Het (oude) Griekenland

Metoiken en de metoikion – Betekenis

Metoiken waren in het oude Griekenland vreemdelingen die in Athene woonden en daar geen reguliere burgerrechten bezaten. Het woord is opgebouwd uit de woorden μετά (mede) en οἶκος (huis) en betekent dus letterlijk medebewoners.

Boekfragmenten·Filosofie·Griekenland·Oudheid·Slavernij·Voorpagina

Plato en Aristoteles over barbaren en slaven

Slavernij is voor Plato geen toestand waarin iedereen toevallig terecht kan komen, maar een aparte, ondergeschikte categorie van mens-zijn. Slaven zijn fundamenteel anders dan andere mensen, en er moet met hen anders gecommuniceerd worden dan met vrije mensen. Iedere slavenhouder dient daar permanent van uit te gaan.

Reconstructie van een beeld van een boogschutter

Griekenland·Museumnieuws·Oudheid·Romeinse Rijk

Hoe antieke standbeelden er écht uitzagen

De witmarmeren beelden uit de tijd van de oude Grieken en Romeinen zijn wereldberoemd. Veel minder bekend is dat deze vroeger vaak helemaal niet wit waren. Het Gallo-Romeins Museum in Tongeren laat de komende maanden zien hoe dergelijke beelden er vroeger écht uitzagen: bontgekleurd.

Cyprus·Griekenland·Volksliederen

Volkslied van Griekenland (en Cyprus) – Ymnos is tin Eleftherian

De hymne Ymnos is tin Eleftherian is zowel het volkslied van Griekenland als Cyprus. In Griekenland werd het lied in 1865 officieel aangenomen als volkslied en in Cyprus gebeurde dat in 1966.

Achttiende-eeuwse, volledig fictieve, verbeelding van Callimachus

Biografieën·Griekenland·Literatuur·Oude Egypte·Oudheid

Callimachus van Cyrene – Griekse dichter en bibliothecaris

De Griekse dichter en bibliothecaris Callimachus (of Kallimachos) wordt beschouwd als de belangrijkste vertegenwoordiger van de zogeheten Alexandrijnse school. Leefde vermoedelijk van circa 305 tot 240 voor Christus.

Griekenland·Korte begrippen·Maritieme geschiedenis·Oudheid

Trireem / Triëre – Grieks oorlogsschip

Een trireem (of triëre) was een type oorlogsschip dat in de oudheid werd gebruikt, met name door de oude Grieken en later door de Romeinen. Het woord ’trireem’ komt van het Griekse trieres, wat ‘drie roeiers’ betekent.

Hermes en het kind Dionysus - Praxiteles

Griekenland·Korte begrippen·Kunstgeschiedenis·Oudheid

Contrapposto – Begrip uit de beeldende kunst

Contrapposto is een begrip uit de beeldende kunst en betekent letterlijk 'tegenpose'. Bij deze opzet worden menselijke figuren zo neergezet dat het gewicht op één been rust waardoor, afhankelijk van het standbeen, de linker- of rechterzijde van het lichaam wat naar voren komt.

Griekenland·Oudheid

Lycurgus – Spartaanse wetgever

Lycurgus (of Lykourgos) wordt algemeen beschouwd als de mythische grondlegger van de Spartaanse samenleving. Hij leefde mogelijk in de zevende eeuw voor Christus. Zijn naam betekent wolvenmoed.

Phryne, schilderij van Jean-Baptiste Poncet

Griekenland·Historische vrouwen·Populair·Seksualiteit

Phryne – Een beroemde courtisane in het oude Griekenland

De courtisane stond in het oude Griekenland bekent als hetaere, wat iets betekent als ‘vrouwelijke kameraad’ of ‘vrouwelijke gezelschapsdame’. De godin Aphrodite werd beschouwd als de beschermvrouwe van deze antieke gezelschapsdames. De bekendste hetaere uit de klassieke oudheid is waarschijnlijk Phryne.

Griekenland·Griekse mythologie·Oudheid

Aeschylus – Griekse tragediedichter

Aeschylus is de oudste van de drie grote klassieke Griekse tragediedichters. Hij wordt ook wel aangeduid als de 'grondlegger van de klassieke Attische tragedie' of, meer algemeen, de 'vader van de Griekse tragedie'.

Het Parthenon met twee metopen die nog deels aanwezig zijn

Architectuur en bouwgeschiedenis·Griekenland·Korte begrippen·Oudheid

Parthenon – Tempel voor de godin Athena op de Akropolis

Het Parthenon is een beroemde Dorische tempel uit het antieke Griekenland, opgericht voor de godin Pallas Athena op de Akropolis in Athene. Het bouwwerk wordt beschouwd als het hoogtepunt van de klassieke beeldhouwkunst en architectuur.

Archeologie·Griekenland·Korte begrippen·Oudheid

Lacrimarii – Tranenvangers (maar niet echt)

In een groot aantal graven uit de Griekse oudheid en de Romeinse tijd zijn kleine vaasjes van terracotta of glas gevonden, de zogenoemde lacrimaria. Lange tijd werd beweerd dat in deze vaasjes de tranen werden bewaard van nabestaanden die rouwden om de dood van hun geliefde.

Thespis op een wagen - Veertiende-eeuws reliëf

Biografieën·Griekenland·Oudheid

Thespis – Grondlegger van de Griekse tragedie

De Griekse dichter Thespis wordt vaak de grondlegger van de Griekse tragedie genoemd. In de zesde eeuw voor Christus zou deze dichter iets nieuws hebben gedaan. Tijdens een traditionele kooropvoering trad hij op als een soort acteur en voerde hij als allereerste gesprekken met de leden van het koor. Daarmee zou hij de basis hebben gelegd voor het Griekse drama.

Griekenland·Korte begrippen·Militaire geschiedenis·Oudheid

De Falanx – Militaire slagorde uit de oudheid

De falanx is de benaming voor een militaire slagorde die we onder meer kennen uit het oude Griekenland. Hierbij stonden zwaarbepantserde voetsoldaten (hoplieten) met lange lansen en grote ronde schilden opgesteld in een aantal dicht aaneengesloten rijen. Gezamenlijk vormden zij een rechthoek of vierkant die langzaam kon oprukken in de richting van het vijandelijke leger.

Griekenland·Oudheid

De Leeuwenpoort van Mycene

De Leeuwenpoort van Mycene is een van de bekendste en meest opvallende overblijfselen van de Myceense beschaving (ca. 1600 tot 1150 v.Chr.). De uit de dertiende eeuw voor Christus daterende poort herinnert aan een tijd waarin Mycene door een koningshuis van absolute monarchen geregeerd werd en tot grote bloei kwam.

Griekenland·Prehistorie

Schijf van Phaistos – Een mysterieus archeologisch object

De mysterieuze schijf van Phaistos (of disc van Phaestus) dateert vermoedelijk uit ongeveer 1700 tot 1600 voor Christus en houdt wetenschappers al tijden bezig. Om de zoveel tijd verschijnen er berichten in de media over onderzoekers die meet veel tamtam beweren het schrift op de schijf gekraakt te hebben.

Boekfragmenten·Griekenland·Griekse mythologie·Oudheid·Populair

De mythische Akropolis van Athene

De Akropolis van Athene is een iconische rots die oprijst in de hoofdstad van Griekenland. Hij geldt als het belangrijkste toeristische doel voor bezoekers aan Athene. Vanouds was de berg een magneet voor mythen.

Griekenland·Oudheid

Pharmacos – De menselijke zondebok

In de religie van de Griekse oudheid kende men in sommige gebieden het fenomeen van de menselijke zondebok, ofwel de pharmacos.

Diogenes in zijn ton, door Jean-Léon Gérôme

Boekfragmenten·Filosofen·Filosofie·Griekenland·Oudheid·Populair

De schaamteloosheid van Diogenes

Diogenes maakte zowel van het straffen van zijn lichaam als van het toegeven aan zijn lichamelijke behoeften een publieksshow. De zelfontzegging en het prediken van armoede zouden in latere periodes, met name binnen het christendom, van enorme invloed blijken, terwijl het andere, toegeven aan seksuele drang, zelfs in het geniep ondenkbaar werd.

Buste van de Atheense politicus Demosthenes, ca. 280 v.Chr.

Griekenland·Oudheid·Taalgeschiedenis

Filippica’s – Hevige tirades of strafredes

Als je iemand eens goed de les leest en verbaal alle hoeken laat zien, kan gezegd worden dat je een filippica uitspreekt. Een filippica is namelijk een wat ouderwetse aanduiding voor een tirade, strafrede of agressieve, beschuldigende redevoering.

Architectuur en bouwgeschiedenis·Griekenland·Oudheid

Antieke zuilen uit de Griekse oudheid

De Griekse bouwkunst ontwikkelde zich rond 750-500 v.Chr. en staat bekend om haar indrukwekkende tempels met zuilen. Ze kent drie soorten bouwstijlen: de Dorische, Ionische en Korinthische stijl. Een kort overzicht van de bouworden, zogenoemde kenmerken en voorbeelden.

1 2 3 … 13 Volgende