Dark
Light

Eeuwenoude medicatie gevonden in scheepswrak

Auteur:
2 minuten leestijd

In een oud Grieks scheepswrak dat twintig jaar geleden werd gevonden zijn oude medicijnen gevonden. Het schip zonk rond 130 voor Christus. Onderzoekers hebben de ruim tweeduizend jaar oude medicijnen geanalyseerd.

Pagina uit de ‘Materia Medica’ van Pedanius Dioscorides
Een pillendoos werd in 1989 ontdekt in een schip dat ruim een eeuw voor het begin van onze jaartelling zonken bij Toscane, Italië. Veel medicijnen waren ondanks hun lange verblijf onder water nog steeds droog, zegt Robert Fleischer van het Smithsonian National Zoological Park tegenover New Scientist.

Die resten zijn nu geanalyseerd aan de hand van DNA fragmenten. Daaruit blijkt dat de pillen onder meer bestaan uit wortel, radijs, selderij, wilde ui, eikenblad, kool, rupsklaver en duizendblad. Ook zijn er sporen gevonden van een Hibiscus-extract. Van veel van die ingrediënten was al bekend dat ze tijdens de oudheid werden gebruikt vanwege hun helende werking. Zo werd duizendblad gebruikt om het bloed sneller te laten stollen en moest wortel de vruchtbaarheid verhogen.

De ontdekking werd bekendgemaakt tijdens het Internationale Symposium over Biomoleculaire Archeologie in Kopenhagen.

De Materia Medica

De ontdekking is belangrijk omdat het een tastbaar bewijs is van de ‘recepten’ van de bekende Romeinse arts en apotheker, Pedanius Dioscorides (ca. 40-90 n. Chr.). Die schreef in de eerste eeuw na Christus een belangrijke vijfdelige encyclopedie over kruidenmedicatie en medische bestanddelen. Deze zogenaamde Materia Medica werd tot in de dertiende eeuw nog gebruikt. Het werd zelfs de algemene term voor medicijnenwetenschap, dat pas sinds de twintigste eeuw werd vervangen door de term farmacie.

Medische geneesheren als Diocorides en Galen van Pergamon (ca. 130200 n. Chr.) schreven in het Oude Griekenland verschillende kruidenmiddelen voor. Door de huidige medici wordt dat vaak afgedaan als kwakzalverij. Volgens veel wetenschappers had de ‘helende werking’ alles te maken met het bestanddeel opium. Door de vondst van de pillen hopen de onderzoekers nu vast te kunnen stellen of de medicijnen daadwerkelijk een helende werking hadden.

Zonnebloem in de oudheid

Een opmerkelijk plantenextract dat misschien is gevonden in de medicijnen is zonnebloem. Verder onderzoek moet nog uitwijzen of het inderdaad resten zijn van de bloem. Tot nu toe werd altijd gedacht dat de zonnebloem uit Amerika kwam en dat de zonnebloem in de ‘oude wereld’ vóór de ontdekking van Amerika niet voorkwam. Als die vondst wordt bevestigd moet de traditionele geschiedenis van de plantenkunde dus worden herschreven.

Boek: De complete Materia Medica

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek en trekt maandelijks honderdduizenden bezoekers. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen toegankelijk maken voor een breed publiek. Meer informatie

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 51.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
×