Dark
Light

Izz ad-Din al-Qassam (1882-1935) – Islamitisch prediker

Auteur:
3 minuten leestijd

Invloedrijke soennitisch islamitische prediker die als verzetsstrijder actief was in het Brits Mandaat Palestina en in het Frans Mandaat Syrië. Stichtte in 1930 de militante groepering Zwarte Hand die aanslagen pleegde op verschillende Joodse en Britse doelen.

Izz ad-Din al-Qassam
Izz ad-Din al-Qassam
Izz ad-Din al-Qassam overleed in 1935, maar zijn naam is nog geregeld te horen. Met name de islamitische politieke en militante beweging Hamas houdt de herinnering levend. De gewapende tak van Hamas is naar hem vernoemd: Izz ad-Din al-Qassam Brigades. En ook de raketten die Hamas vanuit de Gaza-stook afvuurt op Israël dragen zijn naam (Qassam-raketten).

Al-Qassam werd in 1882 geboren in Jableh, een kustplaats in West-Syrië, en studeerde aan de Al-Azhar Universiteit in Caïro. Na zijn terugkomst in Syrië werd hij leraar en later imam in de plaatselijke moskee. Nadat in september 1911 de Tripolitaanse Oorlog uitbrak en Italië Libië binnenviel, riep Izz ad-Din al-Qassam de Jihad uit en startte hij met het werven van fondsen voor een bevrijding van Libië. Hij wist tientallen vrijwilligers om zich heen te verzamelen en trok toen op naar Libië om te vechten. De Ottomanen aldaar hielden hem echter tegen en stuurden hem terug naar huis.

Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog trad al-Qassam toe tot het leger van het Ottomaanse Rijk. In de buurt van Damascus volgde hij een militaire opleiding. Uiteindelijk werd hij als geestelijke toegevoegd aan een militaire basis.

Syrische opstand

Koning Faisal I van Irak
Koning Faisal I van Irak
In de Syrische opstand van 1921 tegen de Fransen speelde Izz ad-Din al-Qassam een belangrijke rol. Koning Faisal I van Irak was een jaar eerder door het nationale congres uitgeroepen tot koning van Groot-Syrië. Een maand na deze gebeurtenis kreeg Frankrijk tijdens de Conferentie van San Remo echter het mandaat over Syrië toegewezen. Deze situatie leidde tot Slag bij Maysaloun van 24 juli 1920 waarbij Frankrijk het opnam tegen het nieuwe koninkrijk Syrië. De strijd werd beslist in het voordeel van Frankrijk, maar al-Qassam legde zich daar niet bij neer. Hij was nauw betrokken bij de Syrische opstand van 1921 en werd nadat deze was mislukt door de Fransen ter dood veroordeeld.

De islamitische prediker en verzetsstrijder vluchtte hierop naar Haifa. Hier zette hij zijn werk als onderwijzer voort en zette hij onder meer een school op waar arbeiders ’s nachts konden worden opgeleid tot imam en worden onderwezen in de leer van de islam.

Zwarte Hand

In 1930 richtte al-Qassam de Zwarte Hand op, een militante anti-Zionistische en anti-Britse beweging die door de autoriteiten van het mandaatgebied geregeld werd bestempeld als terroristisch. al-Qassam rekruteerde met name onder vanwege Joodse immigratie landloos geworden boeren en zorgde dat deze een militaire opleiding kregen. In 1935 had hij de beschikking over tussen de 200 en 800 gewapende en getrainde mannen. De Zwarte Hand pleegde vele aanslagen, vooral op Britse en Joodse doelen, waarbij veel mensen om het leven kwamen.

Qassam-raketten van Hamas
Qassam-raketten van Hamas
De leider van de Zwarte Hand werd op 20 november 1935 tijdens een vuurgevecht met de Britten, waarbij ook een politieman omkwam, gedood.

Als verzetsstrijder mag al-Qassam dan geen echte successen hebben geboekt, populair was en is hij in het Midden-Oosten nog bij een groot aantal mensen. Met name voor veel Palestijnen is al-Qassam een held en een martelaar. De manier waarop hij stierf spreekt velen aan. Al-Qassam zou terwijl hij omsingeld was door de Britten zijn mannen opgedragen te hebben te sterven als martelaren en zelf als eerste het vuur hebben geopend. De gewapende tak van Hamas draagt de naam van al-Qassam en ook de zelfgebouwde raketten die Hamas afvuurt op Israël zijn naar hem vernoemd. De begrafenis van al-Qassam trok in 1935 duizenden mensen. Hij werd begraven op de moslimbegraafplaats bij Nesher, een stad in het Haifa District. Die stad maakt momenteel overigens onderdeel uit van Israël.

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek en trekt maandelijks honderdduizenden bezoekers. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen toegankelijk maken voor een breed publiek. Meer informatie

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 50.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
×