Maandag is het exact 600 jaar geleden dat de monnik Helmich de Lewe de laatste hand legde aan het beroemde gebedenboek van hertogin Maria van Gelre. Het wordt beschouwd als de grootste kunstschat uit middeleeuws Gelderland, maar het boek kan niet onderzocht worden omdat het dringend gerestaureerd moet worden.
Al in de Middeleeuwen werd elk aandenken dat herinnerde aan een heilige met uiterste zorg en verering omringd. Om precies dezelfde reden als nu: het idee dat er iets van de gewaardeerde persoon in dat souvenir, dat aanÂdenken is terechtgekomen waardoor het magische krachten zou hebben.
Het Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC) heeft een groot deel van het archief van de Raad en Leenhof van Brabant, een van de belangrijkste archieven bij historisch onderzoek in Brabant tot 1811, online toegankelijk gemaakt.
De afgelopen dagen wordt op internet massaal gekeken naar een spectaculaire video van de moderne boogschutter Lars Andersen.
Bij mijn weten is tijdens de colleges over de Middeleeuwen van de opleiding Geschiedenis die ik rond de millenniumwisseling volgde, de naam van Barbara Tuchman nooit gevallen. Een gemis.
Geschiedenis is bij uitstek een vak waarover veel moppen de ronde doen. Vandaag een aantal moppen over de Middeleeuwen.
Een Britse schatzoeker heeft in een weiland bij Aylesbury een middeleeuwse muntschat gevonden. De schat bestaat uit maar liefst 5251 zilveren munten.
Het woord 'beurs' is geboren in de Vlaamse stad Brugge, vernoemd naar een familie in die plaats en verspreidt zich rond rond 1475 razendsnel over Europa.
Op 2 maart 1127 vond er in de Sint-Donaaskerk van Brugge tijdens de ochtendmis een gruwelijke misdaad plaats.
Minder bekend is dat de Mont Ventoux in april 1336 bedwongen is door de Italiaanse dichter Francesco Petrarca (1304-1376).
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan stelt dat een moslim Amerika lang voor Christoffel Columbus ontdekte.
"De familie Habsburg is dankzij listigheid, saaiheid, geluk en vlagen van genialiteit buitengewoon lang aan de macht gebleven. Rijken hebben hun bestaan altijd deels aan het toeval te danken, en voor het Habsburgse Rijk geldt dat in bijzondere mate."
'Abelardiseren' is een vrij onbekend werkwoord dat in de negentiende eeuw uit de meeste Nederlandse en Franse woordenboeken is geschrapt. Eigenlijk is dat onterecht. De term heeft namelijk een bijzondere geschiedenis. Abelardiseren verwijst naar de beroemdste theoloog uit de twaalfde eeuw Pierre Abélard en betekent in alledaags Nederlands: iemand castreren of ontmannen.
Het Haags liederenhandschrift bevat een groot aantal gedichten, liederen, raadsels en sproken (korte didactische verhaaltjes in versvorm). Het precieze aantal hangt af van de geleerde die zich er over buigt, want van sommige gedichten is het niet duidelijk waar ze ophouden.
Waarom is het machtscentrum van Nederland uitgerekend op die plek te vinden? De Graven van Holland vonden het daar wel mooi rustig, zo tussen bossen en duinen waar je lekker kon jagen. Dat er rondom hun kasteel een stad zou ontstaan, genoemd naar het bos van de graaf (in het middeleeuws des Graven Haghe), konden ze toen nog niet bevroeden.
Het heeft vast te maken met ‘onze’ Gouden Eeuw die in veler ogen nu eenmaal het meeste heeft opgebracht, niet alleen in economische maar ook in culturele zin. Het middeleeuwse verleden heeft in Nederland veel minder prestige dan bijvoorbeeld in België waar de periode wel nadrukkelijk als een bloeiperiode wordt beschouwd.
![Augustinus, ’La Cité de Dieu’ [10 A 011]](https://historiek.net/wp-content/uploads-phistor1/2014/09/MMW_10_A_11_006r.jpg)
In 1371 gaf de Franse koning Karel V aan Raoul de Presles de opdracht om De civitate Dei (‘De stad Gods’) van de kerkvader Augustinus in het Frans te vertalen. De koning vond dat dit werk, dat fundamenteel was voor de verhouding tussen kerk en staat in de Middeleeuwen, ook toegankelijk moest zijn voor de leden van zijn hof die
Vanaf de Middeleeuwen komen de zwanen de Brugse geschiedenis binnengezwommen. In het begin van de vijftiende eeuw had Brugge immers het recht om zwanen te houden afgekocht van de graaf van Vlaanderen. Zwanen werden in deze tijd gezien als een distinctiesymbool en mochten op straf van boete niet geroofd of gedood worden.
Handschriften worden vaak speciaal persoonlijk gedecoreerd voor de opdrachtgever of ‘patroon’. Soms bestelt deze een bladvullende miniatuur met een afbeelding van zichzelf, devoot knielend voor zijn favoriete heilige.
In de periode voor de bedijkingen stond het Noord-Nederlandse kustlandschap nog in open verbinding met de zee, waardoor het gebied regelmatig overstroomde. Toch vormden deze kwelders een voor de mens aantrekkelijk leefgebied; op kunstmatig opgeworpen woonheuvels, de terpen en wierden, bouwde men hun boerderijen.
Jan Paul Crielaard gaat met een team bekijken hoe mensen in een periode van 4000 jaar verbonden waren met elkaar, hun goden en het landschap om hen heen.
