Heksen, hekserij en magie - Geschiedenis

Een van de veroordeelde 'heksen' - Thomas Satterwhite Noble, 1869

‘Heks’ Elizabeth Johnson na 329 jaar officieel vrijgesproken

In 1693 werd Elizabeth Johnson tijdens de geruchtmakende heksenprocessen van Salem te dood veroordeeld. Het vonnis werd uiteindelijk niet voltrokken, maar eerherstel kwam er nooit. Dankzij de inzet van enkele scholieren in de Amerikaanse staat Massachusetts is de vrouw 329 jaar na dato nu alsnog officieel vrijgesproken.

Verbeelding van een bijbels tafereel: "Saul en de heks van Endor"

Boekbesprekingen·Hekserij·Religieuze geschiedenis

Hoe de gereformeerde kerk worstelde met toverij en bijgeloof

In de zestiende en zeventiende eeuw kende de vervolging van tovenaars, heksen en magiërs een enorme climax, al verschilde die van plaats tot plaats en van tijd tot tijd. In Friesland ontbraken eind zestiende eeuw vervolgingen zelfs, de Staten namen de ‘duivelbezweerders, waarzeggers, handkijkers en boterlezers’ niet au serieux, zo blijkt uit een Statenresolutie van 14 april 1584.

Boekfragmenten·Dieren·Hekserij·Populair

De demonische kat

"Om te achterhalen of je kat een heks was, kon je haar het best afranselen of zelfs een poot breken."

Protocollen van de wijzen van Zion (c) LWL-Ansgar Hoffmann

Duitsland·Hekserij

Feit of fictie? Samenzweringstheorieën

Vond de maanlanding in een filmstudio plaats? Waren de Tempeliers homoseksueel? Hebben de Amerikanen een kever losgelaten in de DDR om de aardappeloogst te vernietigen? En bestaat de Duitse stad Bielefeld wel? Vragen, vragen.

Paasvuur in Eibergen, 1e Paasdag 2006 (Publiek Domein - wiki)

Hekserij·Pasen·Vaderlandse geschiedenis

Geschiedenis van het Paasvuur

Het traditionele Paasvuur wordt ieder jaar in vooral het oosten en noorden van Nederland ontstoken. Waar komt deze traditie van het Paasvuur eigenlijk vandaan? Een korte geschiedenis.

Hekserij·Religieuze geschiedenis

De heksenvervolging van paus Innocentius VIII (1432-1492)

Op initiatief van paus Innocentius VIII begon de inquisitie einde vijftiende eeuw een ware kruistocht tegen hekserij, een ideologische strijd die in heel Europa nog lang zou nazinderen.

Bijbel die gebruikt is voor de sleutelproef of draaiproef, te zien in de Heksenwaag in Oudewater (Foto Historiek)

Hekserij

Sleutelproef en draaiproef – Is het een heks of niet?

In de tijd van de heksenvervolgingen (1450-1750) waren er verschillende manieren waarop men probeerde te achterhalen of iemand een heks was of niet. Een van die methodes was de zogenoemde sleutelproef. Volgens het volksgeloof zou een in de Bijbel gelegde sleutel gaan draaien, wanneer de naam van de heks hardop uitgesproken werd.

Hekserij

Oudewater, stad van het touw en de Geelbuiken

De inwoners van de Utrechtse stad Oudewater worden ook wel “Geelbuiken” genoemd. Vroeger liepen dan ook veel inwoners van de stad letterlijk rond met een gele buik. Die gekleurde buik liep men op tijdens het maken van touw.

Hekserij

De heksenwaag van Oudewater

Bij de heksenwaag van Oudewater konden van hekserij verdachte personen zich laten wegen en een zogenaamd 'Certificaet van Weginghe' bemachtigen.

Hekserij·Middeleeuwen·Religieuze geschiedenis

De Vauderie d’Arras, een beruchte heksenverbranding in Atrecht (1460)

Op 6 mei 1460 vond in de stad Atrecht in de Bourgondische Nederlanden (Tegenwoordig kennen we Atrecht als Arras in Noord-Frankrijk) een gruwelijke executie plaats van meerdere vermeende heksen. Wat gebeurde er op die dag?

Heksen op de brandstapel uit de Heksenhamer

Hekserij·Populair

De Heksenhamer – Handboek voor de vervolging van heksen

In 1487 publiceerde een inquisiteur van de paus een handleiding voor de vervolging en bestraffing van heksen.

Boekbesprekingen·Hekserij·Religieuze geschiedenis

Een geschiedenis van de heksenvervolgingen

Het hoogtepunt van de heksenvervolgingen in Europa lag in het tijdvak 1450-1750. De ‘wortels’ van het heksengeloof gaan terug tot de Oudheid.

Heksensabbat, verering van de duivel in de gedaante van een bok en een kater

Biografieën·Hekserij·Historische vrouwen·Populair

Entgen Luyten († 1674) – Het laatste Nederlandse slachtoffer van de heksenvervolgingen

Tussen ruwweg 1450 en 1720 vonden op veel plekken in Europa heksenvervolgingen plaats. Vermoedelijk werden ongeveer 30.000 tot 60.000 mensen ter dood gebracht.

Petronius schrijft in de oudheid al over weerwolven en ook in de middeleeuwen zijn ze vaak het onderwerp van volksverhalen.

Hekserij

Halloween: griezelen met een Brabants tintje

Halloween begint steeds nadrukkelijker deel uit te maken van de Nederlandse tradities. De winkels liggen vol met heksenkostuums en feestelijke ornamenten zoals afgehakte voeten, reuzenspinnen en doodshoofden.

Egypte·Hekserij·Populair·Religieuze geschiedenis·Trivia

Gewogen en te licht bevonden

De uitdrukking ‘gewogen en te licht bevonden’ is afkomstig uit de Bijbel. Het betekent dat je niet door de keuring komt of dreigt veroordeeld te worden.

Op het schilderij Jacobus bij de tovenaar van Pieter Bruegel vlogen de heksen op bezemstelen door de schoorsteen.

Boekbesprekingen·Hekserij

Magie van toveressen opeens weer hip

Of het was de tentoonstelling, De heksen van Pieter Bruegel in Museum Catharijneconvent in Utrecht, of het is de tijdgeest; feit is dat er steeds meer belangstelling is voor de achtergronden van hekserij.

Hekserij·Opinie

De Nederlander en magie

In vroeger tijden was magie een normaal onderdeel van het dagelijks leven. En vandaag de dag geldt dat in veel landen en culturen nog steeds.

Boekbesprekingen·Hekserij

‘Heksenhoer, sterf!’

Al eeuwen doen er talloze clichés en mythes de ronde over heksen, zoals de idee dat heksen altijd oude, lelijke vrouwtjes waren. En dat ze zichzelf niet konden verdedigen.

Vliegende heksen op een schilderij uit 1526: ‘Saul bij de heks van Endor’ (Jacob van Oostsanen).

Boekbesprekingen·Hekserij·Religieuze geschiedenis

Heksenhype in de Peel bracht 23 vrouwen op brandstapel (1595)

Tussen 1450 en 1750 zijn in grote delen van Europa tussen de 30.000 en 60.000 ‘heksen’, waarvan ongeveer 80 procent vrouwen, om het leven gebracht.

Boekfragmenten·Hekserij·Populair

Hoe de kruidenvrouw bondgenoot van de duivel werd

Ruud Borman kijkt voor de verklaring van de heksenwaan niet alleen naar de periode van heksenvervolgingen zelf, maar ook naar hoe er in voorgaande eeuwen tegen toverij en magie werd aangekeken en hij legt een verband met het gebruik van hallucinogene middelen in de prehistorie.

Johannes Wier (1515-1588), de trots van Grave

BHIC Verhalen·Geneeskunde·Hekserij·Opinie

Johannes Wier: advocaat van de heksen

Precies vijfhonderd jaar geleden werd in Grave een jongetje geboren, dat later uit zou groeien tot een fanatieke tegenstander van de 'heksenwaan': Johannes Wier.

1 2 Volgende