Boekbesprekingen - Recensies van geschiedenisboeken | Pagina 6

Maar het huishouden doen mochten vrouwen wel... (NARA)

De tergend trage vrouwenemancipatie in de 20ste eeuw

Het drukke leven van huisvrouw en moederschap, opgroeiende kinderen en daarna het lege nest, de elektrische apparaten die het huishouden toch wat verlichtten, dat alles maakte Betsy nerveus, wiebelig en stokongelukkig. En niet alleen haar. Al in 1955 schreef de Telegraaf over ‘huisvrouwenvermoeidheid’.

Boekbesprekingen·Engeland

Een onbezorgde en fantasierijke jeugd in het Interbellum

In het interbellum groeien de drie Seagravekinderen – Cristabel, Florence en Digby – op aan de kust van Dorset. Hun jeugd speelt zich af in de decadente jaren na de Eerste Wereldoorlog.

Wilhelmina van Pruisen door Johann Georg Ziesenis in 1779

Boekbesprekingen·Koningshuis

Vrouw van karakter

Het is een bekende scène uit de vaderlandse geschiedenis. Prinses Wilhelmina, de echtgenote van erfstadhouder Willem V, is op 28 juni 1778 op weg van haar verbanningsoord Nijmegen naar Den Haag. Ze hoopt de door de opstand van patriotten verstoorde rust in de provincie Holland en elders te herstellen.

Albertine Agnes van Oranje-Nassau en haar drie kinderen geschilderd door: Abraham van den Tempel. (Publiek domein/wiki)

Boekbesprekingen·Friesland·Koningshuis

Vrouw achter de schermen

Albertine Agnes Nassau geldt als een voorouder van het huidige Oranjegeslacht. Dat stamt, zoals bekend, niet rechtstreeks van Willem de Zwijger af, maar van de Friese zijtak. Albertine Agnes was de overgrootmoeder van de latere stadhouder Willem IV. Toch bestond er tot voor kort geen biografie van deze niet-alledaagse vrouw.

Afrika·Boekbesprekingen

Afrika is groter dan Canada, de VS en China samen

Afrika wordt vaak voorgesteld als een droog, rood safarilandschap, geteisterd door hongersnood, armoede en conflicten. Wat Dipo Faloyin betreft is dat beeld hard aan nuancering toe.

Deel van de Peutingerkaart met enkele plaatsen in België en Nederland

Boekbesprekingen·Cartografie·Oudheid·Romeinse Rijk

Dwalen langs de Romeinse wegen van de Peutingerkaart

Leiden noemt zich Lugdunum Batavorum. Waarom? Op basis van de traditionele interpretatie van de Peutingerkaart. Volgens Joep Rozemeyer klopt die interpretatie niet en is Lugdunum in werkelijkheid Gent.

Boekbesprekingen·Politieke geschiedenis

Politiek in de jaren zeventig: tussen optimisme en no-nonsense

De jaren zeventig waren een tijd van idealisme en activism. Maar het was ook een decennium waarin de kater van de jaren zestig voelbaar werd. Ongeveer halverwege de seventies, misschien zelfs al eerder, begon de sfeer van optimisme en hooggestemde verwachtingen om te slaan en maakte het linkse gedachtegoed steeds meer plaats voor rechtse ‘realiteitszin’.

Akte uit 1279 over de uitgifte van land in het Brabantse Hulsdonk (bij Zundert). De eerste regel luidt: ,,Wie, her Aert van Lovene, here van Breda, ende ver Ysabele sijn wief (. . .)’’. (Stadsarchief Breda)

Boekbesprekingen·Digitalisatie·Taalgeschiedenis

Prachtige hulp bij ontcijferen oude archiefstukken

Nu archieven in toenemende mate digitaal kunnen worden geraadpleegd zullen ook steeds meer onderzoekers stuiten op (zeer) moeilijk leesbare oude handschriften. Een fraai lees-, kijk- en leerboek daarover biedt uitkomst.

Boekbesprekingen

Zeven Woorden van de Lage Landen

Wat als de Lage Landen ergens in de Late Middeleeuwen waren verzwolgen door een enorme stormvloed en de kust daardoor definitief was verlegd naar het oosten van Duitsland en noorden van Frankrijk?

Boekbesprekingen·Friesland·Middeleeuwen

Een Friese ‘Quote 200’ uit de zestiende eeuw

De Friese adel van de late middeleeuwen opereerde in een niet-feodaal gebied dat lange tijd geen landsheer kende. Hadden de leden, hoofdelingen genaamd, zich uit de boerenstand omhooggewerkt of vormden ze vanouds een gesloten stand? En hoe zat het met hun vermogen?

Propgandabeeld op een militaire ansichtkaart. Gewonde soldaten juichen de Duitse keizer Wilhelm II toe.

Boekbesprekingen·Duitsland·Eerste Wereldoorlog·Jodenvervolging

Eerste Wereldoorlog gaf antisemitisme in Duitsland sterke impuls

Honderdduizend Joden vervulden in de Eerste Wereldoorlog militaire dienst in het Duitse leger, hoewel dit al tijdens de oorlog werd ontkend door rechts-radicale antisemieten in wier wereldbeeld Joden slechts oorlogsprofiteurs en lijntrekkers konden zijn.

Zicht op Rio de Janeiro - Thomas Ender, 1817

Boekbesprekingen·Ontdekkingsreizigers·Zuid-Amerika

De Oostenrijkse wetenschappelijke expeditie naar Brazilië

Brazilië in 1817. De Oostenrijkse aartshertogin Leopoldine trouwt in Rio de Janeiro met Pedro, de kroonprins van Portugal. De verbintenis opent ook de deuren voor een grote Oostenrijkse wetenschappelijke expeditie naar Brazilië.

Maquette van Arjan Verschoor in het Groninger Museum over het beleg van Groningen in het Rampjaar 1672

Boekbesprekingen·Museumnieuws·Vaderlandse geschiedenis

Verraad en verzet – hoe Deventer en Groningen het rampjaar 1672 herdenken

Het kan niemand ontgaan: in 2022 ligt het rampjaar 1672 alweer 350 jaar achter ons. Zo’n jubileum vraagt om manifestaties, tentoonstellingen, boeken, maar leidt ook tot enige borstklopperij en zelfverwijten. Niet elke stad of streek droeg op een eervolle manier aan de gelukkige afloop bij. Musea in Deventer en Groningen leggen dan ook heel eigen accenten in hun exposities.

Boekbesprekingen·Jodenvervolging·Tweede Wereldoorlog

Memoires van een Joodse blokoudste in Auschwitz

In 2021 bracht de Londense afdeling van de Amerikaanse uitgeverij Simon & Schuster de memoires uit van Magda Hellinger, een Slowaakse dame van joods geloof, die tijdens de Tweede Wereldoorlog twee jaar en negen maanden Auschwitz-Birkenau overleefde.

Gezichtsreconstructie door Harold Gillies

Boekbesprekingen·Eerste Wereldoorlog·Geneeskunde·Populair

‘Facemaker’ Harold Gillies gaf verminkte soldaten in WOI hun waardigheid terug

In het Verenigd Koninkrijk verrichtte de Nieuw-Zeelandse kno-arts Harold Gillies (1882-1960) tijdens de Eerste Wereldoorlog baanbrekend werk op het gebied van gezichtsreconstructies bij zwaargewonde militairen. Een vriend noemde hem in een brief daarom de ‘Facemaker’.

Door Isaac Israëls geportretteerde groep 'kolonialen' bestemd voor Nederlands-Indië

Azië·Boekbesprekingen·Geschiedenisboeken·Nederlands-Indië

Een geschiedenis van het KNIL

De afgelopen jaren waren niet al te best voor de reputatie van het koloniale leger. In het nieuws werd het KNIL vooral geassocieerd met oorlogsmisdaden en extreem geweld. Vroeger was dat wel anders. Dienstdoen in het KNIL werd aangeprezen als ‘een eervol bestaan’ voor jongemannen.

Gewelfschilderingen in de Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk in Harderwijk

Boekbesprekingen·Religieuze geschiedenis

Hoe de kousen in de 16e eeuw langzaam zwart kleurden

De zestiende eeuw staat bekend als de eeuw van politieke en religieuze verandering. Jos de Weerd onderzocht hoe de omwenteling van kerk en wereld werd beïnvloed door lokale gemeenschappen, en andersom.

Germanen tijdens een offerritueel - Cornelis Huyberts, naar Simon Frisius, 1700-1709

Boekbesprekingen·Middeleeuwen·Religieuze geschiedenis

‘Heidense smeerlapperij’

Voor de vroege middeleeuwer waren de waarneembare en de bovenzinnelijke wereld volledig met elkaar verweven, laat Luit van der Tuuk zien in Indiculus. Iedereen was zich voortdurend bewust van de aanwezigheid van bovennatuurlijke machten die invloed uitoefenden op het aardse bestaan.

De Perzen - Detail van de cover van het boek van Lloyd Llewellyn-Jones

Boekbesprekingen·Oudheid

Het onbegrepen Perzische rijk

De geschiedenis van de Perzen begint in Centraal-Azië waar ze een nomadisch bestaan leiden, voordat ze zo’n 5000 jaar geleden naar het hoogland van Iran trekken. Dan duurt het nog even voor ze dominant worden en daar oude gevestigde volken overwinnen, zoals de Meden, Elamieten en later ook de Babyloniërs en de Assyriërs.

Afbeeldingen van enkele 'idiote kinderen' in een publicatie van C.E. van Koetsveld: 'Het idiotisme en de idiotenschool'

Boekbesprekingen·Geneeskunde·Onderwijsgeschiedenis

Idiotenschool in Den Haag markeerde begin van speciaal onderwijs

De hervormde predikant Cornelis E. van Koetsveld richtte in 1855 in Den Haag de Idiotenschool op, de eerste school voor speciaal onderwijs. Het motto van de school was: “Genezing door opvoeding…”.

Oogsten in het Belgische Merelbeke, 1951

België·Boekbesprekingen

Hoe beter was ‘vroeger’?

Er wordt weleens gezegd dat het de goede oude tijd was, maar klopt dat wel? Dat is de centrale vraag die de Belgische heemkundige Veerle Maebe in haar uitstekende en vlot geschreven boek beantwoordt op grond van talrijke getuigenissen en verhalen van mensen die nog actieve, persoonlijke herinneringen aan die wereld hebben.