Sint Jacobus, beschermheilige van Den Haag

Elke stad of elk dorp heeft een beschermheilige. Zo is Jacobus Apostel Maior (de oudere of de meerdere), de beschermheilige (schutspatroon) van Den Haag.

Jacob de Meerdere

Jacobus was één van de ‘twaalf’, de kring van meeste intieme apostelen van Jezus. Jacobus wordt de ‘meerdere’ (maior) genoemd om hem te onderscheiden van de andere Jacobus. Zijn broer was Johannes, die later de bekende evangelist zou worden. Beiden waren ze zoons van de visser Zebedeus.

Legende: Nuestra Señora del Pilar

Nadat de apostel Jacobus de Meerdere naar Spanje was afgereisd om er Christus’ leer te verkondigen, wist hij in Oviedo en Zaragoza acht personen tot bekering te brengen. Het gebeurde in de nacht op het moment dat deze acht met de apostel erbij diep in slaap waren aan de oevers van de Ebro, dat Maria verscheen. Zij gaf het als haar wens te kennen dat op die plek ter ere van haar een heiligdom gebouwd moest worden, acht voet breed en zestien lang. Vervolgens keerde Maria door de lucht terug naar Jeruzalem, waar ze nog elf jaar geleefd heeft. Christus zelf stuurde vanuit de hemel een pilaar, met de bedoeling dat er een beeld van Maria op gezet zou worden. Op die plaats staat nu de kerk van Nuestra Señora del Pilar van Zaragoza. Heligen.net

Volgens een andere legende zou zijn overschot, overdekt met jakobsschelpen op de Galicische (Noord-Spaanse) kust zijn aangespoeld. Een ster gaf de plaats aan (campus stellae of Compostela) waar een kerk moest worden gebouwd. Santiago (Sint Jacobus) de Compostela was, naast Jeruzalem en Rome, de beroemdste bedevaartplaats van de Middeleeuwen en trekt nog steeds duizenden pelgrims en andere belangstellenden uit de hele wereld.

Beschermheilige

Zoals gezegd is Jacobus de Meerdere de beschermheilige van Den Haag. Hij is tevens de beschermheilige van het Friese dorp Sint Jacobiparochie en er zijn heel veel kerken in Nederland te vinden die aan Jacobus zijn gewijd. Hij is patroon van pelgrims, bedevaartgangers, reizigers en mensen onderweg.

In 1279 (of 1290) is in Den Haag de orde van St. Jacob opgericht. Op 25 juli van dat jaar werden twaalf edelen in de Ridderzaal te Den Haag tot ridder geslagen. Graaf Floris is op de naamdag van St. Jacob geboren, 25 juli 1254. De orde van St. Jacob is de oudste ridderorde van ons land en bestaat nog steeds.

Jacobus wordt afgebeeld als pelgrim: lange mantel, breed gerande hoed, staf, reistas en drinkfles. Op zijn hoed en op zijn borst is de pelgrimsschelp te zien. Deze St. Jakobsschelpen werden door de pelgrims op het strand bij Santiago gevonden en meegenomen als souvenirs. Deze werden dan bevestigd op de hoed of een andere opzichtige plek op de kleding. Oliemaatschappij Shell heeft dit symbool overgenomen, als symbool voor de reiziger.

Sint Jacobskerk in Den Haag

Al sinds de vroege dertiende eeuw stond er op de plek van de huidige Grote Kerk (St. Jacobskerk) in Den Haag een houten kerkje. Dit was de plek waar twee belangrijke wegen samenkwamen; de weg van Monster naar Leiden en de weg van Scheveningen naar Delft. Hier is uiteindelijk ook het dorp Die Haghe ontstaan. Vanaf de vijftiende eeuw is hier de beroemde St. Jacobskerk met de eveneens beroemde zeshoekige Haagse Toren te vinden.

Sint-Jacobus de Meerderekerk

In de jaren 1875-1879 verrijst er van de hand van de architect P.J.H. Cuypers de schitterende neogotische kerk aan de Parkstraat. In 1975 is dit gebouw op de rijksmonumentenlijst geplaatst. Het is het enige werk (naast de fontein op het Binnenhof) van de hand van de beroemde architect Pierre Cuypers.