Op 27 januari 1945 wordt vernietigingskamp Auschwitz bevrijd door het Russische Rode Leger. Het in het zuidwesten van Polen gelegen kamp is dan bijna leeg.
De Slag om Arnhem leidde tot de grootste evacuatie uit de Nederlandse geschiedenis. Ongeveer 95.000 inwoners moesten voor enkele maanden de stad verlaten. Andrรฉ Horlings schreef een mooi en belangrijk boek met herinneringen van ooggetuigen tijdens en na de Slag om Arnhem: Arnhem spookstad (Uitgeverij Sycorax, 2018). Van dit boek is nu een tweede druk verschenen.
De stad Groningen liep tijdens de Tweede Wereldoorlog nauwelijks oorlogsschade op. Tot april 1945. Zo'n zevenduizend Duitsers besloten zich toen te verschansen in de stad. Ze boden er hevig weerstand tegen de oprukkende Canadezen.
Joodse verzetsstrijders in kamp Westerbork hielpen meer dan honderd medegevangenen ontsnappen. In het kamp waren tijdens de oorlog tenminste twee georganiseerde verzetsgroepen actief: de communistisch georiรซnteerde Groep Van Dien en de meer zionistische Westerweelgroep. Dat blijkt uit nieuw onderzoek voor de website bevrijdingsportretten.nl.
Op 23 april 1945 en de daarop volgende dagen werden vele vrouwen uit concentratiekamp Ravensbrรผck gered. Hieronder bevonden zich enkele honderden Nederlandse vrouwen, waarvan een deel eerder in Kamp Vught zat. Deze reddingsactie maakte deel uit van een van de grootste reddingsacties uit de Tweede Wereldoorlog: het โwitte bussen planโ. Dit plan werd uitgevoerd door het Zweedse Rode Kruis op
Nederland was gedurende de eerste jaren na de oorlog een zeer autoritaire maatschappij. Dat is wat Bernard Schut concludeert in zijn boek โDe rekening van vijf jaar oorlogโ over Bilthoven en De Bilt gedurende de eerste jaren na de bevrijding. Joden die de Holocaust hadden overleefd werden bij terugkeer bepaald niet warm onthaald, net zo min als dwangarbeiders die terugkeerden
Van de historische uitzending zijn ruim 19 minuten terug te vinden in de archieven van de omroep. De resterende 11 minuten zijn niet bewaard gebleven. De Wereldomroep maakte een reconstructie.
Op 14 augustus 1945 maakte Alfred Eisenstaedt een beroemde foto van een matroos die op Times Square in New York een verpleegster kust. Een week later werd de foto, tegenwoordig bekend als V-J Day in Times Square, gepubliceerd in TIME. Uiteindelijk werd het een van de beroemdste bevrijdingsfotoโs ooit gemaakt.
In het Westen zijn we weleens geneigd al dat praalvertoon ietwat geringschattend gade te slaan. Critici hebben de jaarlijke 9-meiparade zelfs anachronistisch genoemd, een cultverschijnsel dat niet van deze tijd is en doet denken aan totalitaire regimes. Wat beweegt de Russen ertoe deze traditie onverminderd voort te zetten?
De film is onder meer interessant omdat hij afwijkt van veel andere films uit deze periode. De nadruk ligt minder op de bevrijdingsfeesten, en er zijn meer beelden van een verwoest Nederland.
Naar aanleiding van de zeventigste verjaardag van de bevrijding is in Kazerne Dossin en het Fort van Breendonk de komende maanden de dubbeltentoonstelling โBevrijding! Belgen in Duitse kampenโ te zien, met nooit eerder vertoonde fotoโs die een onthullende kijk bieden op de laatste oorlogsmaanden van 1945.