De dertigjarige Frans Aarts uit Bergen op Zoom is stuurman aan boord van het koopvaardijschip S.S. Kota Tjandi als dit schip op 30 april 1943 wordt geraakt door een torpedo van een Duitse onderzeeër en hij overlijdt. Zo zijn er ruim 2100 Brabantse militairen en verzetsstrijders gevallen voor vrijheid en gerechtigheid. Op 11 september 2019 is het 75 jaar geleden dat de bevrijding van Noord-Brabant van de Duitse bezetting begon. Om dit te herdenken, presenteert het Brabants Historisch Informatie Centrum samen met de Stichting Herdenking Brabants Gesneuvelden in Waalre een digitale Eregalerij voor alle omgekomen Brabantse militairen en verzetsplegers.
Het gaat bij dit digitale monument niet alleen om de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, maar ook om de Brabantse militairen die zijn omgekomen in Nederlands-Indië, Nederlands-Nieuw-Guinea, tijdens de Koreaoorlog en tijdens missies in VN- en NAVO-verband. Belangstellenden kunnen de eregalerij raadplegen via: www.brabantsegesneuvelden.nl.
Ruim 2100 slachtoffers
Op de eregalerij zijn de gegevens verzameld van de ruim 2100 slachtoffers die bij het BHIC in beeld zijn. Allemaal hebben ze een verhaal en staan ze genoemd met de gegevens die bij het BHIC bekend zijn. Van ruim 1000 slachtoffers worden een of meerdere foto’s getoond.
“Op die manier zorgen we ervoor dat we niet alleen namen herdenken, maar ook de personen erachter. Immers waren het allemaal op de eerste plaats mensen; vaders, zoons, broers en vrienden die plots aan het leven zijn ontrukt. Velen van hen stonden voor moeilijke keuzes, anderen hebben onvoorstelbaar geleden. Allemaal verdienen ze het dat hun verhaal verteld wordt, hoe heldhaftig of bescheiden ook. Dat hun offers nooit worden vergeten.”
Een levend document
Omdat de eregalerij digitaal is, kan deze wat het informatiecentrum betreft ook goed dienen als levend document. De namen, verhalen en gegevens zijn niet in steen gebeiteld. Ook na de presentatie in september 2019 blijft er ruimte voor aanvullingen en correcties, zodat de eregalerij altijd actueel blijft.
Meehelpen
Het BHIC nodigt personen die meer informatie hebben uit om te reageren, zodat de eregalerij zo volledig en actueel mogelijk gehouden kan worden. Wie op de site dus een bekende of een familielid aantreft waar men iets meer over kan vertellen, of van wie er een foto te tonen is, kan dus een bericht achterlaten, of contact met de beheerders opnemen. Daarnaast is er ook gelegenheid om voor de gesneuvelden een kaarsje aan te steken.
~ BHIC
De website: www.brabantsegesneuvelden.nl
Overzicht van boeken over de Tweede Wereldoorlog
Expositie Eregalerij
Van zaterdag 7 september tot en met zondag 22 september is in Het Waalres Museum een expositie over de Eregalerij te bezichtigen, met daarin een selectie van de opgehaalde verhalen en foto’s van de gesneuvelden en achtergronden over de conflicten waarin ze zijn omgekomen. De expositie is tot stand gekomen in samenwerking met de Stichting Herdenking Brabants Gesneuvelden, Het Waalres Museum.
Drie voorbeelden van Brabantse gesneuvelden:
Jacobus Marinus Aarts
In het voorjaar van 1939 komt ook zijn vrouw Anna Hamers vanuit Nederland over, met wie hij in januari op afstand was getrouwd. Basje is hun eerste zoon.
Op 8 maart 1942 wordt Jac., een dag voor de capitulatie van het KNIL op Java, door de Japanners krijgsgevangen genomen. Net als vele andere KNIL-militairen wordt hij naar het vasteland van Zuidoost-Azië getransporteerd en als dwangarbeider ingezet bij de aanleg van de Birma-spoorlijn. Tijdens zijn gevangenschap verneemt Jac. dankzij een gesmokkeld briefje dat zijn vrouw in Bandung was bevallen van hun tweede zoon Willy.
Het slopende werk en de buitengewoon slechte leefomstandigheden in de werkkampen langs het spoor worden Jac. uiteindelijk te veel. Op 9 augustus 1943 wordt hij getroffen door malaria. Amper een maand later, op 7 september, overlijdt hij in het Thaise kamp Kuie. Jac. is 32 jaar geworden. Pas in oktober 1945 krijgt de familie van het Nederlandse Roode Kruis bericht van zijn overlijden. In 1946 keert zijn vrouw met hun twee zoontjes aan boord van de Japara terug naar Nederland, waar ze intrekken bij Jac’s moeder in Hilvarenbeek.
Bron: Heemkundige kring Hilvarenbeek en Diessen ‘Ioannes Goropius Becanus’
Bernardus Beekmans
Wanneer de Duitsers op 10 mei 1940 daar de Maas oversteken, vlucht de bezetting van de kazemat, maar Bernard blijft als enige op zijn post en neemt de vijand onophoudelijk onder vuur, totdat de mitrailleur het door oververhitting begeeft. Daarna opent hij, vrijwel als laatste overgebleven verdediger van de linie, met zijn geweer het vuur op de binnentrekkende Duitsers.
Vier gevangengenomen Nederlandse soldaten worden door de Duitsers naar de kazemat gestuurd om Bernard tot overgave te dwingen. Hij blijkt dan al te zijn gesneuveld. Duitse soldaten die de Maas al eerder waren overgestoken, hadden de kazemat in de rug aangevallen en Bernard daarbij gedood. Hij is 32 jaar oud geworden. Vanwege zijn standvastigheid is Bernard postuum benoemd tot Ridder in de Militaire Willemsorde.
Bron: Heemkundekring Dye van Best
Marinus van den Boogaard
Op 4 september 1944 melden de broers zich met vijf vrijwilligers in het huis van boswachter Neefs op de Vloeiweide bij Rijsbergen. Als het geallieerde geschut vlak over de grens in België al goed hoorbaar is, wordt daar onder leiding van OD’er Paul Windhausen uit Breda een tijdelijke radiopost opgezet om de optrekkende bevrijders te ondersteunen. Ook wordt er een afwerpterrein aangewezen waar geallieerde vliegtuigen wapens en materiaal kunnen droppen. Met vijftien anderen gaan Rinus en Jacobus onderdeel uitmaken van de bewakingsploeg voor dit terrein. De groep loopt ook in de omgeving patrouille en is slechts licht bewapend, in de verwachting dat de geallieerden al over enkele uren zouden arriveren. Juist op dat ogenblik stokt de geallieerde opmars. De aanvoerroutes door België zijn te lang geworden en de troepen uitgeput. In de streek rond de Vloeiweide wordt het met de dag gevaarlijker door de komst van Duitse eenheden die eerder voor de geallieerden waren weggevlucht en nu standhouden.
Uiteindelijk wordt de radiopost ontdekt. Op 4 oktober 1944 volgt een gewelddadige inval in de boswachterswoning. Rinus komt in het vuurgevecht om het leven op 22-jarige leeftijd. Ook Paul Windhausen, vier andere leden van de OD en vier leden van de familie Neefs worden gedood. Broer Jacobus wordt de volgende dag met zeven metgezellen geëxecuteerd op de Schietheide in het Mastbos bij Ginneken.
Bron: Jaarboek De Oranjeboom 47, 1994
Meer verhalen: www.brabantsegesneuvelden.nl