Ontstaan van de Trojaanse oorlog volgens de Griekse mythologie

In de Griekse mythologie heeft de Trojaanse oorlog steeds een belangrijke plaats ingenomen. Ook de Griekse dichters Homerus en Arctinus van Milete inspireerden zich in hun werken op het mythische verhaal van de strijd tussen Grieken en Trojanen die tien jaar duurde en uiteindelijk tot de val van Troje leidde.

Hoe het begon

Om de bruiloft te vieren van koning Peleus met de beeldschone nereïde Thetis had Zeus alle goden en godinnen behalve de twistzieke Eris uitgenodigd op de Olympus voor een feestmaaltijd. Het banket was nog maar nauwelijks begonnen toen Eris toch haar opwachting maakte en op de tafel van de gasten een gouden appel legde waarop te lezen stond: “Voor de mooiste”. Aphrodite, de godin van de liefde en de schoonheid, maakte reeds aanstalten om zich de appel toe te eigenen toen ook Hera, de gemalin van Zeus, en Pallas Athena, de godin van de wijsheid, eveneens luidop de titel claimden. Tot groot jolijt van Eris brak er binnen de kortste keren tussen de drie godinnen een hevige ruzie los. Zeus die zich wijselijk afzijdig hield van het gekrakeel wilde geen partij kiezen en verwees het bekvechtende trio naar de op de berg Ida wonende Trojaanse koningszoon Paris die zou oordelen wie de mooiste was.

Daarop begaven de drie godinnen vergezeld van Hermes, de beschermgod van de reizigers, zich op weg naar Ida. Toen Paris van Hermes het doel van hun komst vernam, besefte hij onmiddellijk in welke moeilijke situatie hij terechtgekomen was. Wat hij ook besliste, hij zou zich immers altijd de woede op de hals halen van twee van de drie godinnen… Besluiteloos draalde hij met een antwoord te geven. Hera die de twijfel bij de prins had bemerkt probeerde hem over te halen voor haar te kiezen door hem de grootste rijkdommen en de heerschappij over uitgestrekte landsdelen te beloven. Pallas Athena stelde hem op haar beurt ongeziene roem en wijsheid in het vooruitzicht als hij haar uitkoos. Aphrodite, die vreesde dat de titel haar zou ontglippen, wendde al haar charmes aan en streelde Paris’ ego door zijn schoonheid te prijzen en hem de liefde te beloven van de bloedmooie Helena, de vrouw van de Spartaanse koning Menelaos. Paris wiens hoofd op hol was gebracht door het verleidelijke aanbod aarzelde nu niet langer en schonk Aphrodite de gouden appel.

Het verdere verloop

Enige tijd later zeilde Paris naar Sparta waar hij aan het Hof van Menelaos en Helena met alle egards werd onthaald. Daar herinnerde hij Aphrodite aan haar belofte. Deze zorgde ervoor dat Helena op slag verliefd werd op de Trojaanse prins en niet aarzelde haar gemaal te verlaten om haar nieuwe minnaar naar Troje te volgen. Toen Menelaos ontdekte wat er was gebeurd, barstte hij in woede uit en riep de hulp in van zijn broer Agamemnon om Helena uit Troje terug te halen. Het was het begin van de Trojaanse oorlog waarin volgens de Griekse mythologie heel wat helden en goden een rol speelden.

De rest van het verhaal is genoegzaam bekend. Pas nadat de sluwe Odysseus de Trojanen met een list wist te verschalken konden de Grieken de stad innemen. De mythische strijd kende uiteindelijk toch nog een positieve afloop want toen Menelaos oog in oog kwam te staan met Helena werd Aphrodite’s betovering verbroken en werd Helena opnieuw verliefd op haar man…

Het “Oordeel van Paris” in de kunst

Het ‘Parisoordeel’ is in de loop der tijden voor menig kunstenaar steeds een geliefkoosd onderwerp geweest. Zo inspireerde het thema op het einde van de zestiende eeuw de Brusselse schilder Hendrick de Clerck (ca. 1560-1630). Deze wist op meesterlijke wijze het tafereel in een maniëristische stijl op doek vast te leggen. Het werk is nu één van de blikvangers uit de indrukwekkende collectie van de “Phoebus Foundation”, een kunststichting die door de Belgische familie Huts werd opgericht.

De Spaanse schilder Enrique Simonet Lombardo (1866-1927) veroorzaakte begin twintigste eeuw dan weer enige ophef bij de goegemeente met zijn El juicio de Paris door er de godin Aphrodite naakt en op een vrij sensuele wijze op af te beelden. Het doek is te bezichtigen in het “Museo de Bellas Artes” te Malaga.

Ook de Franse impressionistische kunstschilder Pierre-Auguste Renoir (1841-1919) vereeuwigde omstreeks 1913 deze mythologische scène. Het schilderij werd enkele jaren geleden tegen een exorbitante prijs verkocht aan het Bijutsukan Museum van Hiroshima in Japan.