Sleutelproef en draaiproef – Is het een heks of niet?

In de tijd van de heksenvervolgingen (1450-1750) waren er verschillende manieren waarop men probeerde te achterhalen of iemand een heks was of niet. Een van die methodes was de zogenoemde sleutelproef. Volgens het volksgeloof zou een in de Bijbel gelegde sleutel gaan draaien, wanneer de naam van de heks hardop uitgesproken werd.

Oudewater, stad van het touw en de Geelbuiken

De inwoners van de Utrechtse stad Oudewater worden ook wel “Geelbuiken” genoemd. Vroeger liepen dan ook veel inwoners van de stad letterlijk rond met een gele buik. Die gekleurde buik liep men op tijdens het maken van touw.

De heksenwaag van Oudewater

Bij de heksenwaag van Oudewater konden van hekserij verdachte personen zich laten wegen en een zogenaamd 'Certificaet van Weginghe' bemachtigen.

…en het ‘Certificaet van Weginghe’
/

Magie van toveressen opeens weer hip

Of het was de tentoonstelling, De heksen van Pieter Bruegel in Museum Catharijneconvent in Utrecht, of het is de tijdgeest; feit is dat er steeds meer belangstelling is voor de achtergronden van hekserij.

Ruud Borman zoekt oorsprong heksenjacht in oertijd
/

‘Heksenhoer, sterf!’

Al eeuwen doen er talloze clichés en mythes de ronde over heksen, zoals de idee dat heksen altijd oude, lelijke vrouwtjes waren. En dat ze zichzelf niet konden verdedigen.

Heksenwaan had wortels in Oudheid
/

Hoe de kruidenvrouw bondgenoot van de duivel werd

Ruud Borman kijkt voor de verklaring van de heksenwaan niet alleen naar de periode van heksenvervolgingen zelf, maar ook naar hoe er in voorgaande eeuwen tegen toverij en magie werd aangekeken en hij legt een verband met het gebruik van hallucinogene middelen in de prehistorie.

Achtergronden van de heksenvervolging in Nederland