Boekbesprekingen - Recensies van geschiedenisboeken | Pagina 9

Veel Indonesische burgerdoden nam Nederlandse krijgsmacht voor lief

De Indonesische onafhankelijkheidsstrijd (1945-1950) stelde de Nederlandse krijgsmacht voor onverwachte en grote problemen. Militair-theoretisch werd geen afdoende oplossing gevonden. In de praktijk leidde dat tot opvoering van het geweldsniveau, waarbij de strijdkrachten bereid waren veel Indonesische burgerdoden op de koop toe te nemen.

Hendrik Uittien voor de klas op de Middelbare Koloniale Landbouwschool in Deventer.

Boekbesprekingen·Tweede Wereldoorlog

Hendrik Uittien – Botanicus in oorlogstijd

Politiek interesseerde botanicus Hendrik Uittien niet, totdat de opkomst van het nazisme hem zijn ogen opende. Hij kon zich niet langer afzijdig houden en kwam in verzet.

Boekbesprekingen·Italië·Politieke geschiedenis

Miljoenen mensen geloofden ooit in het fascisme

Als na 1945 iemand onwelgevallige ideeën of gedrag vertoont wordt hij ‘fascist’ genoemd en daarmee effectief onschadelijk gemaakt, want wie wil er nu iets te maken hebben met het fascisme? De werkelijkheid is natuurlijk niet zo simpel.

Boekbesprekingen·Frankrijk·Seksualiteit

De ‘vrouwtjes’ van Parijs

Naar schatting waren rond het midden van de negentiende eeuw ongeveer honderdduizend vrouwen in Parijs werkzaam in de prostitutie.

Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

Hoe de NAVO nadenkt over de toekomst

Is het Noord-Atlantisch Bondgenootschap berekend op zijn taak of is de alliantie ‘hersendood’, zoals Macron in 2019 beweerde? Hoe versleten is de NAVO, hoe bij de tijd?

De roaring fifties - Detail van de boekcover

Boekbesprekingen·Geschiedenisboeken

Tegendraads en vernieuwend in de jaren vijftig

Waren de jaren vijftig saai, sloom en duf? Dat beeld bestaat wel, maar meerdere historici hebben het al bijgesteld.

Boekbesprekingen·Religieuze geschiedenis

Villa De Wartburg, opvangcentrum voor priesters

In een markante villa in het Gelderse Velp opende Herman Hegger in 1962 een opvangcentrum voor priesters die hun klooster hadden verlaten.

Tekeningen van de Duitse antropoloog en anatoom Johann Friedrich Blumenbach (1752-1840) die onderzoek deed naar de mensheid en een indeling in vijf rassen maakte.

Boekbesprekingen

Wat loopt daar? Een biologische kijk op rassen

Racisme is een groot sociaal probleem, maar de wortel ervan, het ras, is biologisch.

Negentiende-eeuwse reclame voor een 'woordenboek der Nederlandsche Taal'

Boekbesprekingen·Taalgeschiedenis

Pessimisme over de Nederlandse taal… nergens voor nodig?

In 1930 kondigden ‘De Telegraaf’ en de ‘Nieuwe Rotterdamsche Courant’ de ondergang van het Algemeen Beschaafd Nederlands aan. Toch communiceren tegenwoordig meer dan 24 miljoen mensen in het Nederlands.

België·Boekbesprekingen·Kunstenaars·Kunstgeschiedenis

Panamarenko, de Antwerpse kunstenaar, zegt het zelf

"Henri Van Herwegen is dood, ik zou niet weten wie het is. Het is een snotneusnaam, een naam die niets betekent en waarmee je zeker niet opgewekt het leven binnenstapt."

Els Borst in 2009 tijdens een D66-congres in Breda. Links Hans van Mierlo, rechts Alexander Pechtold

Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

Els Borst: nuchter en pragmatisch, maar ook nogal afstandelijk

In 2001 verwierf Els Borst internationale bekendheid toen Nederland als eerste land ter wereld een ‘euthanasiewet’ invoerde.

Lezende vrouw op het schilderij 'Thoughts' - John Henry Henshall, 1883

Boekbesprekingen·Literatuur

De meest gelezen boeken in de negentiende eeuw

Wat lazen negentiende-eeuwers? Waar haalden ze hun boeken vandaan en wie waren hun favoriete auteurs?

Synagoge in Lviv na de pogrom van 1918, uitgevoerd door Poolse soldaten en christelijke burgers

Boekbesprekingen·Jodenvervolging·Oekraïne

Oekraïense pogroms als voorbode van nazimisdaden twintig jaar later

“De pogroms van 1918-1921 hadden geweld tegen Joden al aanvaardbaar gemaakt, als reactie op de excessen van het bolsjewisme.”

De variëteit aan volkeren in multicultureel Oostenrijk-Hongarije, in 1902 uitgebeeld aan de hand van de negen gemeenschappen in Boekovina, een regio die nu verdeeld wordt tussen Oekraïne en Roemenië. Trots poseren hier vertegenwoordigers van de Hutsulen, Hongaren, Romanen, Lipovanen, Joden, Polen, Zwaben, Roemenen en Rusynen.

Boekbesprekingen·Europese geschiedenis

Habsburgse Rijk hield het 600 jaar vol

Voor de Eerste Wereldoorlog woonde 13 procent van de Europeanen in het Habsburgse rijk.

Antwerpen op een kaart van Lodovico Guicciardini, 1567

België·Boekbesprekingen

De gloriejaren van Antwerpen

De Venetiaanse ambassadeur Cavalli schreef naar zijn stadsbestuur: ‘Er is geen man, hoe armzalig van geboorte en hoe lui ook, die hier niet kan rijk worden van de handel’.

Getekend zelfportret van de jonge Dürer - Voorstudie, 1493

Boekbesprekingen·Kunstgeschiedenis

Albrecht Dürer, de reizende kunstenaar-ondernemer

In 1520/21 – 500 jaar geleden dus – drentelde Albrecht Dürer (1471-1528) door onze contreien. De Duitse kunstenaar combineerde een ‘zakenreis’ met nieuwe ontdekkingen, nieuwe ontmoetingen die zijn werk beïnvloedden. Tijdens die laatste grote reis hield de Renaissance-artiest dagboeknotities bij en maakte hij verbluffende schetsen.

Sapiens 2 – De pijlers van de beschaving

Boekbesprekingen·Strips

Yuval Noah Harari en de pijlers van de beschaving

Bespreking van het tweede deel van Yuval Noah Harari's graphic novel over de geschiedenis van de mens, getiteld 'De pijlers van de beschaving'.

Boekbesprekingen·Literatuur

Een poging tot restitutie: W.G. Sebald

Weinig conjunctuurgevoelig leek de reputatie van de in 2001 bij een auto ongeluk overleden Duitse schrijver en hoogleraar literatuur W.G. Sebald, die bekendheid verwierf met een relatief klein oeuvre. Recentelijk verscheen de publicatie van Carole Angier, de eerste volledige biografie over werk en leven van de destijds Nobelprijswaardig geachte auteur.

Duitse soldaten met een paardenspan in de Russische modder, 1942

Boekbesprekingen·Dieren·Tweede Wereldoorlog

Dieren in het Derde Rijk

Zijderupsen zijn niet de eerste dieren waar je aan denkt in combinatie met het Derde Rijk. Eerder zul je Hitlers Duitsland associëren met Duitse herders. Dit hondenras was immers de favoriet van de Duitse dictator. Hij en zijn hond Blondi waren tijdens de oorlogsjaren onafscheidelijk.

Boekbesprekingen·Maritieme geschiedenis·Tweede Wereldoorlog

Operatie Pedestal – Het gevecht om Malta

Operatie Pedestal was een cruciale hulpmissie die uitgroeide tot een epische, bloedige zeeslag en een cruciaal moment in de Tweede Wereldoorlog. In 1942 had de Luftwaffe Malta in een wurggreep. In de maanden april en mei lieten ze in de hele Blitz meer bommen op het eiland vallen dan op Londen.

Boekbesprekingen·Friesland·Middeleeuwen·Religieuze geschiedenis

Middeleeuwers en hun geloof in Noord-Nederland

In de twaalfde en dertiende eeuw verrezen in het rijke Friese Noorden (Friesland en de Groningse Ommelanden) in korte tijd talloze stenen kerkjes. Ze vormen tegenwoordig een monumentale romanogotische erfenis uit de Middeleeuwen en staan er nog steeds patent bij.