Dirk Hartog – En de Dirk Hartogschotel

Eerste Europeaan aan de Australische westkust
1 minuut leestijd
Dirk Hartogschotel, anoniem, 1600-1616 (Rijksmuseum)
Dirk Hartogschotel, anoniem, 1600-1616 (Rijksmuseum)

De Nederlandse ontdekkingsreiziger Dirk Hartog (ca. 1580-1621) ontdekte op 25 oktober 1616 als eerste Europeaan de westkust van Australië. Hij bracht een deel van de kust in kaart en liet een schotel met een ingekerfde tekst achter.

Handtekening van Dirk Hartog - cc
Handtekening van Dirk Hartog – cc
In Australië is de ontdekkingsreiziger eigenlijk bekender dan in Nederland. Dit komt vooral door de schotel die de Nederlander tijdens zijn verkenning van het westen van Australië op het land achterliet. Alle scholieren in Australië krijgen tijdens de geschiedenisles te horen over deze Dirk Hartogschotel. De schotel is dan ook het eerste en oudste voorwerp dat getuigt van de relatie tussen Europa en Australië.

Hartog liet de tinnen schotel in oktober 1616 achter op de tot dan toe onbekende kust. De Nederlander was met zijn schip De Eendracht onderweg naar Java maar bij vergissing belandde hij bij de kust van het zuidelijke continent. De ontdekkingsreiziger had wel gelijk door dat er iets bijzonders was gebeurd toen hij op 25 oktober 1616 onverwachts op de onbekende kust stuitte. Niemand wist tot dan toe dat hier land was. Om te markeren dat hij er was geweest, liet hij aan de rand van een klif aan een paal een platgeslagen tinnen eetbord spijkeren, waarop hij een tekst aanbracht. De tekst op de Dirk Hartogschotel luidt in hedendaags Nederlands:

“Op 25 oktober 1616 is hier het schip de Eendracht uit Amsterdam aangekomen. De opperkoopman Gillis Mibais uit Luik, schipper Dirck Hartochs uit Amsterdam. De 27ste dito onder zeil gegaan naar Bantam. De onderkoopman Jan Stins, de opperstuurman Pieter Dookes uit Brielle. Anno 1616.”

In 2016 is de schotel gerestaureerd door het Rijksmuseum. Tijdens een staatsbezoek werd de schotel eind oktober onthuld door koning Willem-Alexander en koningin Máxima. In Australië wordt gevierd dat het 400 jaar geleden is dat Dirk Hartog als eerste Europeaan voet op Australische bodem zette. De schotel is enkele maanden te zien in het Western Australian Maritime Museum in Fremantle.

Eerbetoon aan Dirk Hartog

Enkele eilanden in de omgeving van het gebied dat de ontdekkingsreiziger verkende, zijn naar de Nederlander vernoemd: de Dirk Hartog eilanden. In de Amsterdamse zeeheldenbuurt is een straat naar de ontdekkingsreiziger genoemd: de Dirk Hartoghstraat.

Boek: Zeevaarders en ontdekkingsreizigers

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen gratis toegankelijk maken. Steun ons werk

Recent gepubliceerd

Reageer

Abonneer
Stuur mij een e-mail bij
guest
0 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 54.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
0
Reageren?x
×