijkheid de status quo zouden bewaken. Stalin schaarde zich in grote lijnen achter het idee van Roosevelt, maar Churchill voelde er weinig voor. Hij zag liever dat de wereld opgedeeld werd in regio’s, die weer verenigd waren in één Wereldraad.
Contouren tekenen zich af
Na veel discussie tussen de grootmachten tekenden zich uiteindelijk de contouren af van hoe de Verenigde Naties eruit zouden kunnen zien. In een Algemene Vergadering, waar alle lidstaten zitting in hadden, zou het algemene beleid worden uitgestippeld. Een Veiligheidsraad, bestaande uit de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, het Verenigd Koninkrijk en China, zou zich richten op de uitvoer van het beleid en dus actief de wereldvrede en de internationale veiligheid bewaken. Naast de grote vier machten zouden de kleinere lidstaten, zo was het voorstel, op basis van een roulatiesysteem in de Veiligheidsraad zitting nemen.
Discussie in Dumbarton Oaks
Tijdens de conferentie van Dumbarton Oaks (1944) werd verder gesproken over de idee van de oprichting van de nieuwe, internationale vredesorganisatie. Bij die conferentie waren ook de andere wereldspelers, de Sovjet-Unie en de Republiek China, aanwezig. De discussie werd op het scherpst van de snede gevoerd: moest de VN, net als de Volkenbond destijds, een supranationale organisatie worden of toch liever een intergouvernementele organisatie? Met andere woorden: hoe machtig mocht de nieuwe vredesorganisatie worden en wat zou dat betekenen voor de soevereiniteit van de andere lidstaten?
Niet alleen de positie van de VN op het wereldtoneel was voer voor discussie, maar ook het functioneren van de organisatie: mocht de Veiligheidsraad bijvoorbeeld beslissingen nemen die tegen de belangen van één van de permanente leden inging? Of mocht de raad alleen in unanimiteit beslissen? En moest Frankrijk, als tegenwicht aan de Sovjet-Unie en China, niet ook als permanent lid aan de raad worden toegevoegd? En moest, in tegenstelling tot de Volkenbond, een staand VN-leger opgericht worden dat actief de internationale vrede en veiligheid kon bewaken? En gold het door de VN gepredikte ‘zelfbeschikkingsrecht voor alle volkeren’ ook voor koloniën van lidstaten?
De discussie was dus niet alleen van belang voor het functioneren van de VN, maar was ook een spel in de internationale machtsverhoudingen.
Conferentie van Jalta
Tijdens de conferentie van Dumberton Oaks waren al veel discussiepunten beslecht, maar een aantal vragen bleef onbeantwoord. Nadat Roosevelt de presidentsverkiezingen in eigen land had gewonnen, nam hij met hernieuwd mandaat deel aan de conferentie van Jalta (1945), waar hij Churchill en Stalin opnieuw ontmoette. Tijdens Jalta werd over de laatste discussiepunten beslist: Frankrijk mocht, zoals Roosevelt en Churchill wilden, als permanent lid toetreden tot de Veiligheidsraad en de leden van die raad kregen, zoals Stalin wilde, vetorecht. Ook werden koloniën niet zonder toestemming van het moederland onder beheer van de Verenigde Naties geplaatst.
Tenslotte besloten de Grote Drie om een volgende conferentie in San Francisco te organiseren. Zodra daar de laatste (maar pittige) onderhandelingsronde had plaatsgevonden, was de Verenigde Naties geboren.
In aanloop naar San Francisco
Voor de Conferentie van de Verenigde Naties in San Francisco (25 april tot 26 juni 1945) werd in de Verenigde Staten een heuse publiekscampagne op touw gezet. De voorstellen van Dumbarton Oaks werden in grote oplage verspreid, honderden informatiegesprekken en lezingen vonden door heel het land plaats, speeches en interviews werden op de televisie uitgezonden, en Hollywood maakte de documentaire Watch Tower over tomorrow, die door miljoenen Amerikanen werd bekeken in bioscoopzalen door heel het land. Veel Amerikanen, waaronder de Senaat, toonden zich enthousiast over de Verenigde Naties.
Een grote domper op de feestvreugde was echter het overlijden van Roosevelt, nauwelijks twee weken vóór aanvang van de conferentie. Daardoor was het onzeker of de conferentie door zou gaan. Maar Roosevelts opvolger, vicepresident Harry Truman, maakte direct bij zijn aantreden bekend dat alles volgens schema door zou gaan.
De laatste onderhandelingen
Tijdens de conferentie in San Francisco werd het eerdere akkoord van Dumbarton Oaks samen met de uitgenodigde lidstaten verder ingekleurd en, waar nodig, aangescherpt. Uiteindelijk namen vijftig officiële delegaties deel aan de conferentie. Polen was overigens officieel niet vertegenwoordigd, maar mocht achteraf toch zijn handtekening zetten bij de andere stichtende lidstaten. De aanwezige onderhandelaars en diplomaten werden verdeeld onder vier commissies en een tiental sub-comités. In die commissies discussieerden zij volop over de laatste discussiepunten. Uiteindelijk werden ruim 1500 amendementen voorgesteld en werd 500.000 ton aan papier verbruikt.
Oprichting van de VN
Uiteindelijk ondertekenden op 26 juni 1945 de vijftig delegaties het Handvest van de Verenigde Naties. Voor veel deelnemers was de ondertekening het sluitstuk van een euforische periode, waarin niet alleen het Handvest na wervelend diplomatiek verkeer tot stand was gekomen, maar ook waarin de nazi’s in Europa verslagen werden.
In de maanden na afloop van de conferentie moest het Handvest nog in alle individuele lidstaten geratificeerd worden. Nadat alle permanente leden van de Veiligheidsraad en een groot aantal losse lidstaten dat hadden gedaan, trad het document op 24 oktober 1945 officieel in werking. De Verenigde Naties waren geboren.
Doelen van de VN
Na de oprichting konden de Verenigde Naties daadwerkelijk aan de slag. In de preambule van het Handvest, het belangrijkste document van de organisatie, worden de onderwerpen genoemd, waarvoor de organisatie zich inzet. De VN willen ‘de komende geslachten behoeden voor de gesel van oorlog’, ‘het vertrouwen bevestigen in de fundamentele rechten van de mens’ en ‘sociale vooruitgang en hogere levensstandaarden in grotere vrijheid bevorderen.’ Dat laat zich vertalen naar de onderstaande doelstellingen, zoals geformuleerd in het eerste artikel van het Handvest:
- De internationale vrede en veiligheid te handhaven en, met het oog daarop: doeltreffende gezamenlijke maatregelen te nemen ter voorkoming en opheffing van bedreigingen van de vrede […], alsook met vreedzame middelen en in overeenstemming met de beginselen van gerechtigheid en internationaal recht, een beslechting van situaties die tot verbreking van de vrede zouden kunnen leiden, tot stand te brengen;
- Tussen de naties vriendschappelijke betrekkingen tot ontwikkeling te brengen, die zijn gegrond op eerbied voor het beginsel van gelijke rechten en van zelfbeschikking voor volken, en andere passende maatregelen te nemen ter versterking van de vrede overal ter wereld;
- Internationale samenwerking tot stand te brengen bij het oplossen van internationale vraagstukken van economische, sociale, culturele of humanitaire aard, alsmede bij het bevorderen en stimuleren van eerbied voor de rechten van de mens en voor fundamentele vrijheden voor allen, zonder onderscheid naar ras, geslacht, taal of godsdienst; en
- Een centrum te zijn voor de harmonisatie van het optreden van de naties ter verwezenlijking van deze gemeenschappelijke doelstellingen.”
Organisatiestructuur VN
De Verenigde Naties bestaan uit een aantal bestuursorganen: de Algemene Vergadering, de Veiligheidsraad, de Trustschapsraad, de Economische en Sociale Raad, het Internationaal Gerechtshof en het Secretariaat. De VN zijn eigenlijk vrij goed te vergelijken met een gewoon land, zoals Nederland.
De Algemene Vergadering
De Algemene Vergadering is dan te vergelijken met het “dagelijkse parlement”, waarin alle VN-lidstaten zitting hebben. De Vergadering komt jaarlijks tussen september en december bijeen in een grote sessie, en bespreekt dan alle vraagstukken die binnen het kader van het Handvest vallen. De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, die aan het hoofd staat van het Secretariaat, leidt de vergadering.
De besluiten van de Algemene Vergadering zijn, in tegenstelling tot die van de Veiligheidsraad, juridisch niet bindend voor de lidstaten. Desalniettemin vertegenwoordigen de besluiten wel de wereldopinie – alle lidstaten nemen immers zitting in de Algemene Vergadering. Daardoor hebben de beslissingen vanzelf veel moreel gewicht en wordt er niet lichtzinnig met de besluiten omgesprongen.
De Veiligheidsraad
Naast de Algemene Vergadering staat de Veiligheidsraad. Feitelijk is de Veiligheidsraad het hoogste bestuursorgaan van de Verenigde Naties. In de raad zitten de belangrijkste grootmachten: de Volksrepubliek China, Rusland, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. Deze permanente leden hebben een vetorecht in de raad. Verder wordt de raad aangevuld met tien niet-permanente leden, die voor een periode van twee jaar gekozen worden door de Algemene Vergadering. Elk jaar kiest de Vergadering vijf nieuwe landen. Daarbij wordt altijd gezorgd voor een geografische spreiding. Deze niet-permanente leden hebben overigens geen vetorecht en kunnen daarom overstemd worden.
De belangrijkste taak van de Veiligheidsraad is het nastreven van de doelen van de Verenigde Naties, zoals vastgelegd in het Handvest. Daarbij staat het handhaven van de internationale vrede en veiligheid centraal. Om dat te kunnen doen, heeft de Veiligheidsraad de bevoegdheid om militaire middelen in te zetten. Deze VN-vredesmacht bestaat uit soldaten van de verschillende lidstaten en worden ook wel blauwhelmen genoemd.
Het Secretariaat
Het Secretariaat van de Verenigde Naties, met de secretaris-generaal aan het hoofd, opereert veelal achter de schermen, maar is misschien wel het belangrijkste orgaan van de organisatie. Het Secretariaat zorgt er namelijk voor dat de andere bestuursorganen hun werk kunnen doen. Zij staan de Veiligheidsraad en de Algemene Vergadering bij door informatie te verschaffen, onderzoek te doen en andere taken uit te voeren die aan hen worden opgedragen. Het Secretariaat is daarom te vergelijken met een ministerie. De secretaris-generaal is, in die vergelijking, de hoogste ambtenaar – dus niet de minister.
Het Internationaal Gerechtshof
Overige organen
De overige twee organen, de Economische en Sociale raad en de Trustschapsraad, zijn niet permanent actief. De eerste raad bevordert de internationale samenwerking op economisch, sociaal en humanitair gebied. De tweede oefende toezicht uit op het bestuur van zogenaamde trustgebieden, voornamelijk voormalig koloniën. De raad is overigens sinds 1994 niet meer actief. Dat komt doordat de trustgebieden veelal zijn uitgegroeid tot onafhankelijke staten.
Naast deze bestuursorganen kent de VN ook een aantal gespecialiseerde organisaties, zoals het Internationaal Atoomenergieagentschap, de Internationale Arbeidsorganisatie, de Wereldbank en de Wereldgezondheidsorganisatie. Al deze organisaties zijn actief binnen een bepaalde discipline, zoals het financieel ondersteunen van ontwikkelingslanden of het bevorderen van de wereldgezondheid.
De VN door de jaren heen
Ontwikkeling van de VN
In de Veiligheidsraad, het belangrijkste orgaan van de VN, beschikken alle permanente leden over vetorecht. Daarmee kan het een lid voorkomen dat er besluiten worden genomen die tegen zijn belang in gaan. Dat vetorecht is er al sinds de oprichting. In de naoorlogse periode bekoelde de relatie tussen het oosten en westen. Die periode noemen we ook wel de Koude Oorlog (1945-1991). Destijds bestond een gewapende vrede tussen de kapitalistische wereld (met de Verenigde Staten als aanvoerder) en de communistische landen die onder invloed van de Sovjet-Unie stonden. Zowel de Verenigde Staten als de Sovjet-Unie waren toen permanente leden in de Veiligheidsraad.
Die hoogspanning tussen de VS en de Sovjet-Unie zorgde ervoor dat de VN in de eerste jaren na de oorlog maar nauwelijks toekwam aan haar voornaamste doelstelling: het bewaken van de wereldvrede. De één gebruikte namelijk altijd zijn vetorecht tegen de ander, en vice versa. Daardoor was de organisatie zo goed als verlamd. Meer dan de VN bepaalden daardoor de NAVO en het Warschaupact het internationale toneel tijdens de Koude Oorlog.
Mandaatgebied Palestina en de Korea’s
Door de afwezigheid van de Sovjet-Unie bij een vergadering in 1950 was het voor de Veiligheidsraad mogelijk om (bij hoge uitzondering dus) een resolutie aan te nemen, waarmee de VS toestemming kreeg om de invasie van Noord-Korea in Zuid-Korea te verhinderen. Drie jaar later ondertekende de raad de wapenstilstand tussen beide Korea’s, waardoor de jarenlange vijandelijkheden gestaakt werden.
Suezcrisis, Congo en Cyprus
Tijdens de Koude Oorlog maakte de VN enkele keren gebruik van haar militaire macht. Zo werden VN-vredestroepen gestuurd naar de Sinaï om daar, ten tijde van de Suezcrisis, een veiligheidsbuffer te creëren tussen de Egyptische troepen enerzijds en de militairen van Israël, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk anderzijds. Ook werden VN-troepen ingezet om Katanga, een zelfverklaarde staat die zich had afgescheiden van Congo, in 1962 weer onder controle van het moederland te brengen. Tot slot werden VN-militairen in 1964 uitgezonden naar Cyprus, om een vredesbuffer in te stellen tussen Griekenland en Turkije. Die VN-missie is nu, ruim vijfenvijftig jaar later, nog steeds actief en is daarmee een van de langstlopende missies ooit.
Nadat enkele bemiddelingspogingen in diverse conflicten op niets waren uitgelopen, ging de VN zich steeds meer toeleggen op de secundaire doelen: het helpen van landen bij hun sociaaleconomische ontwikkeling en het stimuleren van culturele uitwisseling wereldwijd.
Kritiek tijdens de Koude Oorlog
Tijdens de Koude Oorlog werd regelmatig kritiek geleverd op de VN. Zo boekte de VN, volgens critici, te weinig relevante successen, omdat de organisatie te veel de speelbal was van de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. Maar ook beschuldigingen van corruptie en mismanagement werden regelmatig aan het adres van de VN geuit. In 1984 trokken de Verenigde Staten zelfs hun financiële bijdrage aan UNESCO, de organisatie van de Verenigde Naties voor onderwijs, wetenschap en cultuur, in vanwege verondersteld mismanagement.
Na de Koude Oorlog
In de periode na de Koude Oorlog nam de VN weer een actievere rol in het bewaken van de wereldvrede. Het aantal vredesmissies nam exponentieel toe en het aantal resoluties, dat door de Veiligheidsraad werd aangenomen, verdubbelde. De VN bemiddelde met succes in de burgeroorlog in El Salvador, bewaakte het vredesproces in Namibië, en zag toe op vreedzame verkiezingen in het Zuid-Afrika van na de apartheid en het Cambodja van na de Rode Khmer.
Succesvolle conferenties
Ook redelijk succesvol waren de thematische conferenties die de VN over de hele wereld organiseerde. Waar de discussies eerder vooral gingen over oorlog, internationaal recht en dekolonisatie, kwamen nu ook thema’s als duurzaamheid, sociale ontwikkeling en vrouwenrechten aan de orde. Daarmee hoopte de VN dat burgers zich meer persoonlijk betrokken gingen voelen bij het werk van de VN. Bovendien moest het bespreken van deze minder precaire thema’s helpen om lidstaten dichter bij elkaar te brengen.
Slachtoffers in Somalië
Val van Srebrenica
Ook was de VN in die periode actief in voormalig Joegoslavië (1992-1995), bestaande uit de huidige staten Kroatië, Bosnië en Hercegovina en Noord-Macedonië. Daar woedde op dat moment de Bosnische burgeroorlog. De VN wilde verdere escalatie van het conflict voorkomen en voorwaarden scheppen om te komen tot vredesbesprekingen. Ook werden VN-militairen ingezet om zogenaamde ‘veilige zones’, enclaves voor moslims uit Bosnië en Hercegovina, te beveiligen.
Eén van die enclaves, Srebrenica, werd door een Nederlands infanteriebataljon bewaakt. Deze Dutchbatters konden echter niet voorkomen dat de enclave in 1995 werd overlopen door Servische troepen. De mannelijke moslimbevolking werd uitgemoord, en vrouwen en kinderen werden getransporteerd. Na afloop van het bloedbad werd vaak de vraag gesteld of de Nederlandse blauwhelmen meer hadden kunnen of moeten doen om de slachting te voorkomen. Nog altijd geldt de val van Srebrenica daarom als één van de zwarte bladzijden uit zowel de Nederlandse geschiedenis als uit de Bosnische oorlog.
Na een aantal jaren werden uiteindelijk vredesbesprekingen gehouden in het Amerikaanse Dayton. Militaire en politieke kopstukken, zoals Ratko Mladić en Radovan Karadzic, die de etnische zuiveringen op hun geweten hadden, werden vervolgd en berecht door het Internationaal Strafhof in Den Haag.
Hutu’s en Tutsi’s
Vlak vóór de Val van Srebrenica voerde de VN ook een missie uit in Rwanda (1994), waar een burgeroorlog tussen de Hutu’s en Tutsi’s werd uitgevochten. Die burgeroorlog mondde uiteindelijk uit in een genocide, waarbij tussen de 750.000 en 1.000.000 Hutu’s en Tutsi’s werden vermoord. De VN kon, door een gebrek aan middelen en militairen, slechts toezien hoe de genocide zich langzaam voltrok.
In een onafhankelijk onderzoek, dat secretaris-generaal Kofi Annan in 1999 liet uitvoeren, werd vernietigend geconcludeerd dat de VN als geheel had gefaald. Mede als gevolg van dat rapport probeerde Annan enkele hervormingen door te voeren. Hij wilde met name de bureaucratie in de organisatie aanpakken, besluiten transparanter maken en de organisatie verder democratiseren. Dat was nodig, nadat een eerder “Programma van Hervorming” (1997) van zijn hand, weinig had opgeleverd.
Millenniumdoelstellingen
Hoewel veel lidstaten de doelstellingen onderschreven, leverden zij ook veel kritiek op de VN. Er werd volop gediscussieerd over het matige functioneren van de organisatie, de inefficiëntie van de financiële uitgaven, het transparanter maken van het bestuur en zelfs over vermeende corruptieschandalen. Tijdens de World Summit in 2005, tevens de zestigjarige verjaardag van de VN, stemden de lidstaten in met een aantal hervormingen om de organisatie inzichtelijker en wendbaarder te maken.
Conflicten
Naast het opmaken van een ontwikkelagenda en het hervormen van de organisatie, bemiddelde de VN met wisselend succes in een aantal (inter)nationale conflicten, zoals de oorlogen in Sudan, Sri Lanka en Congo. Ook stuurde de VN observanten en inspecteurs naar Syrië, nadat daar in 2013 de burgeroorlog was uitgebroken, om te controleren of de Syrische regering chemische wapens tegen haar burgers gebruikte. Daarbij benadrukte de VN telkens dat universele mensenrechten door alle vechtende partijen gerespecteerd dienden te worden. In 2017 werden, onder leiding van de VN, in Geneve vredesbesprekingen geopend, maar die waren beperkt succesvol. Tot op heden wordt nog gevochten in Syrië.
Ook hielp de VN bij opbouwwerk in Haïti, na de verwoestende aardbeving daar in 2010. Daarbij was de VN, net als bij veel vredesmissies overigens, afhankelijk van de (financiële) bijdrage van de individuele lidstaten. Aangezien niet alle lidstaten het beloofde geld overmaakten, kon de VN minder voorspoedig aan de wederopbouw van het land beginnen. Bovendien brak, vlak na de aardbeving, een cholera-epidemie in Haïti, waaraan zeker 9000 Haïtianen stierven. Die uitbraak was, zo werd verondersteld, te herleiden tot een aantal besmette VN-militairen uit Nepal, die meehielpen aan de wederopbouw en zo de ziekte overdroegen op de lokale bevolking.
Sustainable Development Goals
In 2015 kregen de Millenniumdoelstellingen een vervolg. In dat jaar nam de Algemene Vergadering de zogenaamde Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals) aan. De lijst, die tot op heden richting geeft aan veel (lokale) overheden, bevat zeventien doelen die voor een betere en duurzamere toekomst voor iedereen moeten zorgen. Ook in deze blauwdruk staan het uitbannen van armoede, gendergelijkheid en kwaliteitsonderwijs voor iedereen centraal. Maar ook het behouden en herstellen van ecosystemen, het ondernemen van klimaatactie, en het realiseren van betaalbare en duurzame energie voor iedereen werden geagendeerd.
Ook interessant: Nederlandse ondertekening van het VN-verdrag
…of: Volkenbond (1919-1946) – Een korte geschiedenis
Boek: Verenigde Naties: 25 markante leiders
